Radiosignaal heeft aarde bereikt: missie New Horizons geslaagd, nu wachten op de foto's
De ruimtesonde New Horizons van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft in de vroege uurtjes voor een mijlpaal in de ruimtegeschiedenis gezorgd: ze scheerde toen langs een hemellichaam genaamd Ultima Thule, en bereikte op dat moment het verste object dat ooit door de mens werd verkend in de ruimte. Intussen heeft het radiosignaal de aarde bereikt: de sonde heeft het overleefd, technisch lijkt alles oké. Maar het blijft afwachten of de foto's gelukt zijn.
"Go New Horizons!" Dat riep Alan Stern, het hoofd van de missie, rond 6.33 uur vanmorgen in de John Hopkins University (Maryland) toen het zover was. Hij deed dat in de aanwezigheid van heel wat schoolkinderen (foto), waardoor het wel op een kleine party leek: het was dan ook een historisch moment in de ruimtevaart. Ondanks de gedeeltelijke shutdown in de VS, is de NASA zijn site daarom ook blijven voeden.
Het was het moment waarop New Horizons in de bijzonder afgelegen Kuipergordel, ongeveer 6,5 miljard kilometer van hier, langs Ultima Thule scheerde en zijn lens op het bevroren hemellichaam richtte. De Kuipergordel wordt ook wel eens de zolder van ons zonnestelsel genoemd, omdat hij zo leeg is en zo ver weg, een plaats waar we eigenlijk bijna nooit komen.
New Horizons, gelanceerd in januari 2006, passeerde in juli 2015 nog langs Pluto voor een verkenningsmissie, en daarna hebben wetenschappers beslist om de sonde maar meteen te laten doorvliegen naar Ultima Thule, omdat er sowieso nog brandstof over was en de koers goed zat. Ultima Thule was toen overigens nog maar net ontdekt, in 2014 door de Hubble-telescoop. (lees door onder de video en foto)
VIDEO: Bekijk hier het verslag uit "Het Journaal 7"
900 foto's in enkele seconden
Nooit eerder heeft een ruimtetuig een object bestudeerd dat zo veraf gelegen is. Het spannendste moment moest evenwel nog komen: de radiosignalen waarmee New Horizons met de aarde communiceert, doen er ongeveer 10 uur over om tot hier te raken, door de immense afstand.
Rond 16 uur kwam het radiosignaal effectief ook binnen, en er is goed nieuws: de sonde is de passage van Ultima Thule zonder kleerscheuren doorgekomen. Het was immers niet zonder gevaar: de kleinste botsing kan noodlottige gevolgen hebben, al is zelfs maar met een object ter grootte van een rijstkorrel.
Ook de technische operatie lijkt geslaagd: "De subsystemen lijken in orde te zijn", klonk het op NASA TV. Onder die subsystemen bevinden zich de datarecorders. "We hebben een gezond ruimtetuig", zei Alice Bowman, een van de leidinggevenden van de missie. Daarop volgde applaus, en een knuffel met Alan Stern, hoofdonderzoeker van de missie. (zie video boven)
Het is gelukt. We hebben een gezond ruimtetuig
En nu de foto's
Het blijft nog wel wachten op hoe de foto's gelukt zijn: New Horizons heeft in principe 900 foto's genomen in enkele seconden. Dat gebeurde vanop een afstand van ongeveer 3.500 kilometer, maar het moest snel en gericht gaan: de sonde gaat ervandoor met een vaart van 14 kilometer per seconde (ongeveer 51.000 km/u).
Dit keer zouden de foto's een drie keer hogere resolutie moeten hebben dan bij de foto's van Pluto. "Als het lukt, gaat het spectaculair zijn." De eerste foto's zouden mogelijk al morgen beschikbaar zijn: "Volgende nacht zal ons wetenschapsteam doorwerken om de eerste fotodata in hoge resolutie te analyseren. Ik hoop dat we die morgen kunnen aanbieden", zei Stern op een persconferentie vanavond.
Overigens, om alles doorgestuurd te krijgen wat ze net verzameld heeft aan data, zal de sonde bijna twee jaar nodig hebben.
Dit kan spectaculair worden
Wat kunnen we leren?
Ultima Thule is nog maar enkele jaren geleden ontdekt, en zelfs over de precieze vorm hebben wetenschappers geen zekerheid. Hoe dan ook, het hemellichaam - een brok ijs en rots - zou 20 tot 30 km in diameter zijn. Het hemellichaam is als het ware een "bevroren tijdscapsule van de geboortetijd van ons zonnestelsel", zegt Stern. De verkenning zou ons meer kunnen leren over het ontstaan van ons zonnestelsel, net omdat Ultima Thule zo oud is, en ongeschonden.
"Het object is zo hard bevroren dat het in zijn originele staat bewaard is gebleven. Alles wat we erover gaan leren - de samenstelling, de geologie, hoe het gevormd is, of er een atmosfeer is en of het satellieten heeft - kan ons veel leren over het ontstaan van ons zonnestelsel", zegt Stern nog.
"Dit is een archeologische opgraving naar het ontstaan van ons zonnestelsel. Hemellichamen als deze zijn ongeschonden sinds ze ontstonden in de uithoek van het zonnestelsel", zeggen specialisten.
De hele missie wordt overigens ook van nabij gevolgd door Queen-gitarist Brian May, astrofysicus en lid van het New Horizons-team (zie tweet onder).