Jazeker meneer, vrouwen worden onderdrukt

Vrouwen doen 66 procent van het werk ter wereld, krijgen daarvoor slechts 11 procent van het loon wereldwijd en bezitten slechts 1 procent van de grond ter wereld.

Dat grote verschil komt omdat vrouwen, vooral in de Derde Wereld, grotendeels onbetaalde arbeid verrichten. Wereldwijd gezien telen vrouwen meer dan de helft van alle voedsel maar vaak gebeurt dat om het eigen gezin te onderhouden zodat ze er niets mee verdienen.

Ook in het rijke en geëmancipeerde Westen blijft er echter een loonkloof tussen man en vrouw: in de Verenigde Staten verdient een vrouw slechts 72 cent als een man een dollar (100 cent) verdient. Die gender-gap (geslachtskloof) is terug te vinden bij alle ethnische groepen in de VS: blanke mannen verdienen meer dan blanke vrouwen, zwarte mannen meer dan zwarte vrouwen, Aziatische mannen etc. Diploma's maken ook geen verschil, de loonkloof is zelfs het grootst bij de vrouwen met de hoogste opleidingen: die verdienen slechts 60 procent van wat mannen met een soortgelijke opleiding verdienen. En de kloof verkleint niet: als de lonen van de mannen stijgen, stijgen die van de vrouwen maar als die van de mannen dalen, verdienen de vrouwen ook minder.

In de EU is de situatie iets beter, daar verdienen vrouwen 82 procent van wat mannen verdienen. Vrouwen zijn nergens gelijk aan mannen maar als vrouw leef je het best in de Scandinavische landen: die voeren de lijst aan van landen waar de gender gap het kleinst is. IJsland staat op een met een index van 0,828, waarbij 0 betekent volledige ongelijkheid en 1 volledige gelijkheid. Dat betekent niet dat vrouwen in IJsland  0,82 cent verdienen als een man een euro verdient, in de index wordt ook met andere factoren rekening gehouden. België stond in 2009 op de 28e plaats, een verlies van negen plaatsen tegen het jaar daarvoor.

66 procent van de volwassen ongeletterden zijn vrouwen. Tweederde van de kinderen die minder dan vier jaar naar school gaan, zijn meisjes. 60 procent van de kinderen die niet naar school gaan, zijn meisjes. Toch zijn vrouwen, vooral in het rijke Westen, aan een inhaalbeweging bezig: 55 procent van de universiteitsstudenten zijn vrouwen. Die betere opvoeding vertaalt zich echter niet in betere economische kansen of meer politieke macht.

In ons land zijn vrouwelijke leerkrachten oververtegenwoordigd in het lager onderwijs (79 procent vrouwen) en het secundair onderwijs (57 procent vrouwen) maar ondervertegenwoordigd in het hoger onderwijs (42 procent).

Vrouwen hebben minder toegang dan mannen tot de gezondheidszorg en dat vooral op twee cruciale fases in hun leven: bij de bevalling en op latere leeftijd. Wereldwijd sterven er elk jaar een half miljoen vrouwen  -zowat een per minuut-, aan complicaties tijdens de zwangerschap of bij de bevalling. 99 procent van die sterfgevallen doen zich voor in de ontwikkelingslanden en veel ervan hadden kunnen vermeden worden als de vrouwen toegang hadden gehad tot een minimum aan gezondheidszorg.

Oudere vrouwen zijn dan weer vaak het slachtoffer van een dubbele discriminatie, op basis van hun geslacht en van hun leeftijd. Veel oudere vrouwen zinken weg in armoede op een ogenblik dat ze het meest kwetsbaar zijn. Ze kunnen dan geen verzorging meer betalen.

Vrouwen staan ook aan het hoofd van 83 procent van de eenoudergezinnen. Het aantal gezinnen waar enkel een vrouw voor een inkomen zorgt, is verdubbeld tussen 1970 en 1995 van 5,6 miljoen naar 12,2 miljoen. Eenoudergezinnen hebben uiteraard meer kans om onder de armoedegrens te vallen dan gezinnen met twee ouders.

In landen waar mensen  een uitgesproken economische en/of culturele voorkeur hebben voor zonen boven dochters, wordt er misbruik gemaakt van tests die het geslacht bepalen van de foetus. Als blijkt dat het een meisje is, gaan de ouders vaak over tot abortus. Dat is vooral zo in het land met de grootste bevolking ter wereld, China, en dat met de tweede bevolking, India.

In China is er op die manier een overschot aan mannen ontstaan in de leeftijdscategorie tot 65 jaar. Enkel bij de mensen ouder dan 65 is er een overschot aan vrouwen. En de praktijk duurt nog steeds voort: volgens officiële cijfers worden er 118,6 jongens geboren voor elke 100 meisjes. In bepaalde landelijke gebieden zouden dat zelfs 130 jongens zijn.

Ook in India worden veel vrouwelijke foetussen afgedreven. In een bepaalde kliniek in Bombay waren er van de 8.000 geaborteerde foetussen 7.999 vrouwelijk. Ook India heeft een overschot aan mannen: voor elke 1.000 mannen zijn er slechts 944 vrouwen.

Miljoenen vrouwen worden elk jaar het slachtoffer van geweld van mannen, vaak van hun eigen man. In Pakistan, Zuid-Afrika, Peru, Rusland en Oezbekistan slaan verbijsterend veel mannen hun vrouw en dat wordt getolereerd en vergoelijkt. Geweld tegen vrouwen is de grootste oorzaak van overlijdens en verwondingen bij vrouwen tussen 15 en 44, meer dan kanker, malaria, het verkeer, ongevallen en oorlog.

Vrouwen zijn ook de voornaamste slachtoffers van oorlogen, die meer en meer burgers treffen. Drie op de vier dodelijke slachtoffers van oorlogen zijn vrouwen en kinderen. Daarnaast worden vrouwen in conflictsituaties ook massaal het slachtoffer van verkrachtingen, die gebruikt worden als oorlogswapen. Dat was of is onder meer zo in Sierra Leone, Kosovo, Congo, Afghanistan en Rwanda, zonder dat de daders bestraft worden. 75 procent van de vluchtelingen ter wereld zijn vrouwen die hun huis en hun gezin verloren hebben.

Het voorgaande deprimerende lijstje is nog ver van volledig: zo worden vrouwen wettelijk gediscrimineerd in landen als Marokko, Jordanië, Koeweit en vooral Saudi-Arabië, worden vrouwen uit onder meer Oekraïne, Moldavië, Nigeria, de Dominicaanse Republiek, Myanmar en Thailand gekocht en verkocht en gedwongen in de seksindustrie te werken. Ook worden miljoenen vrouwen gedwongen uitgehuwelijkt, vaak op veel te jonge leeftijd en aan oudere mannen.

Ook hebben miljoenen vrouwen geen controle over hun voortplanting en bepalen hun echtgenoot en andere mannelijke familieleden hun toegang tot voorbehoedsmiddelen. Zo worden talloze vrouwen tegen hun zin zwanger, anderen worden gedwongen tot abortus.

Een groep die discriminatie bestrijidt, omschrijft het zo: "Misbruiken tegenover vrouwen zijn genadeloos, systematisch en ze worden op grote schaal getolereerd, als ze al niet openlijk vergoelijkt worden. Geweld tegen vrouwen en discriminatie van vrouwen zijn wereldwijde sociale epidemies."

Tot slot, voor wie denkt dat het in het Westen allemaal toch wel meevalt, de resultaten van een wereldwijde opiniepeiling die het persbureau Reuters uitvoerde bij 24.000 volwassenen in 23 landen.

De vraag was "Bent u het er mee eens dat de plaats van een vrouw thuis is?" en wereldwijd is een op de vier mensen het daar mee eens. Verrassend genoeg zijn het vooral jonge mensen die dat vinden, mensen tussen 18 en 34, en zowel mannen als vrouwen.

De landen waar de meeste mensen vinden dat vrouwen niet mogen gaan werken zijn India (54 procent), Turkije (52 procent), Japan (48 procent), China, Rusland en Hongarije (telkens 34 procent) en Zuid-Korea (33 procent).

Maar ook in Westerse landen vinden nog steeds heel wat mensen dat de vrouw beter thuis blijft: Australië, de VS (beide 25 procent), Groot-Brittannië (22 procent), Nederland, Canada (20 procent), Italië (19 procent), Polen (18 procent).

In België is 16 procent het eens met de stelling, wat nog meer is dan in Duitsland (14 procent) en Spanje (12 procent). De landen waar het minste mensen het er mee eens zijn, zijn Brazilië en Zweden (10 procent) en Mexico, Frankrijk en Argentinië (9 procent).