1989-1997

Terwijl nieuwe directeur-generaal televisie Jan Ceuleers meer middelen vrij maakt voor amusementsprogramma's, het journaal en sport, krijgt de BRT er een concurrent bij.
In 1989 ziet de commerciële omroep VTM het levenslicht. Het eerste beeld was te zien op 1 februari 1989. De zender is in handen van de Vlaamse Media-Maatschappij (VMMa).

Op de 30e verjaardag op 1 februari 2019 vierde de VRT uitbundig mee.

Vlaanderen vakantieland was de opvolger van Boeketje Vlaanderen en bracht het voor de kijker 'zeteltoerisme'. Men kon wegdromen bij wat producer Ignace Bolle 'het verleidingsdansje' noemde, dat elke week werd opgevoerd. In het begin zocht men specifiek naar reisbestemmingen in de nabijheid van de Vlaming, maar in de latere seizoenen bezocht men ook streken tot ver buiten de Belgische en Europese grenzen.

In 2021 kwam het format terug.

In 1989 wordt de eerste commerciële omroep in Vlaanderen opgericht en de BRT ziet hoe het lichtere entertainment waar die mee uitpakt, aanslaat bij het grote publiek. Om een breed publiek te blijven bereiken moet een nieuwe strategie gezocht worden en die komt er onder andere met de naamsverandering van BRT 1 en 2 naar TV1 en TV2. In hetzelfde jaar zullen ook de radionetten die voorheen BRT 1, 2, 3 heetten, veranderen naar Radio 1, 2 en 3.

Aan het einde van de jaren tachtig komt de openbare omroep met een nieuw programmavoorstel op de proppen: iets komisch over voetbal. Vreemd genoeg was de passie van vele Vlamingen nog nooit in een fictiereeks gegoten. Het resultaat, FC De Kampioenen, werd meer dan twee decennia lang een vaste waarde op de Vlaamse televisie. Hier zien we hoe Oscar uit de serie verdwijnt, en wel met een goocheltruc van Xavier. Later werd er nog een andere opname getoond, waarin Oscar naar Tenerife vertrok.

In 1990 begint de openbare omroep met zijn eerste radiofeuilleton Het koekoeksnest. Iedere dag, net voor de middag, kon de luisteraar meeleven met de lotgevallen van het personeel en de bezoekers van het hotel-restaurant 't Koekoeksnest. De Radio 2-reeks was erg populair en bleef bestaan tot 1997.

Een van de klassiekers op Radio 2 is letterlijk en figuurlijk Funicula Funicula. Het programma startte in 1990 en probeert sindsdien lichte klassieke muziek voor een iets breder publiek aan de man te brengen. Uiteindelijk werd het programma niet alleen op zondagavond een succes, maar ook door talloze cd's en concerten. Hier horen we een fragment uit 2009, waarin Marc Brillouet, die het programma meer dan negentien jaar lang presenteerde, afscheid neemt van zijn luisteraars.

In 1990 tracht de gerechtelijke politie de uitzending Zender Brussel stil te leggen. Terwijl de uitzending op antenne loopt, krijgt de VRT het bevel de uitzending stop te zetten. De Administrateur-Generaal Cas Goossens weigert dit en geeft de band niet af aan de politie. Hij moet zijn naam en functie bekend maken. Uiteindelijk verlaat de politie de VRT-gebouwen.

Zender Brussel was een programma van Maurice De Wilde en handelde o.a. over het handelen van de Directeur-Generaal van het NIR, Jan Boon, tijdens de oorlogsjaren.

Een bekend consumentenprogramma uit de VRT-geschiedenis is Op de koop toe. Rita Van Neygen en Emiel Goelen nemen het op voor de consument die klachten heeft over een bepaald bedrijf. Hier ziet u een aflevering uit 1995, waarin een misnoegd gezin hun verontwaardiging uit over de NMBS.

Vanaf 1991 maken Wouter Vandenhaute en Mark Uytterhoeven vernieuwende televisie in hun Huis van wantrouwen. Sketches, interviews en gevarieerde rubrieken wisselden elkaar af, steeds overgoten met een humoristische saus. Aan het succesverhaal zou nog een vervolg gebreid worden met Morgen maandag. Hier zien we een fragment waarin kardinaal Danneels aan de tand gevoeld wordt.

Begin jaren negentig formuleert de Vlaamse raad een nieuw omroepdecreet, waarin onder andere besloten wordt dat de omroep voortaan als BRTN door het leven zal gaan. Ook zal er budgettair gesnoeid worden en daar wordt het personeel niet bij gespaard. 

In de jaren '90' liep op Radio 1 het humoristisch panelprogramma De perschefs. Het was de opvolger van De taalstrijd. De presentatie was in handen van Daniël Van Avermaet. Mark Uytterhoeven, Guy Mortier en Myriam Thys figureerden als vaste panelleden.

In Zeg eens euh moest een vast panel van bekende Vlamingen een minuut lang over een begrip praten zonder een bepaald woord of 'euh' te zeggen. Het simpele concept leverde vaak bijzonder grappige momenten op. De persoonlijkheden van mensen als Koen Crucke of Margriet Hermans waren daar vaak niet vreemd aan.

In Dag Sinterklaas probeerde Bart Peeters enkele prangende vragen over de Sint op te lossen, door het gewoon aan de man zelf te gaan vragen. Elke aflevering ging hij hem in zijn woonst bezoeken, waar hij zich samen met Zwarte Piet voorbereidde op 6 december. Hier zien we hoe Bart het een en het ander bijleert over de attributen van Sinterklaas. Ook de prangende vraag over hoe het komt dat Zwarte Piet zwart is, komt aan bod.

Radio verlegt zijn grenzen. Radio Vlaanderen Internationaal wordt opgestart en heeft een opendeurdag. Door de ontwikkeling van het internet en het goedkoper worden van sattelietverbindingen werd deze dienstverlening stopgezet in 2011.

In 1992 start de BRTN met een nieuwe radiozender: Radio Donna. Radio Donna was toen allesbehalve de hitzender die het later werd, maar draaide een nogal onduidelijk format van recente nummers, oldies en Vlaamse producties. Met het ochtendblok Jabbedabbedoe wist Michel Follet al snel veel luisteraars te werven. Iedere ochtend van zes tot negen. Zijn dagelijkse telefoontje werd daarbij al gauw erg populair. De zender werd later opgevolgd door MNM. 

In 1000 seconden daagde presentator Felice steevast topkok Herwig Van Hove uit om drie gangen te maken in evenveel seconden als de titel van het programma zegt. De grootste amusementswaarde van het programma zat hem waarschijnlijk wel in de interactie tussen de presentator en de kok, die het niet nalieten om elkaar op tijd en stond danig op de zenuwen te werken. We zien een aflevering uit 1995.

Wanneer koning Boudewijn in 1993 sterft, besluiten de BRTN, RTBF, VTM en RTL om de begrafenis samen in beeld te brengen. Alles wordt uit de kast gehaald voor wat hier 'de grootste televisiereportage die het land ooit heeft gekend' wordt genoemd.

De dood van de Belgische vorst brengt in het land een ongeziene vorm van patriottisme met zich mee. Aan het paleis staan enorme wachtrijen voor een laatste groet, de gebeurtenis beheerst een week lang het nieuws en er gaan zelfs stemmen op over een zaligverklaring. Ook vanuit het buitenland kwamen talrijke rouwbetuigingen. Twee dagen na de begrafenis van zijn broer legde Albert II de eed af als koning der Belgen.

Met Hallo Hautekiet bracht Studio Brussel zijn geheel eigen interpretatie van wat een verzoekprogramma zou kunnen zijn. Eerder dan veel plaatjes te draaien, nam presentator Jan Hautekiet zo veel mogelijk telefoontjes aan, maar wanneer de luisteraar in kwestie niet interessant genoeg werd bevonden, werd hij zonder pardon onderbroken door Hautekiet of uit de ether gezwierd. Het programma kende hierdoor zowel grote voor- als tegenstanders.

Bij de pensionering van Jan Hautekiet in 2018 maakte hij nog gedurende één nacht een marathonuitzending.

Terzake start in 1994 en stelt zich als opdracht de actualiteit zoals die eerder in Het journaal werd getoond te duiden. Aanvankelijk gebeurde dat met reportages, later werden vooral interviews met studiogasten belangrijk.

Ook in 1994 wordt, onder leiding van nieuwe voorzitter van de raad van bestuur Bart De Schutter, gestart met een groots opgezette herbronningsoperatie. Deze grondige bezinning over toekomstige structuren en werkwijze dient om de BRTN slagvaardiger te maken in de concurrentiestrijd met de commerciële omroep. De herbronning is ook nodig door kritiek van politieke zijde over de inertie en het gebrek aan efficiëntie.

In 1994 gaat op het eerste net Blokken van start. De combinatie van toegankelijke quizvragen en het Tetrisspel werkt goed bij het publiek en Blokken wordt een van de vaste waarden van de openbare omroep. Ongetwijfeld zit ook presentator Ben Crabbé daar voor iets tussen, die met zijn geheel eigen stijl telkens weer voor een lichtvoetige noot weet te zorgen. U ziet een compilatie van enkele van zijn meest uitbundige momenten.

Nadat hij al actief had meegewerkt aan Meester hij begint weer, neemt Bart De Pauw voor Buiten de zone nu volledig zelf de teugels in handen. In de jeugdreeks zien we hoe vijf vrijwilligers bij de jongerentelefoon hun lotgevallen en dromen met elkaar delen, wat vaak leidt tot de meest hilarische en absurde sketches.

Vanaf 6 april tot half juli werden in Rwanda tussen vijfhonderdduizend en een miljoen Tutsi's en gematigde Hutu's op een brutale manier vermoord. Op 7 april komen ook tien Belgische blauwhelmsoldaten om. 

De Belgische premier Jean-Luc Dehaene is op doorreis in de Verenigde Staten en laat zich daarbij van zijn meest mediagenieke kant zien. Een van de fragmenten die in ieders geheugen gegrift staan is de rodeo die onze premier succesvol aflegt, waarna hij vakkundig een lasso werpt.

Nadat hij zijn doorbraak had gekend in De drie wijzen kreeg Chris Van den Durpel in 1995 ook zijn eigen programma: Typisch Chris. Verschillende personages zoals Kamiel Spiessens, Jimmy B en en Paul Schampers behoren sindsdien tot het collectieve geheugen van Vlaanderen. Je ziet een fragment uit de tweede jaargang.

Uit de redacties van Couleur locale en NV De Wereld ontstond in 1996 Afrit 9. In dit programma ging men steeds op zoek naar 'mensen die anders zijn'. Dat ging van iemand die gelooft in de geneeskrachtige werking van aardappelen, over een verpleegster die zich had omgevormd tot professioneel sprookjesvertelster, maar steeds werden deze mensen met het grootste respect in beeld gebracht. In dit fragment zien we een dokter die in zijn vrije tijd een heel leger tinnen soldaatjes bij elkaar schilderde.

In 1995 maken de Vlaamse kijkers kennis met onder andere Franky, Jenny en Rosa in Thuis. Daarmee heeft de openbare omroep ook haar eerste soap van eigen bodem, die het nog vele jaren zal uitzingen. Je ziet de allereerste begingeneriek nog eens terug.

Kulderzipken is een eenvoudige boerenjongen die naar de hand van prinses Prieeltje dingt. Tot ergernis van Koning Jozef. Het scenario is van de hand van Hugo Matthysen. In het programma ‘Sleutel’ van 19 december 1996 neemt Paul Codde je mee naar de set van het televisiesprookje .

De eerste VRT-website die werd gelanceerd was RVi.be, op 27 april 1995. Een paar dagen later (1 mei 1995) volgde de eerste versie van StuBru.be. De eerste websites waren heel eenvoudig van opzet. Ze gaven basisinformatie over het programma-aanbod van RVi en Studio Brussel.
Sindsdien is het online-aanbod van de VRT sterk uitgebreid. Elk net heeft nu zijn eigen website.

Ook de themasites vrtnws.be en sporza.be vormen een van de pijlers van het media-aanbod van de VRT.

Dat websitesin 1995 nog iets zeer vreemd waren bewijzen deze beelden uit Terzake.

Een van de spectaculaire actiereeksen van de openbare omroep was Windkracht 10. In de reeks volgde de kijker het wel en wee van het 40e smaldeel Heli van de Belgische Luchtmacht. Dat leverde vaak indrukwekkende actieshots op de Noordzee op. Hier zien we het einde van de allerlaatste aflevering, waarin zoals je ziet niet alleen de reddingsoperaties centraal stonden.

Met Het swingpaleis koos de openbare omroep voor een zeer licht verteerbaar muziekprogramma. Sfeer en amusement waren belangrijker dan de muziek zelf en de uitgelaten sfeer in de studio en slogans als 'stoelen aan de kant' moesten dit extra ondersteunen. De springerige Felice was quizmaster van dienst een wedstrijd tussen het mannen en het vrouwenteam. Of hoe men plots niet meer de deur uit moest voor een feestelijke vrijdagavond.

Weinig programma's hebben mensen zo weten vast te houden als Schalkse ruiters. Elke week toonden Bart De Pauw en Tom Lenaerts drie reportages en moest worden geraden of die waar of niet waar waren. Niet alleen de uitzendingen zelf wisten soms meer dan 2 miljoen kijkers te boeien, ook de week erna werd er door de Vlaming nog veelvuldig nagepraat en gespeculeerd over de echtheid van de reportages.

In 1995 wordt het minidecreet voor de openbare omroep goedgekeurd. De politiek is alleen nog op zoek naar een sterke beleidsman. Die vinden ze een jaar later in de persoon van Bert De Graeve. Hier zien we hem in Schalkse ruiters, nadat hij na veelvuldige verzoeken van God en klein Pierke naar de populaire show was gekomen.

De Witte Mars was een protestbetoging die plaatsvond op 20 oktober 1996 nadat de zaak-Dutroux was losgebarst met diens arrestatie. Mensen kwamen solidair op straat om te pleiten voor een betere bescherming van kinderen en een beter functionerend gerecht, dat in alle onafhankelijkheid de zaak-Dutroux zou uitspitten.

In 1996 lanceerde de BRTN (de voorloper van de VRT) haar eerste website. Opvallend aan BRTN.be was dat de website ook zo benoemd werd: BRTN Internet Site.
De website plaatste op haar homepagina enkele berichtjes over het aanbod van de netten. Daarnaast was er ook al een luik waarop de teletekstpagina's konden bekeken worden. Op die manier was er ook al een nieuwsaanbod van de VRT op het internet.
De website is sindsdien een paar keer gewijzigd van opzet en van look & feel aangepast.

Na het overweldigende succes van Het huis van wantrouwen en Morgen maandag gooit Mark Uytterhoeven het over een iets intiemere boeg. In Alles kan beter proberen hij en zijn medepanelleden te bewijzen dat tv soms goed is, maar niettemin altijd beter kan.

Met Man bijt hond komt de VRT met een nieuw reportageprogramma op de proppen. De oudere kijkers zal het meteen aan Echo doen denken. De programmamakers geven elke dag, net na het journaal hun geheel eigenzinnige kijk op de actualiteiten van de dag. Verschillende rubrieken passeerden sindsdien de revue. U ziet een fragment uit 'wordt gevolgd'.

In 1997 krijgen de jonge kijkers hun eigen kanaal op de openbare omroep. Tot acht uur 's avonds kunnen zij terecht op Ketnet. De handjes van Ketnet worden al snel bij iedereen bekend en ook wordt er uitgepakt met een eigen jeugdjournaal: Studio Ket. Een lang leven was dit nieuwsprogramma niet beschoren, maar het latere Karrewiet draait nu al meerdere jaren mee.

In 1997 verliezen de 3.098 werknemers van Renault Vilvoorde hun baan. Het besluit werd door de Franse multinational genomen wegens de hoge lonen en de slechte ligging van de fabriek. Er volgde veel protest van de arbeiders en er werd maandenlang actiegevoerd. Uiteindelijk zou de sluiting ook een politiek staartje krijgen in de 'wet Renault' over bedrijfssluitingen.