Vlaamse Valerie Trouet: Een vrouwelijke, immigrante klimaatwetenschapper is niet evident in de VS onder Trump

Een vrouwelijke, immigrante klimaatwetenschapper zijn in de VS onder president Trump, is geen evidente combinatie, zo zei Trouet. Ze is nu ongeveer 20 jaar bezig met het klimaat, en zij en haar collega's vinden mooie en vernieuwende resultaten, en blijven meer en meer ontdekken over ons klimaat, maar het gevoel leeft dat er zeker en vast niet genoeg rond gebeurt, dat er "amper iets" rond gebeurt.

Onze wetenschap wordt niet geloofd, en wij worden ervan verdacht een politieke agenda te hebben, maar Trump die zegt dat klimaatwetenschappers een "very big political agenda" hebben, dat komt hard aan, zo zei ze. Je wordt wetenschapper omdat je nieuwsgierig van aard bent, en elke wetenschapper die ze kent, is een idealist en wil iets verbeteren voor de mensen, of aan het systeem of de wereld, zo zei ze, en dan van zoiets beticht worden...

Een ander verwijt dat vaak gemaakt wordt, is dat klimaatwetenschappers belust zijn op geld, maar welke wetenschapper is er nu uit op geld, zo vroeg ze zich af. "We zijn in het algemeen redelijk slimme mensen, als we op geld uit waren, hadden we wel een ander beroep gekozen, er zit geen geld in wetenschap, toch niet in de academische wereld."

Ook zei Trouet dat ze 20 jaar geleden, toen ze voor klimaatwetenschap koos, er geen idee van had dat ze in zo'n politieke mallemolen zou terechtkomen. "Had ik dat geweten, dan had ik misschien wel voor iets anders gekozen." 

In de VS is Trump uit het Klimaatakkoord van Parijs gestapt, maar ook in de rest van de wereld wordt er niet genoeg gedaan in de strijd tegen de opwarming van de aarde, zo zei Trouet. 

We weten al 30 jaar, zelfs langer, dat de uitstoot van broeikasgassen tot opwarming leidt, en al 30 jaar wordt dat op de lange baan geschoven, wordt er niets mee gedaan, zo zei ze. En natuurlijk, hoe langer je dat op de lange baan blijft schuiven, hoe langer je altijd maar meer broeikasgassen blijft uitstoten, hoe drastischer de maatregelen worden die je uiteindelijk moet nemen. 

Ook in Europa, het Klimaatakkoord van Parijs uit 2015 is niet voldoende, zo zei ze. Het gaat om vrijwillige maatregelen die elk land individueel voorgesteld heeft, met als doel de opwarming van de aarde onder 2 graden te houden. Maar in werkelijkheid is dat onderzocht, en als je al die maatregelen optelt, kom je uit op een opwarming met 3,5 graden. Dat is dus al een catastrofale opwarming, zo zei Trouet, zelfs als je alles doet wat beloofd is in Parijs. En nu drie jaar later blijkt dat geen enkel land, "maar dus echt geen enkel land", aan die minimumdoeleinden die ze zelf voorgesteld hebben, geraakt.   

Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD), die ook in "De afspraak" zat, zei dat hij ook vindt dat er te weinig gedaan wordt. Het heeft niet te maken met een politieke agenda, zo zei hij, zelfs niet met links of rechts, we moeten aanvaarden dat wetenschappers heel duidelijk op een objectieve manier vaststellingen doen, en daarnaar handelen, maar we doen te weinig. 

Zelf is hij voluit gegaan voor hernieuwbare energie, zo zei hij, en hij heeft zijn collega's, investeerders en de mensen overtuigd van het nut van investeringen in hernieuwbare energie. Hij krijgt als "die groene liberaal" vaak het verwijt dat hij doet aan "wishful thinking", zo zei hij, maar het gaat over de gezondheid van onze kinderen, kleinkinderen, en het voortbestaan van onze planeet. Tommelein noemde het dan ook een schande naar de huidige generatie, en zeker naar de volgende generaties, wat trump gedaan heeft, en het feit dat er zo weinig gedaan wordt. 

Het gevoel van urgentie is niet aanwezig volgens Tommelein, omdat we aan een aantal dingen gewoon zijn geraakt, en die niet willen opgeven, we willen niet uit onze comfortzone treden. 

Trouet is het daar mee eens, volgens haar botst een groot deel van wat we weten over het klimaat, met onze comfortzone, maar ze ziet nog een andere, zeer belangrijke reden. Wat ze vaak merkt is dat mensen niet vatten dat de opwarming onomkeerbaar is. De opwarming wordt vaak vergeleken met de luchtvervuiling, en als we dan binnen 10 stoppen met onze uitstoot, komt alles wel in orde, zo zei ze, maar zo is het niet. De opwarming is immers onomkeerbaar en "het kan alleen nog veel slechter worden, het gaat niet beter worden."

Is het dan al te laat om nog iets te ondernemen tegen de opwarming? Als we blijven doorgaan zoals we nu bezig zijn, en daar ziet het wel naar uit, dan wel, zo zei Trouet. 

In een ideale wereld stoppen we met broeikasgassen uit te stoten, en dan is het niet te laat, maar we leven niet in een ideale wereld, we zitten met overbevolking, een groeiende economie... 

Het hangt er volgens haar vanaf hoe je "te laat" definieert, maar ze denkt wel dat het te laat is om het comfortniveau dat we als mensheid bereikt hebben, te behouden. 

Als we het doel willen bereiken - een opwarming van hoogstens 2 graden - in de tijd die ons nog rest, zo zei Trouet, dan kunnen we niet onder kernenergie uit. We mogen alle kernenergie niet over dezelfde kam scheren, zo zei ze: er is een groot verschil tussen 40 jaar oude kerncentrales die gigantisch veel afval produceren, andere, nieuwe centrales kunnen daarentegen hun afval recycleren. 

En zoals gezegd, soms wordt ze er moedeloos van, maar ze overweegt niet  per se om het domein van de klimaatwetenschap achter zich te laten. Soms denkt ze er wel over om meer te proberen de problematiek bij de mensen te brengen. Wetenschappers krijgen vaak het verwijt dat ze slecht communiceren, altijd maar hetzelfde verhaal brengen, en in een ivoren toren zitten, en daar wil ze iets aan doen. Hopelijk haalt dat dan wel nog iets uit...

VIDEO: bekijk hieronder het integrale gesprek in "De afspraak" met Valerie Trouet