Maak kennis met het vernieuwde Red Star Line Museum in Antwerpen

Voor wie het Red Star Line Museum kent is het een feest van herkenning, enkel de laatste zaal is helemaal vernieuwd. Daar vertellen de nazaten van de vroegere landverhuizers hoe het hun familie verging, na hun aankomst in de Verenigde Staten. Het museum merkte dat heel wat mensen hun verhaal kwijt wilden, en dat veel bezoekers zich vragen stelden over het lot van de landverhuizers.

Een belangrijke toevoeging vindt ook Ellen Bledsoe Rodriguez. Haar moeder nam de boot in Antwerpen in de jaren 20. Hun familieverhaal hangt nu in het museum. "Want zeker in deze tijden moeten we tonen dat zowat iedereen in de Verenigde Staten migrant is (geweest)," stelt Bledsoe Rodriguez. "Migratie is iets dat al lang bestaat, en moet blijven bestaan." Ze is speciaal voor de heropening overgevlogen vanuit Los Angeles, het is zelfs al haar vierde bezoek aan het museum. 

Tegelijkertijd opent dit weekend ook "Thuishaven", een tentoonstelling over nieuwkomers in Antwerpen. "We willen een realistisch beeld geven hoe het is om vandaag in een nieuwe stad een plek te zoeken," zegt directeur Karen Moeskops. "Dat is geen politiek statement, we hanteren een brede definitie van migrant. Zo brengen we de verhalen van Nederlanders, West-Vlamingen, maar ook van Syrische vluchtelingen die in Antwerpen zijn beland. VRT NWS pikt er 3 opmerkelijke verhalen uit.

Het museum betekent heel veel voor Oscar Gonzales (48), hij gaat er regelmatig naartoe en heeft die museumbezoeken echt gemist tijdens de sluiting. Oscar geeft inburgeringscursussen en bezoekt met bijna al zijn cursisten het Red Star Line. Het zorgt voor veel herkenning bij nieuwkomers. "Voor ons recente migranten in België is het interessant om te zien dat hier in het verleden ook mensen wegtrokken. Migratie is van altijd," stelt Oscar. "Ergens is het ook mijn eigen verhaal." 

Vanwaar kom jij? "Die vraag krijg ik regelmatig, en dan antwoord ik meestal "Van Borgerhout, en van waar ben jij zelf?"," lacht Oscar. "Dat vinden mensen sympathiek. De vraag stoort mij ook niet, het is een blijk van interesse. Meestal, toch."

Oscar komt uit Chili. Het bekende verhaal van "een Belgische vrouw volgen en blijven plakken", zo zegt hij zelf. Van de miljoenenstad Santiago de Chile naar het grote dorp Antwerpen was even aanpassen. "Het "dorp" Antwerpen, ik weet dat Antwerpenaren dat niet graag horen," grijnst hij. Maar hij is naar eigen zeggen wel goed opgevangen door de familie van zijn (ex-)vriendin, bijna 14 jaar geleden. 

"Als je het vergelijkt met de landverhuizers hier in het museum, is het voor een jonge Afghaan of een jonge Syriër zeker niet makkelijker om te migreren, het blijft een hele onderneming," zegt Oscar Gonzales. "Dat speelde bij mij minder, maar het is sowieso een complex fenomeen. Er zijn ook slechte kanten aan migratie, dat moet ook gezegd worden. Niet alles is tof en leuk en kleurrijk."

"Diversiteit is heel mooi, maar ook heel complex. Daarom ben ik een grote fan van het museum, omdat ze hier de beide kanten tonen," besluit Oscar. 

Voor de expo "Thuishaven" vroeg het Red Star Line Museum om op een creatieve manier de kaart van Antwerpen in te vullen, en Lindsay Lambeets (22) maakte een van de mooiste tekeningen uit de expo. Ze studeert grafische vormgeving aan Sint-Lucas in Antwerpen. Daar verzeilde ze 5 jaar geleden, nadat ze Venezuela moest ontvluchten. "Ik voel me hier beter dan waar ik woonde in Venezuela," zegt Lindsay. "Ik ben hier ook geboren, maar mijn hele familie is van Venezuela en daar ben ik opgegroeid. Tot de situatie het voor onze familie te moeilijk maakte." Ze houdt enorm van de natuur en de dierentuin, getuige de giraffen die ze verwerkte in haar tekening:

Het is haar eerste bezoek aan het Red Star Line Museum en Lindsay is meteen enthousiast. Ze ziet interessante linken tussen migranten vroeger en nu, en is oprecht verbaasd over de schoonheid van het museum en de museumopstelling. "Ik zou het bijna vergelijken met mijn verhaal, want ik wou ook een beter leven," zegt ze. "Een verschil is de manier waarop ik nog contact kan houden met mijn familie in Venezuela, via internet of telefoon. Het lijkt nu veel makkelijker dan vroeger; een brief was soms maanden onderweg."

Darius Oké Assogba (18) is nog maar een jaar geleden vanuit Ghana naar België gekomen en spreekt al uitstekend Nederlands. Hij is naar ons land gekomen om te studeren. Vorig jaar zat hij nog in een Onthaalklas voor Anderstalige Nieuwkomers (OKAN), vandaag volgt hij middelbaraar onderwijs op een gewone school. 

"Ik vind België heel leuk, maar ook een beetje saai," zegt Darius. "Omdat ik vaak andere Ghanezen ontmoet. Nu ik naar school ga is het leuker, want nu ontmoet ik veel mensen en ontdek ik veel andere culturen, dat vind ik interessant." 

"Dit museum is een goed voorbeeld van hoe mensen migranten helpen," gaat Darius verder. "Hier in het museum mijn verhaal mogen vertellen is echt heel cool. Ik denk dat mensen in  België moeten weten hoe we ons voelen als nieuwkomer."

De expo "Thuishaven" loopt nog tot 21 oktober in het Red Star Line Museum.

Herbeluister hier de radioreportage uit De Ochtend: