En in het midden van het bed ligt toch weer CD&V

Wie de puzzel probeert te leggen van mogelijke coalitievormingen straks, komt toch altijd weer bij één constante uit: de kans is het grootst dat CD&V er opnieuw bij is. Want de christendemocraten komen onvermijdelijk voor in de meest plausibele scenario's. Ofwel om een nieuwe centrumrechtse coalitie op de been te brengen, maar evengoed wanneer op links een coalitie in de steigers gezet moet worden. Een scenario waarbij Wouter Beke (CD&V) in de Zestien eindigt, is dan lang niet gek.

Krijgen we straks, na 26 mei, opnieuw een Vlaamse premier in de Wetstraat 16? Wel als het van SP.A-voorzitter John Crombez afhangt. "Na twee keer een Franstalige eerste minister, Elio Di Rupo (PS) en daarna Charles Michel (MR), zou het toch gezond zijn als een Vlaming opnieuw het premierschap 'pakt'", zo redeneert Crombez.

Maar een Vlaamse socialist zal het niet worden, zo realistisch is de Oostendenaar ook wel. In alle stilte hoopt Crombez zelf om op 26 mei te verrassen, dat zou op zich al een hele prestatie zijn. Want verrassen voor SP.A (dat bijzonder veel risico neemt door met allerlei onbekende lijsttrekkers uit te pakken), dat wil zeggen dat ze gewoon opnieuw in de buurt komen van hun score van 2014. Toen haalden ze 14,2 procent. In peilingen de afgelopen jaren dipte de SP.A regelmatig onder de 10 procent.

Neen, de Oostendenaar voorspelt dat zijn collega Wouter Beke (CD&V) die nieuwe eerste minister zal worden. Als leider van een linkse regering dan wel, een zogenaamde "olijfboomcoalitie": oranje, rood en groen. Een verrassende uitspraak op het eerste gezicht, maar niet voor wie over de taalgrens kijkt. Want zoals vaak wordt de cadans van de federale politiek minstens evenveel in Franstalig België als in Vlaanderen bepaald.

Het is ondertussen duidelijk hoe de zaken daar aan het kantelen zijn. De PS van Elio Di Rupo maakt er geen geheim van dat ze opnieuw aan de knoppen van de macht wil zitten, en liefst deze keer overal, ook federaal.

Ecolo lijkt de geprefereerde partner, de gemeenteraads­verkiezingen bewezen dat de Franstalige socialisten en groenen het goed kunnen vinden, en makkelijk coalities sluiten. Komt er straks effectief, zoals voorspeld, een groene golf in Franstalig België, dan is de combinatie PS en Ecolo de as waarrond makkelijk de Waalse en de Brusselse regering kan worden gebouwd.

Vraag is of die oefening dan niet logischerwijze doorloopt naar het federale niveau, na 26 mei. En de sleutel ligt daar bij Wouter Beke. Stappen de Vlaamse christendemocraten na vijf jaar centrumrechts beleid straks mogelijk weer mee in een linkse coalitie? Crombez lijkt met zijn voorspelling over Beke diens CD&V meteen wel een geweldige trofee voor de ogen te houden: het premierschap, dat na 9 jaar liberale en socialistische passages terug zou keren naar de Vlaamse christendemocraten.

Die rode loper wordt dus uitgerold, vanop links, voor CD&V. Maar tegelijk is ook op rechts de deur opvallend genoeg niet dicht.

In het 'presidentiële debat' zondag in "De zevende dag" tussen de twee kandidaat-ministers-presidenten, Bart De Wever (N-VA) en Hilde Crevits (CD&V), deed het haast pijn aan de ogen om te zien hoe de N-VA-voorzitter een keiharde confrontatie systematisch uit de weg ging.

Niets is toeval bij De Wever. De N-VA weet drommels goed dat Crevits positief ligt bij de gemiddelde Vlaming, dat het 'scoutsmeisje' zoals ze haar een beetje schamper noemen bij de Vlaams-nationalisten, een te grote aaibaarheidsfactor heeft om frontaal aan te vallen. Helemaal anders dan bij pakweg een Kristof Calvo (Groen), die ook veel kiezers afschrikt, en die De Wever en co dus te land, ter zee en in de lucht verbaal blijven bestoken als is hij de nieuwe baarlijke duivel.

Maar los van Crevits' aaibaarheidsfactor is er ook de positionering van N-VA in deze campagne. De Wever waarschuwt constant voor een 'links front', en een 'belastingtsunami' die straks vanuit Franstalige België komt aanrollen. Het alternatief is een rechtse coalitie, een voortzetting van het Zweedse project. Om dat geloofwaardig te houden, kan je moeilijk nu vanuit N-VA systematisch op CD&V gaan beuken. 

Hoe graag De Wever en co ook de christendemocraten zouden willen wegzetten als de 'saboteurs' van centrumrechts, de marsorders in de N-VA-campagne zijn duidelijk: Kristof Calvo, Groen en het Volksfront zijn de ware boeman (in die volgorde van vijandschap).

Opvallend ook: beide kampen voelden zich zondag na afloop van het tv-debat winnaars. De N-VA, omdat ze de boodschap van een 'links gevaar' er toch maar weer mooi in gekregen hadden. "CD&V kan enkel de minister-president leveren met groen en rood in de Vlaamse regering, maar dat zal dan zonder de N-VA zijn", zo liet De Wever noteren, wat de headlines van de artikels achteraf haalde.

Maar ook CD&V. Want Crevits hield verbaal meer dan stand, toonde zich strijdvaardig en had De Wever meer dan één keer klem in het debat. "Ze zette haar voet naast De Wever en toonde dat maar twee partijen écht een volwaardige kandidaat minister-president hebben. Wij en de N-VA", zo luidt de spin vanuit CD&V een dag later.

Misschien wel het stekeligste vraagje bewaarde moderator Lisbeth Imbo voor helemaal op het eind: "Naar wie belt u eigenlijk na de verkiezingen, naar Wouter Beke of Hilde Crevits?" Impliciet moest De Wever daarmee de interne pikorde bij CD&V even op scherp zetten: is het nu de voorzitter die baas is, of het boegbeeld? "Naar diegene die wil opnemen", antwoordde de N-VA-voorzitter schaapachtig diplomatisch.

"Maar allee, heb ik al ooit één sms'je van u niet beantwoord?", kaatste Crevits iets te snel. "Enfin, niet te veel onthullen", zo suste De Wever, die duidelijk in campagne het niet te veel over sms'jes wilde hebben. Om maar te zeggen: niet schrikken als N-VA en CD&V straks weer samen zaken doen. 

Lees verder onder het debat tussen Crevits en De Wever in de "De zevende dag":

En toch zal De Wever niet meteen als eerste een telefoontje moeten verwachten vanuit de Wetstraat 89, het oranje hoofdkwartier. CD&V-voorzitter Wouter Beke maakt er geen geheim van wie voorrang krijgt in het telefoonlijstje, op de avond van 26 mei. Charles Michel én Maxime Prévot, de leiders van de MR en het CDH staan met stip op één bij de CD&V-voorzitter, als er straks federaal een coalitie gemaakt moet worden, zo heeft hij zelf al aangegeven.

Die relatie tussen Beke en Michel moet zowat de enige zijn die ongeschonden uit het Zweedse avontuur is gekomen. Beiden geven dat ook zonder blikken of blozen toe. Bij de andere Zweedse voorzitters ligt het minder evident. Tussen De Wever en Beke zit bijzonder veel spanning, beiden hadden de afgelopen maanden nauwelijks een gesprek die naam waardig.

Tussen Gwendolyn Rutten en Beke, maar ook tussen de Open VLD-voorzitter en de MR-premier raakte door het minderheidskabinet-Michel II behoorlijk wat ruis op de lijn: de Vlaamse liberalen stonden met open ogen te kijken naar de 'linksere' koers van de premier en Beke, terwijl men op de Zestien de Vlaamse liberalen bij momenten echt deloyaal vond optreden de afgelopen maanden.

En toch. Zowel voor CD&V als voor MR geldt dat ze graag met elkaar verder gaan. Maxime Prévot is daarbij een vertrouweling van beiden. Dit clubje van drie komt federaal natuurlijk in geen eeuwen aan een meerderheid, maar het kan wel de kern vormen van een nieuwe regering. En gezien de onderkoelde relaties tussen de MR en de PS lijkt een heruitgave van een klassieke tripartite met christendemocraten, liberalen en socialisten allerminst een aannemelijk scenario. 

Dus, ondanks de menselijke schade en de kneuzingen na het Zweedse avontuur, blijft federaal een nieuwe centrum­rechtse regering zeker tot de mogelijkheden behoren. Reken er dan maar op dat Prévot en zijn CDH er deze keer bij komen. De N-VA en Open VLD hebben geen andere keuze dan met dit 'middenblok' straks opnieuw een poging te ondernemen centrumrechts te maken. Op voorwaarde natuurlijk dat het Zweedse clubje samen genoeg zetels haalt in de Kamer, wat lang niet zeker is volgens de laatste peilingen.

Hoe dan ook: Wouter Beke heeft nu in elk geval al een behoorlijk aanlokkelijk alternatief achter de hand, op aanreiken van Crombez: de CD&V-voorzitter kan straks zijn 'vriend' Charles Michel misschien wel opvolgen in de Zestien. Op voorwaarde dat het dan wel ‘op links’ is. 

Of hoe de christendemocraten toch weer daar liggen, waar ze al decennialang zo graag vertoeven: lekker midden in het bed.