Markante plekken: het kasteel van Poeke in Aalter

Het kasteel van Poeke in Aalter is een opvallende zalmroze waterkasteel. Het verhaal doet de ronde dat het kasteel ontworpen is met het jaar als thema: 4 torens (seizoenen), 12 ingangen (maanden), 52 kamers (weken) en 365 ramen (dagen). Niet dat iemand ooit alle ramen of kamers heeft geteld, maar het is een mooie legende.

Het is niet zeker hoever de geschiedenis van het kasteel van Poeke teruggaat, maar het is wel zeker dat er in de 12e eeuw al een omwalde woning op de oevers van de Poekebeek staat. Een paar honderd jaar later is die woning uitgegroeid tot een heuse burcht. In 1452 bezetten de Gentenaars het slot tijdens een opstand tegen Filips de Goede. Zij worden een jaar later op hun beurt weer verjaagd. Het kasteel wordt in het conflict compleet verwoest.

Na meer dan een eeuw in puin te hebben gelegen, komt de burcht in 1597 in handen van familie de Preudhomme d’Hailly de Nieuport. Zij bouwen er een nieuw fort, een zeshoekige waterburcht met ophaalbrug. Halverwege de 18e eeuw verandert het uitzicht van het pand alweer. Er wordt stevig verbouwd en het kasteel is nu u-vormig, met ronde torens op de hoeken. In die periode start ook de aanleg van het 75 hectare groot park. 

De eigenaars komen in geldnood en in 1872 verkopen ze het kasteel aan baron Victor Pycke de Peteghem. Hij zet onmiddellijk grootscheepse verbouwingen op poten. De werken duren tot 1875 en het gebouw verandert opnieuw volledig van uitzicht. Uitbundige rococo vervangt het strenge classicisme. Niet alleen het kasteel wordt aangepakt, ook de tuinen worden heraangelegd en er wordt onder andere een opvallende hondenkennel gebouwd.

De laatste telg van de familie, barones Ines Pycke de Peteghem, overlijdt in 1955. De barones laat het goed over aan de zusters Apostolinen van Wetteren. Het domein wordt ingericht als schoolkolonie "Duinen en Heide". De zusters vangen er wezen en kinderen met problemen thuis op. Zij onderhouden het gebouw niet goed, en door de bouwvallige staat krijgen ze in de jaren 70 een verbod om er nog kinderen te slapen te leggen. 

In 1977 koopt kersverse fusiegemeente Aalter het domein en het kasteel op. Het grote park rond het kasteel wordt opengesteld voor het publiek, maar het kasteel zelf blijft jaren leegstaan. Het valt in de jaren daarna compleet ten prooi aan verval en vandalisme.

Begin jaren 90 komt er een renovatiecampagne voor het kasteel op gang. Het dak wordt hersteld, de gevels worden aangepakt, de woekerende huiszwam wordt bestreden en een deel van de salons en zalen worden gerestaureerd. Het kasteel krijgt zo een groot deel van zijn grandeur en uitstraling terug. De restauratie wordt helaas nooit afgerond, in 2003 vallen de werken praktisch stil. Het ontbreekt momenteel aan budget om deze voort te zetten.

In 1999 start Aalter met het verhuren van het kasteel voor evenementen. Het gebouw groeit uit tot een populaire eventplek, zo organiseert de gemeente er tussen april en september maandelijks concerten. Het domein duikt ook enkele malen in tv-series op. Het kasteel figureert in 2009 in Slot Marsepeinstein, in 2011 in Parade's End en in 2014 in In Vlaamse Velden. Sinds 2017 staan er enkele meubels uit het Antwerpse stadhuis in het kasteel. Deze blijven er minstens twee jaar, zolang de restauratie van het Antwerpse stadhuis duurt.