"De bloedigste verkiezingsstrijd in jaren": wat staat er op het spel bij de verkiezingen in Mexico?
Vandaag trekken de Mexicanen massaal naar de stembus voor federale, regionale en lokale verkiezingen. López Obrador, een linkse populist, staat op kop in de peilingen en wordt gezien als de gedoodverfde winnaar van de presidentsverkiezingen. Maar tot nu toe hebben de Mexicanen een woelige campagneperiode achter de rug. Het wordt zelfs de bloedigste verkiezingsstrijd uit de Mexicaanse geschiedenis genoemd.
Gigantisch, zo worden de nabije Mexicaanse verkiezingen vaak beschreven. Meer dan 18.000 mandaten moeten ingevuld worden. De Mexicaanse bevolking kiest zondag niet alleen een opvolger voor president Enrique Peña Nieto, maar stemt ook voor de senaat, gouverneurs, parlementsleden en burgemeesters. Bovendien gaan meer dan 89 miljoen Mexicanen stemmen, een recordaantal. Opvallend is dat de “millennials”, de jonge generatie, een groot deel van het kiespubliek vormt. Bijna 12 miljoen jongeren zullen zondag voor de eerste keer hun stem uitbrengen. En dat zal een effect hebben op de verkiezingsuitslag.
In Mexico zijn vorig jaar 29.000 mensen vermoord, het hoogste moordcijfer in jaren
Inzet: corruptie en geweld
De huidige regering met president Enrique Peña Nieto (Partij van de Institutionele Revolutie) wordt gekenmerkt door corruptie. Bovendien slaagt ze er niet in om het geweld en de criminaliteit de kop in te drukken. In Mexico zijn vorig jaar 29.000 mensen vermoord, het hoogste moordcijfer in jaren. Het gaat vooral om drugs-gerelateerde afrekeningen. Corruptie en criminaliteit zijn daarom de belangrijkste programmapunten van de vier presidentskandidaten. Ook migratie en dan vooral de relatie met de Verenigde Staten staan hoog op de agenda.
Tot de frustratie van veel vrouwen worden taboe-thema’s zoals abortus en het homohuwelijk daarentegen consequent ontweken. Ook de gelijkheid tussen man en vrouw is niet de grootste zorg van de politici: “De presidentskandidaten zien vrouwen als een electoraal marketingdoelwit en niet als burgers die voor hun rechten strijden”, zegt de Mexicaanse politicologe Sandra Barba.
Overwinning voor links?
De linkse presidentskandidaat, Andrés Manuel López Obrador (AMLO), staat ruim op kop in de peilingen. Veel Mexicanen lijken nood aan verandering te hebben. Het monopolie en het geweld van de drugskartels, maar ook de corruptie van de regering leiden tot angst en frustratie bij de bevolking. De kans bestaat dat de traditionele partijen volledig van de kaart geveegd zullen worden. Volgens het Mexicaanse bedrijf Parametrie haalt de linkse López Obrador 45% in de peilingen terwijl Ricarda Anaya (coalitie links en rechts) volgt met slechts 19%. Daarna komen nog Jose Antonio Meade, uit de regerende partij en de onafhankelijke Jaime Rodríguez Calderón of “El Bronco”. Als de Mexicanen voor López Obrador kiezen, zou het de eerste keer zijn sinds 1934 dat Mexico weer voor een linkse president kiest.
Bloedige verkiezingen
De verkiezingsvoorbereidingen verliepen erg bloedig. Sinds de start van het verkiezingsproces in september 2017 zijn er al minstens 130 mensen vermoord. Het gaat om verkiezingskandidaten, zittende politici en leden van campagneteams, vooral op lokaal niveau. Zeker 75% van die slachtoffers hoort bij de oppositie, laat het consultancybureau Etellekt weten.
1.000 mensen lieten, na bedreigingen, hun naam al schrappen van de kieslijst.
De angst onder de kandidaten is groot. 1.000 mensen lieten, na bedreigingen, hun naam al schrappen van de kieslijst. Vooral de drugskartels, die erg machtig zijn in Mexico, zijn verantwoordelijk voor die moorden. Het lijkt of ze een "electorale schoonmaak" houden. De kandidaten die een te grote bedreiging vormen voor de drugshandel worden namelijk weggeruimd.
Maar politici krijgen steun uit onverwachte hoek. De bisschop Salvador Rangel uit Chilpancingo onderhandelde zo al met drugskartels. In april verzekerde Rangel de kandidaten: "Ze hebben me beloofd het moorden te stoppen." Steeds meer politieke kandidaten roepen nu de hulp in van deze kerkelijke leider om hun veiligheid te garanderen.