"Schrijnend gebrek aan kennis en middelen om radicalisering in gevangenissen aan te pakken"

Advocaat Abderrahim Lahlali klaagt het gebrek aan middelen voor de bestrijding van radicalisering in de Belgische gevangenissen aan. "Ik denk dat er een ding duidelijk moet zijn. Er is een groot probleem met het deradicaliseringstraject in de Belgische gevangenissen. Tijdens de parlementaire commissie na de aanslagen van 22 maart hebben een aantal directeurs van gevangenissen duidelijk gesteld dat het probleem enorm is."

"We hebben intussen ondertussen 4.000 moslims in de gevangenis, waaronder 450 die vatbaar zijn voor radicalisering volgens het OCAD. Er zijn slechts 27 islamconsulenten ter beschikking om deradicaliseringstrajecten op te starten. 27 op een doelgroep van 450 geradicaliseerden en op een totaalgroep van 4.000. Dat is hallucinant. In het Verenigd Koninkrijk zijn er 350 islamconsulenten voor 700 geradicaliseerde gevangenen. Dat is een consulent voor twee geradicaliseerden", zegt Lahlali.

De woordvoerster van minister van Justitie Koen Geens meldt dat de vergelijking van Lahlali niet correct is. "De islamconsulenten starten geen deradicaliseringstrajecten op, zij doen aan bijstand in geloof. Deradicaliseren is een gemeenschappelijke bevoegdheid van het gevangeniswezen (federaal) en de gemeenschappen", aldus Sieghild Lacoere.

Volgens Lahlali is er duidelijk niet alleen een gebrek aan personeel, maar is er ook een gebrek aan omkadering en visie. "Er is geen statuut voor de islamconsulenten. Er zijn heel wat consulenten die goed werk leveren, maar ze hebben niet de nodige kwalificaties om zich bezig te houden met deradicalisering van gevangenen. Hun algemene doelstelling is zingeving. Plots worden ze ingezet als deradicaliseringsconsulent. Ze worden als het ware voor de kar gespannen door de overheidsdiensten om te werken op deradicalisering."

"Om een voorbeeld te geven. Er is een dame die werkt op de deradex-afdeling in Hasselt. Ze was gewoon islamleerkracht in het onderwijs. Tegelijkertijd moest ze vier uur per week werken voor de deradex-afdeling. Ik vind dat ook hallucinant. Er zijn geen middelen ter beschikking."

Volgens Lahlali moeten we naar een herkwalificatie van de islamconsulent met het oog op deradicaliseren. "Het fenomeen kennen we al enkele jaren in België. In Frankrijk heeft men een speciale afdeling opgericht om de zware geradicaliseerde gevallen, ongeveer 500, te isoleren. Wat blijkt. In 2017 heeft men de afdeling afgevoerd omdat er geen resultaten werden geboekt. Nu heeft men ingezet op een multifunctionele inbreng. Men heeft samengewerkt met islamtheologen die met kennis van zaken tegenwoord kunnen voeren tegenover de geradicaliseerden. Dat gebeurt in samenwerking met psychologen en gedragswetenschappers. Maar daar wringt het schoentje. Justitie vindt geen middelen meer om in te zetten op deradicalisering."

"Als we politici moeten geloven, is er geen probleem in de gevangenissen. Veiligheid is een federale materie, maar de gemeenschappen zijn bevoegd voor begeleiding en preventie. In Vlaanderen zijn er 200 risicoprofielen voor radicalisering. Daarvoor zijn er slechts twee deradicaliseringsambtenaren in dienst genomen door de overheid met het oog op preventie. In Wallonië heeft men er geen. Dat is een groot probleem."

"De dader van de dodelijke schietpartij in Luik zou in contact zijn gekomen met twee personen die ook contact hadden met de broers El Bakraoui die de aanslagen in Brussel en Zaventem hebben gepleegd in 2016. Dan moet er toch een alarmbel afgaan? Die man viel onder de preventie van de Waalse overheid, maar in Wallonië is er geen enkele preventieambtenaar aangeworven."

"Ik denk dat sommige politici vanuit hun ivoren torens moet afdalen naar de realiteit. Veel strafpleiters pleiten er in de raadkamers voor om deradicaliseringstrajecten op te leggen. Dat om te vermijden dat ze in contact komen met de echte terroristen. Maar de omkadering en kennis ontbreken om de juiste analyse te maken van de risico’s die de personen hebben."

Beluister hier het volledige gesprek: