"Autrice" of "professeuse": beroepen mogen worden vervrouwelijkt in Frankrijk

In Frankrijk waakt de Académie française over de grammatica en woordenschat van het Frans. De honorabele leden van het prestigieuze instituut hebben nu met grote meerderheid het groene licht gegeven voor het feminiseren van beroepen. Dat betekent dat binnenkort veel namen van beroepen ook een vrouwelijke uitgang mogen krijgen, genre "professeuse" of "autrice" (vrouwelijke auteur).

Principieel zijn er geen tegenargumenten voor het toelaten van een vrouwelijk beroepssuffix, luidde het bij het gezelschap van spraakgeleerden. Het gaat namelijk om "een natuurlijke ontwikkeling van de taal die al sinds de middeleeuwen gaande is". In hun bericht beklemtonen de wetenschappers dat de (veranderde) plaats van de vrouw in de maatschappij ook in de taal weerspiegeld moet worden.

In de taal van Molière hebben veel beroepsnamen geen vrouwelijke pendant. Zo wordt een doktores er betiteld met de mannelijke vorm "médecin", voorafgegaan door het vrouwelijk lidwoord "la". De meest voorkomende vervrouwelijking is de toevoeging van de letter "e": zo wordt "un avocat" na een geslachtswissel "une avocate". Veel van die vrouwelijke namen voor beroepen, titels of rangen zijn echter nog steeds niet in officiële woordenboeken opgenomen. Daar moet dus verandering in komen.

Het vervrouwelijken van beroepen is al een tijd bon ton in Franstalige landen of landstreken als Wallonië, Zwitserland en Québec, waar de m/vr-taalkwestie al werd opgelost in 1979. Merkwaardig dat juist het land van "liberté, égalité et fraternité(!)" achternahinkt. Zo is het Franse woord voor "zusterschap" nog steeds ... fraternité.

Met haar besluit zou je denken dat de Académie zich een hoop werk op het lijf gooit. Daaraan weten de honorabele geleerden te ontsnappen. Zij ijveren voor een natuurlijke evolutie van de taal, waardoor zij zich niet geroepen voelen om exhaustieve lijsten van beroepen op te stellen of om prescriptief te werk te gaan. Het taalgebruik van het volk zal aldus moeten beslissen of vormen als "boulangère" of "chauffeuse" de woordenboeken halen.

Sommige woorden gaan een andere of bijgevoegde betekenis krijgen. "présidente" of "ambassadrice", bijvoorbeeld, betekenden tot dusver "vrouw van de president" en "vrouw van de ambassadeur". Voortaan verwijzen zij (ook) naar een vrouwelijke president of vrouwelijke ambassadeur.

Blijkbaar is het #metoo-gebeuren met enige vertraging doorgedrongen tot de leden van de Académie. Nog geen vijf jaar geleden verwierp de ultieme taalinstantie nog vormen als "professeuse" of "ingénieure", met het argument dat die "afwijken van de gewone regels voor afleidingen en echte barbarismen zijn".