"Tweestatenoplossing is enige weg naar vrede in Midden-Oosten"

Kerry waarschuwt dat de toekomst van de tweestatenoplossing in het Midden-Oosten in gevaar is. Daardoor komt de hoop op vrede aan beide zijden volgens hem in het gedrang.

Volgens hem is een einde van het nu al tientallen jaren durende conflict nog altijd mogelijk "als de verantwoordelijke partijen aan beide zijden bereid zijn iets te ondernemen". Zoniet stevenen we volgens hem af op "één staat en een eeuwigdurende bezetting" (van de Palestijnse gebieden, nvdr.). In dat geval kan Israël volgens hem nooit Joods én democratisch tegelijk zijn en zal het nooit veilig zijn.

Ondanks de VN-veroordeling van de Joodse nederzettingen in de bezette gebieden erkent John Kerry dat het aan de regering van Donald Trump (de volgende VS-president, nvdr.) is om stappen te ondernemen in verband met het vredesproces in het Midden-Oosten.

Hij herhaalt dat de VS alle geweld in het Midden-Oosten veroordeelt, ook terreuraanvallen door Palestijnen.

Aan het einde van zijn ambtstermijn klinkt Kerry duidelijk gefrustreerd door het nederzettingenbeleid van Israël. "Een uitbreiding van de nederzettingen staat niet gelijk aan meer veiligheid voor Israël", zegt hij.

Hij beseft naar eigen zeggen dat sommige kolonies bij een vredesregeling onder Israëlisch gezag zullen komen. "Maar hoe meer kolonies er bij komen, hoe moeilijker het wordt", waarschuwt Kerry. Maar hij zegt ook dat sommige allicht dat doel nastreven. "Kan Israël de bezetting in overeenstemming brengen met zijn democratische idealen?", vraagt hij zich af. "Op die vraag komt geen antwoord, want er bestaan ook geen antwoorden."

"Ondanks al onze inspanningen van de voorbije jaren is de tweestatenoplossing in gevaar. Wij kunnen echt niets doen of zeggen als de hoop op vrede vervliegt."

"Wil Israël echt een weer oplaaiend conflict?", vraagt Kerry zich luidop af, maar hij voegt er meteen een ontkennend antwoord aan toe.

John Kerry verdedigt de beslissing van zijn land om zich vorige week te onthouden in de VN-Veiligheidsraad. De beslissing om dat deze keer wel te doen, is volgens hem ingegeven door het idee dat zowel Israël als de Palestijnen stappen moeten zetten om het vredesproces weer vlot te trekken. "Wij hebben dat niet zomaar beslist", zegt hij, en hij wijst terloops ook op zes VN-resoluties uit het verleden.

"Het is niet de resolutie die Israël isoleert, maar de aanhoudende politiek van Israël om nederzettingen te bouwen in de bezette gebieden", aldus Kerry. Hij wijst erop dat bijna alle landen tegen het nederzettingenbeleid zijn.

Kerry herhaalt dat hij begrijpt dat Israël zoveel belang hecht aan veiligheid. Maar het ene sluit het andere niet uit. "Dit gaat over de lange termijn: vrede met de Palestijnen."

Hij roept beide partijen op om hun goede wil te tonen en betekenisvolle stappen te zetten, en zo weer enig vertrouwen op te bouwen. "Het is van vitaal belang om de hoop niet te verliezen, want er is geen alternatief."

De toespraak van de Amerikaanse minister van Buitenlandse zaken leek op een toespraak van een man bevrijd van het beleid. Medewerkers van hem hebben aan de New York Times gezegd dat Kerry deze toespraak twee jaar geleden al wilde houden, maar dat het Witte Huis dat toen tegenhield. Obama zag er weinig nut in om Netanyahu nog kwader maken. Minder dan een maand voor zijn aftreden, lijkt Kerry besloten te hebben dat hij niets meer te verliezen had.