Stroomtekort in november hangt af van het weer: Frank Deboosere werpt blik op (historische) weerkaarten

Met het korter worden van de dagen zien we in november het kwik pijlsnel dalen. Begin november bedraagt de gemiddelde maximumtemperatuur in Vlaanderen ongeveer 12 graden. Op het einde van de maand is 7 graden een goed gemiddelde.

Dezelfde daling zien we ook bij de minimumtemperaturen. In het begin van de maand is 7 graden een normale minimumtemperatuur. Eind november haalt het kwik gemiddeld gesproken nog 3 graden. Het heeft dus echt wel zin om een tweede kerncentrale zo snel mogelijk in te schakelen als we stroomtekorten willen vermijden. 

Natuurlijk is het ene jaar het andere niet. In november 2017 beleefden we qua temperatuur een heel gemiddelde maand. Meer zelfs, in Ukkel is het kwik in november vorig jaar geen enkele keer onder nul gegaan. Geen enkele vorstdag dus in november 2017.

Het kan nog zachter: in november 1994 en november 2015 bedroeg de gemiddelde temperatuur zelfs iets meer dan 10 graden. Toch waren er in november 2015 nog 2 vorstdagen: op 22 en 23 november 2015 vroor het ’s ochtends lichtjes in Ukkel.

Heel koude novembermaanden waren er in 1998 en 1993. November 1993 telde maar liefst 15 vorstdagen en zelfs 6 ijsdagen. Zes dagen dus waarop het ook overdag is blijven vriezen, met op veel plaatsen een sneeuwtapijt als winters extraatje.

In november 1998 kregen we 9 vorstdagen en 2 ijsdagen. In de ochtend van 23 november 1998 was het weer heel minnetjes: -6 graden aan zee, -11 in Kleine Brogel, zelfs -14 op de Hoge Venen.

Gemiddeld gesproken zijn er in november 4 of 5 vorstdagen.

Als men er in slaagt om in de tweede helft van november de stroomproblemen te verhelpen, vermindert het risico. De eerste helft van november zijn de kansen op winterkou en sneeuw een stuk kleiner. Gemiddeld gesproken krijgen we in het centrum van het land de eerste nachtvorst rond 9 november. Door de klimaatopwarming is dat de laatste jaren zelfs al verschoven naar ongeveer 15 november.

Maar ook in de eerste helft van november kan de winter nog verrassend uit de hoek komen. Er waren in de eerste helft van november al vorstdagen in 2016, 2001, 1997, 1995, 1992 en 1990. Voor een heuse ijsdag begin november moeten we al terug naar 3 november 1980.

Gemiddeld gesproken schijnt de zon in Ukkel zo’n 66 uur. Ook hier zijn er grote jaarlijkse variaties: november 2010 een schamele 24 uur, terwijl het daaropvolgende jaar de zon maar liefst 115 uur scheen.

Maar zelfs overvloedige zonneschijn zou een stroomtekort niet kunnen verhelpen. ’s Avonds en ’s nachts schijnt de zon niet, terwijl de nood aan elektriciteit in de avonduren juist het grootst is.

Hetzelfde kunnen we zeggen over de wind. In Ukkel waait de wind in november gemiddeld met een snelheid van 3,8 m/s , dat is 13,7 km/h. Uitschieters zijn november 2009 met 5,1 m/s en november 2001 met 3,0 m/s. Gemiddeld gesproken waait het overdag iets harder dan ’s nachts. 

Het kan dus alle kanten uit met het novemberweer. Er zijn weerprofeten die beweren dat ze nu al het weer voor november kunnen voorspellen. Zelf ben ik blij als we een indicatie kunnen geven voor een periode tot 14 dagen. Die prognose vind je op de website www.meteo.be.

Ik heb aan weervader Pien alvast een zachte novembermaand besteld. Hij houdt zijn antwoord nog in beraad.