Hoe belangrijk is de Biënnale van Venetië vandaag nog? "Er wordt zoveel slechte kunst gemaakt"

Er waren eens een kunstenaar, een verzamelaar, een curator en een kunstexperte. Nee, dit is geen grap, wel het profiel van de gemiddelde bezoeker tijdens de zogenoemde "professionele dagen", de week voor de officiële opening. Waarom zakt de halve kunstwereld telkens weer af naar Venetië? En - minstens zo belangrijk - wat kunt ú er de komende maanden beleven?

Bekijk hieronder het portret van Chantal Pattyn in de Biënnaletuin:

Netmanager van radiozender Klara, presentator van het dagelijkse cultuurprogramma "Pompidou" en kunstliefhebber: Chantal Pattyn is het bijna aan zichzelf verplicht om elke editie van de Biënnale van Venetië te bezoeken. Dat doet ze al sinds de jaren 90. 

Haar persoonlijke top van dit jaar bestaat uit de paviljoenen van België, Ghana en Frankrijk. Dat laatste paviljoen, met werk van kunstenares Laure Prouvost uit Antwerpen, staat in wel meer lijstjes. En dus wil iedereen dat paviljoen gezien hebben, met als gevolg een wachtrij die kan oplopen tot 1 of 2 uur.

"Dit is niet leuk meer", beaamt Chantal Pattyn wanneer we de ontzagwekkende rij aan het Franse paviljoen passeren in de Biënnaletuin. "Elk jaar wordt het drukker, maar je moet hier wel zijn. Er zijn ondertussen al honderden biënnales, maar die van Venetië is de oudste en blijft de belangrijkste."

"Je moet schiften. Er wordt zoveel slechte kunst gemaakt", gaat Pattyn verder. "Er wordt sowieso té veel kunst gemaakt. Maar zelfs als de Biënnale tegenvalt is het hier fijn, want de stad Venetië is zo mooi."

Bekijk hieronder het portret van Kasper Bosmans in het Palazzo Ca'Tron:

Naast de kunst die je in de landenpaviljoenen ziet, zijn er nog heel wat extra tentoonstellingen verspreid over de stad. "Collateral events", (nevenprogramma, red.) zoals ze hier worden genoemd. Heel wat (rijke) verzamelaars, kunstenaars en curatoren grijpen de Biënnale aan om hun werken te laten zien in Venetië, in de hoop extra bezoekers en aandacht te krijgen.

Uit zowat 5.800 inzendingen koos een internationale jury de Belg Kasper Bosmans uit om als jongste kunstenaar te exposeren in het Palazzo Ca'Tron. Dat paleis aan het water wordt voor de gelegenheid afgehuurd door de Oekraïense oligarch (en kunstliefhebber) Viktor Pinchuk. Bosmans is nog geen 30 en ziet een droom uitkomen: "Al van toen ik 18 was, spaarde ik voor de Biënnale, vooral om randplekken zoals deze te bezoeken. Heel wat jonge kunstenaars zullen nu mijn werk zien."

Invloed en interesse opwekken bij curatoren of verzamelaars: dat is het klassieke recept van de Biënnale. Bosmans onderstreept ook hoe belangrijk het is om in Venetië in contact te kunnen komen met niet-westerse kunst. De Biënnale is al een tijdje een globaal evenement, er zijn ontzettend veel kunstenaars uit Azië en Afrika.

Bekijk hieronder het groepsportret in het Arsenale:

Naast de landenpaviljoenen en het nevenprogramma is er ook de officiële Biënnaletentoonstelling in het Arsenale, waar werk getoond wordt van zo'n 90 kunstenaars. Dat lijkt veel, maar bij vorige edities waren dat er makkelijk 30 meer. De tentoonstelling is dus toch iets overzichtelijker, oordelen Laure Decock, Laura Herman en Julie Senden.

Laura Herman werkt als curator voor verschillende projecten, Laure Decock en Julie Senden werken als directrice voor een galerie. Ze bezoeken de Biënnale van Venetië, omdat het extra interessant is om te discussiëren over de werken en collectief een mening te vormen.

"Je ontmoet hier veel mensen", verklaren ze mee het succes. "Het is een gelegenheid om met kunstenaars af te spreken, want iedereen is hier." Laure Decock wijst ook op het belang van de getoonde werken: "De Biënnale slaagt er altijd weer in om het kunstlandschap van vandaag te schetsen. En dat lijkt deze keer zeker accuraat."

De organisatie heeft ook duidelijk gekozen voor jongere kunstenaars. "Heel wat kunstenaars zijn geboren in de jaren 90, en meer dan de helft van de kunstenaars in het Arsenale is vrouw", merkt Laure Decock op. "Het is goed dat dat niet eens wordt vermeld in het persbericht." Al vindt Laura Herman het ongelooflijk dat die gendergelijkheid er pas in 2019 is gekomen.

Bekijk hieronder het portret van Walter Vanhaerents in de kerk waar hij tentoonstelt:

De Vanhaerents Art Collection is de persoonlijke kunstverzameling van ondernemer Walter Vanhaerents, die u in Brussel kunt bezoeken. Een van de belangrijkste werken uit de collectie, "The death of James Lee Byars", is nu voor het eerst opgebouwd in Venetië, en daar is Vanhaerents erg mee in z'n nopjes.

"De selectie voor die "collateral events" (nevenprogramma, red.) is bijzonder streng, maar 21 werken worden toegelaten", vertelt hij aan VRT NWS. Het feit dat het werk van de overleden kunstenaar James Lee Byars is opgenomen in de officiële selectie van de Biënnale onderstreept meteen het belang van de collectie van Walter Vanhaerents. Een win-winsituatie: de bezoeker kan het werk op een prachtige locatie in Venetië (her)ontdekken, voor de verzamelaar zal het werk in waarde stijgen. Ook dat is de rol die de Biënnale speelt in de kunstwereld van vandaag.