Enkele jaren geleden terminaal verklaard, nu gezond en moeder van flinke zoon

In 2010 ontdekt Valérie een bolletje op haar rug. “Het irriteerde mij een beetje als ik in de auto zat, maar verder had ik er geen last van”, vertelt ze. De eerste onderzoeken bieden niet veel uitsluitsel. “Ze bleken niet te weten wat het was en daardoor was ik toch een beetje ongerust.” Uit voorzorg wordt het bolletje verwijderd en onderzocht.

De uitslag laat een tijdje op zich wachten. “Ik kwam uit de cinema en had een bericht op mijn antwoordapparaat van het ziekenhuis of ik dringend kon terugbellen”, vertelt Valérie. “Het bolletje was een melanoom, huidkanker. Ik moest onmiddellijk beginnen aan een behandeling. Ik ben toen op een trein gestapt waar ik pas 5 jaar later ben van geraakt.”

Een eerste behandeling volgt. De dokters hebben toch wat twijfel of het operatief verwijderen van het bolletje alles heeft weggehaald. Uit voorzorg moet ze 60 sessies radiotherapie (red. bestraling) ondergaan. “Ergens naar het einde toe voelde ik iets aan mijn hals. Een nieuw bolletje. Het bleek kwaadaardig”, zegt Valérie.

Het tweede bolletje is nog maar het begin. Langzaam maar zeker breidt de kanker uit. “In een paar maanden tijd ben ik van niets naar de hel gegaan”, zegt Valérie. “Op dat moment heeft men mij in het ziekenhuis gezegd dat ze niets meer voor mij konden doen. Er bestond geen behandeling meer voor mij.” De jonge vrouw was ten dode opgeschreven.

Op dat moment belandt Valérie in het UZ Brussel. Valérie krijgt een nieuwe behandeling en die stabiliseert de tumoren. “De scans waren op dat moment niet meer slechter, maar wel stabiel”, vertelt Valérie. De behandeling is echter heel zwaar en voor de vrouw niet meer leefbaar. “Mijn lichaam en geest konden niet meer mee.”

In samenspraak met de dokters wordt de erg zware behandeling stopgezet. Intussen loopt in hetzelfde ziekenhuis een onderzoek naar een nieuwe behandeling voor de soort kanker waar Valérie aan lijdt. “Bij het UZ Brussel doen we intensief onderzoek naar zogenoemde dendritische celtherapie”, legt de behandelende arts professor Bart Neyns (UZ Brussel) uit. Dat onderzoek gebeurt samen met de faculteit geneeskunde aan de Vrije Universiteit Brussel en met het LMCT Labo onder leiding van professor Kris Thielemans.

“Ons immuunsysteem heeft verschillende types van cellen. Sommige cellen werken als soldaten die slechte cellen moeten aanvallen", legt Neyns uit. "De dendritische cellen geven aan die soldatencellen aan welke cellen ze moeten aanvallen.” In kankercellen zitten nauwelijks dendritische cellen, waardoor de kanker ongestoord kan verder woekeren.

Bij de immunotherapie worden dergelijke dendritische cellen uit het lichaam van de patiënt gehaald en in het laboratorium zo aangepast dat ze specifiek de soldatencellen richten op de kanker. Bij de therapie wordt dus met andere woorden het immuunsysteem van de patiënt zelf ingezet om de kanker te vernietigen.

In juni 2012 is Valérie gestart met die nieuwe dendritische celtherapie. “Dat was ongeveer een jaar na mijn diagnose. Mijn toestand bleef intussen achteruitgaan. Ook op de scans zag het er steeds slechter uit”, vertelt ze. “Daar heb ik echt de bodem bereikt.” Professor Neyns noemt dat typisch voor immuuntherapie. “Vaker dan bij andere kankerbehandelingen is er wat tijd nodig vooraleer het kan gaan werken”, legt hij uit.

“Het immuunsysteem moet op gang worden getrokken en dat kan een aantal weken tot zelfs maanden duren. De situatie van de patiënt kan daardoor in eerste instantie nog achteruitgaan.” Bovendien kan het zijn dat het immuunsysteem gaat overreageren. “Vergelijk het met een auto die te snel rijdt en daardoor uit de bocht vliegt."

Januari 2013 was het kantelpunt voor Valérie. “Het was gestabiliseerd.” Sindsdien is het altijd maar verbeterd. De behandeling kreeg de kankercellen te pakken. “Elke scan was beter dan die ervoor. Tot op een bepaalde keer er niets meer was. De kanker was overwonnen.” De behandeling is voor alle zekerheid nog een tijdje voortgezet, maar is intussen gestopt. Stilaan kon Valérie terug aan de toekomst denken.

“Ik ben eindelijk van die kankertrein kunnen stappen, maar daar sta je dan. Je leefde van dag tot dag. Van week tot week en nu plots kun je weer plannen maken”, zegt Valérie. “Het is psychologisch niet evident daarmee om te gaan, gelukkig had ik een doel voor ogen: trouwen en moeder worden.” Dat laatste is uiteindelijk ook gelukt. In augustus 2017 is Valérie mama geworden van een flinke zoon: Thibault.

“Zonder immunotherapie was ik er niet meer geweest en was hij ook niet geboren”, zegt ze. Ze wordt daarin bijgevallen door professor Neyns. “Zonder de therapie was Valérie nu dood geweest”, zegt hij. “Zo eenvoudig of zo hard is de realiteit. De behandeling heeft haar ziekte overwonnen en haar in de mogelijkheid gesteld om haar hoop en dromen te kunnen realiseren. Wat uniek is is dat deze jonge vrouw van in het begin steeds de wens had om ooit te kunnen moeder worden en dat is nu gelukt. ”

Voor Neyns is het verhaal van Valérie een mijlpaal. “Niet enkel voor Valérie en haar gezin, maar ook voor nog vele anderen waarbij dit mogelijk is”, zegt hij. “En hopelijk ook voor iedereen die nu getroffen wordt door kanker waarbij dit hopelijk ooit een realiteit wordt.”

Het onderzoek naar immunotherapie gaat er met rasse schreden op vooruit. De overlevingskansen bij de vormen van kanker waar het nu bij wordt gebruikt zijn vaak hoger dan in het verleden. “Er zijn bijvoorbeeld nieuwe therapieën in ontwikkeling die kunnen worden gebruikt bij leukemie bij kinderen of agressieve lymfeklierkanker bij volwassenen.”