Juncker vraagt België om Britse EU-ambtenaren de Belgische nationaliteit te geven
Europees commissievoorzitter Jean-Claude Juncker vraagt aan België om "genereus te zijn en Britse EU-ambtenaren de Belgische nationaliteit te verlenen." Ruw geschat werkt er een 2.000-tal Britten voor de Europese instellingen. Zij gaan door de brexit een onzekere toekomst tegemoet.
Gisteren, na de toespraak van premier Charles Michel in het Europees Parlement, stelde Juncker dat hij enthousiast is over de pro-Europese houding van Michel. "De Belgen zijn gul om het Europese project te ontvangen in hun hoofdstad", aldus Juncker. "Ik hoop dat België zijn gulheid opnieuw zal tonen door de Belgische nationaliteit te verlenen aan de Britse EU-ambtenaren".
Het aantal Britten dat de nationaliteit van een ander EU-land aanvroeg, steeg met 165% tussen 2015 en 2016. Dat meldt Eurostat. Sinds de brexit vrezen Britse expats hun voordelen als EU-burger te verliezen, waardoor er steeds meer aanvragen zijn om de Belgische nationaliteit te verkrijgen.
Een makkelijke procedure, of net niet?
De procedure om de Belgische nationaliteit te verkrijgen is vrij simpel. Iedereen die al meer dan 5 jaar werkt en woont in België, en die in het bezit is van de juiste documenten, kan in aanmerking komen om Belg te worden. Die procedure duurt meestal tussen de 4 en de 8 maanden.
Voor EU-ambtenaren is die procedure moeilijker. Zij ontvangen namelijk geen gewone verblijfsvergunning. Zij krijgen een soort van bijzondere identiteitskaart, waardoor ze makkelijk kunnen verblijven in België zonder eerst een hele hoop administratief papierwerk in orde te moeten brengen. Het was de bedoeling om Brussel op die manier aantrekkelijk te maken als hoofdstad van Europa. Die bijzondere identiteitskaart geldt volgens de strikte interpretatie van de wet echter niet als geldig verblijfsbewijs.
Bovendien valt de tewerkstelling van EU-ambtenaren niet onder het het Belgische sociale zekerheidssysteem. EU-werknemers hebben een speciaal statuut waardoor ze rechtstreekse belastingen en sociale bijdragen betalen aan de EU, maar niet aan België. Hierdoor weigert België om EU-ambtenaren officieel als tewerkgestelden te erkennen.
België is duidelijk: geen uitzondering voor Britten
Volgens de personeelswetgeving kunnen EU-ambtenaren ontslagen worden wanneer zij de nationaliteit van een van de EU-lidstaten verliezen. EU-ambtenaren weten dus niet zeker of zij al dan niet in België kunnen blijven werken na het brexitakkoord. Sommige van hen wonen echter al jaren hier, hebben een Belgische partner of hebben hier schoolgaande kinderen.
De discussie of België EU-ambtenaren een Belgische nationaliteit mag weigeren is al langer aan de gang. In de Commissie wordt hier over onderhandeld, tot nu toe zonder veel resultaat. Michel zei in 2016 dat er verder onderhandelingen nodig zijn om eventuele onzekerheden weg te werken.
Francken: "Niet eerlijk tegenover landgenoten die bij de EU willen werken"
Indien veel Britten de Belgische nationaliteit zouden krijgen, kan dit een nadelig effect hebben voor de Belgische EU-ambtenaren. De EU werkt namelijk met een informeel systeem waarbij gekeken wordt naar een gelijke verdeling van nationaliteiten bij het aanwerven van personeel. Als er meer Britten Belg worden, dan zijn er ook meer Belgische kandidaten voor een job bij de EU en dan verkleint dit de kans om aangenomen of gepromoveerd te worden.
Theo Francken, staatssecretaris voor Asiel & Migratie, vindt dat dit oneerlijk zou zijn tegenover onze landgenoten, omdat zo hun kansen om bij de EU te werken kleiner zouden worden.
Moeilijk maar niet onmogelijk
Tot nu toe is het dus niet altijd mogelijk voor Britse EU-ambtenaren om Belg te worden. Toch zijn er bepaalde gevallen waar Britten er wel in slagen. "Bij een afwijzing van de Belgische nationaliteit kunnen de EU ambtenaren in beroep gaan, soms zelf tot het hoogste beroep, en zo krijgen de meeste gevallen toch hun gelijk", aldsus Nivard Bronckaers, immigratie-advocaat bij het kantoor Fragomen.
Ook publiceerde de Commissie vorige maand een tekst waarin staat dat EU-ambtenaren wel kunnen werken voor de EU zonder in bezit te zijn van het EU-burgerschap. Dit is volgens de Commissie enkel mogelijk wanneer er geen belangenvermengingen zijn en er geen internationale verplichtingen in de weg staan. Dit geldt echter niet voor tijdelijke contracten en freelancers.