De kroniek van een onvermijdelijke staking - Yves Borms
Yves Borms is journalist bij VRT-Nieuws gespecialiseerd in economie en sociaal beleid.
“Het zal toch niet waar zijn, hé”, dat was de reactie van Arnaud Feist, CEO van Brussels Airport op de staking van de bagageafhandelaars bij Aviapartner afgelopen woensdag.
De goede man was net voor een roadshow naar het buitenland vertrokken om het besmeurde imago van zijn luchthaven weer wat op te poetsen na de aanslagen van 22 maart. Maar hij was nog maar nauwelijks in Canada aangekomen of hij kreeg al het nieuws dat de luchthaven voor de derde keer sinds de aanslagen plat lag door een staking.
Arnaud Feist, CEO Brussels Airport: “Die acties helpen ons niet in het verkopen van Brussels Airport in het buitenland. Heel veel luchtvaartmaatschappijen begrijpen gewoon niet wat er aan de gang is. We moeten elke keer uitleggen dat het geen structureel probleem is, maar inderdaad opgelost kan worden. Ik denk dat het hoog tijd is dat er stabiliteit is op de luchthaven, dat iedereen in dezelfde richting werkt voor een zeer snelle herstelling van onze activiteiten.“
Structureel probleem
Het lijkt erop dat er wel een structureel probleem is met het sociaal klimaat op de luchthaven.
De staking van de bagageafhandelaars bij Aviapartner kon inderdaad op geen slechter moment vallen. Dat erkennen zelfs de vakbonden, maar ze was wel onvermijdelijk, zeggen ze. “We hadden op een ondernemingsraad de problemen met de uitbetalingen van de beloofde premies aangekaart en vroegen om naar een oplossing te zoeken, maar dat werd weggelachen door de directie.” Enkele dagen later was er geen houden meer aan en brak er een spontane staking uit.
Met de drukke zomerperiode die eraan komt is het te vrezen dat het nog eens gebeurt.
Concurrentiestrijd
En dat heeft veel te maken met de extreme concurrentiestrijd die aan de gang tussen de bagageafhandelaars op Brussels Airport. Dat zijn er nu twee: Swissport, dat het vroegere Flight Care overnam, en Aviapartner. Aviapartner heeft een viertal jaar geleden Brussels Airlines als klant verloren voor de afhandeling van de bagage. Swissport haalde het contract binnen door zwaar onder prijs te gaan.
En sindsdien is er een neerwaartse spiraal wat de prijzen betreft. De andere luchtvaartmaatschappijen hebben immers daarna dezelfde lage tarieven voor de bagageafhandeling afgedwongen. Aviapartner moest volgen. Het gevolg is dat beide bedrijven nu met verlies draaien.
En om die verliezen te beperken, besparen Aviapartner en Swissport zoveel mogelijk op de kosten. De “bagagisten” moeten op de tarmac werken met slecht materiaal en ook op de loonkosten wordt er zoveel mogelijk bespaard.
De beide bedrijven kunnen putten uit de grote reserve van laaggeschoolde arbeiders uit de Brusselse regio aan wie uiterst flexibele arbeidscontracten worden aangeboden met lage lonen. De meeste arbeiders hebben een halftijds contract, moeten alleen maar komen werken in de piekperioden, in de zomer werken ze tot 80 procent. En als er geen werk is, worden ze op tijdelijke werkloosheid gestuurd.
Premies
Toen de luchthaven na de aanslagen enkele weken werd gesloten, besloten veel luchtvaartmaatschappijen uit te wijken naar regionale luchthavens in de buurt: Luik, Oostende, Deurne of zelfs Rijsel. Het personeel van Aviapartner moest daar gaan inspringen. Er was hen een premie beloofd en een kilometervergoeding. Die werd dus niet uitbetaald.
En dat zorgde voor heel wat frustraties, vooral omdat premies voor slecht betaalde arbeiders heel belangrijk zijn, maar ook omdat ze hard hadden gewerkt om nadien ook de nieuwe opstart van Brussels Airport mogelijk te maken.
Marc Descheemaecker, de gedelegeerd bestuurder van Brussels Airport, zegt dat de actie op z'n zachtst gezegd ongelegen kwam, net nu de luchthaven overeind krabbelt na een aanslag, en er onlangs ook nog een staking van de luchtverkeersleiders was. Toch had Descheemaecker, en dat is opmerkelijk, ook begrip voor de bagageafhandelaars.
Marc Descheemaecker, bestuurder Brussels Airport: “Ik betreur enorm dat die staking heeft plaatsgevonden, maar je moet het harde werk dat die mensen hebben gedaan niet onderschatten. In de voorbije weken en maanden moesten ze op verschillende plaatsen gaan werken, Oostende, Rijsel en dergelijke. Dan moet je zorgen dat er het juiste sociale klimaat is. En misschien hebben beide partijen daar toch wel te weinig moeite voor gedaan. Op dit ogenblik zijn er twee afhandelaars actief op de luchthaven, en eigenlijk is het toch wel te betreuren dat ze een beetje in een prijsoorlog zijn gegaan. Dat is natuurlijk een managementbeslissing geweest, en ik betreur dan ook dat dit het sociaal klimaat niet heeft bevorderd.”
Prijs
Marc Descheemaecker is een ervaren manager en beseft als geen ander dat een goed sociaal klimaat voor Brussels Aiport van cruciaal belang is als ze haar geloofwaardigheid in het buitenland wil terugwinnen.
Veel vakantiegangers reageerden woedend op de stakers, omdat ze hun bagage niet mee naar huis kregen, hun vlucht afgelast werd of op reis moesten vertrekken zonder koffers. Begrijpelijk natuurlijk dat ze boos zijn.
Maar ook wij allemaal zullen in eigen boezem moeten kijken. Al jaren genieten we van goedkope vliegtuigtickets, maar we moeten beseffen dat iemand daar een prijs voor heeft betaald.