Gwendolyn Rutten: "Strafuitvoerings­rechtbanken moeten over penitentiair verlof beslissen"

Vijf dagen na de schietpartij in Luik waarbij een gedetineerde die de gevangenis tijdelijk mocht verlaten 3 mensen doodschoot, woedt de discussie over dat zogenoemde penitentiair verlof volop. Ook Gwendolyn Rutten heeft een voorstel klaar: ze wil dat de strafuitvoeringsrechtbanken voortaan over zo'n verlof beslissen (en niet Justitie of de gevangenissen zelf).

"Nu al beslissen de strafuitvoeringsrechtbanken over vervroegde invrijheidsstelling", zegt de voorzitter van Open VLD in "De zevende dag" op Eén. "Ook voor de korte verblijven [buiten de gevangenis] zou dat zo moeten zijn."

Volgens Rutten zou dit de kans verkleinen dat het beleid druk op het gevangeniswezen uitoefent. "Blijkbaar speelt de strijd tegen de overbevolking in de gevangenissen af en toe mee [bij het toekennen van penitentiair verlof]."

Vooral het systeem van verlengd penitentiair verlof is Rutten een doorn in het oog. "Dat is een vreemd systeem waarbij een gedetineerde afwisselend 1 week in de gevangenis zit en 1 week vrij is. Dat is niet juist. Ik denk niet dat het wettig is en er is ook geen reden voor, aangezien momenteel 200 plaatsen vrij zijn."

Daarnaast wil Rutten dat gevangenissen gedetineerden beter voorbereiden op hun terugkeer naar de samenleving. Hiervoor moeten ze volgens haar zelf een drugsbeleid kunnen voeren. "Wie nu als drugsverslaafde de gevangenis binnenkomt, komt er zo ook weer uit. Waarom kunnen we drugsverslaafde gedetineerden niet in de gevangenis laten afkicken?"

De maatregelen die Rutten voorstelt, kosten handenvol geld. Ze haalt echter aan dat Justitie de jongste jaren meer middelen heeft gekregen. Als het nodig is, dan moeten daar nog middelen bijkomen, zo laat ze uitschijnen. "Als het nodig is om een goed beleid te hebben, dan moeten we dat bekijken."

Minister van Justitie Geens schiet het voorstel van Rutten over de strafuitvoeringsrechtbanken niet bij voorbaat af, al heeft ze het volgens hem van de voorzitter van de Hoge Raad voor de Justitie overgenomen.

"Ik heb geen probleem met de uitbreiding van de bevoegdheid van de strafuitvoeringsrechtbank in het algemeen", zegt hij op zijn beurt in "De zevende dag". "We gaan bijvoorbeeld ook de kortgestraften aan de strafuitvoeringsrechtbank onderwerpen. Dat plan leg ik aan de regering voor."

"Als we [de strafuitvoeringsrechtbanken over penitentiair verlof laten beslissen] dan moeten we veel meer strafuitvoeringsrechters benoemen", waarschuwt Geens. "Het betekent een enorme workload."

"Persoonlijk heb ik de indruk dat mijn diensten goed nadenken over penitentiair verlof en dat ze zo'n proces samen met de psychosociale diensten goed voorbereiden. In 2 tot 2,5 procent van de gevallen loopt het mis, maar de belangrijke vraag blijft of je mensen tijdens de voorbereiding op hun vrijlating niet een beetje vrijheid moet geven. Recidive komt vaker voor na de definitieve vrijlating."