Niet één maar drie laureaten voor Francqui-Prijs 2019
Drie economen slepen de Francqui-prijs 2019 in de wacht. Laurens Cherchye en Frederic Vermeulen (KULeuven) en Bram De Rock (ULB) worden bekroond voor hun onderzoek over de impact van gezinsbeslissingen op het individuele welzijn. Het is voor het eerst dat met de prestigieuze wetenschapsprijs niet één, maar meerdere laureaten worden bekroond.
De drie economen ontwikkelden een methodologie waarmee ze de keuzes van individuele gezinsleden en de verdeling van geld en tijd binnen gezinnen op een betrouwbare manier kunnen verklaren én voorspellen. Met die methode kan ook de impact van bepaald overheidsbeleid op het welzijn van individuele gezinsleden beter en nauwkeuriger gemeten worden. Denk aan maatregelen rond kinderbijslag, belastingen of deeltijds werken: wat is het gevolg daarvan voor de kinderen, de moeder of de vader.
Het onderzoek focust op het keuzegedrag op basis van het 'collectieve model' dat dateert uit de jaren 80. Dat model houdt rekening met het feit dat individuen binnen een gezin elk hun eigen voorkeuren en behoeften hebben rond de besteding van de beschikbare middelen, tijd en geld. De drie economen hebben dit model nu uitgebreid en een methodologie ontwikkeld waarmee keuzes van gezinsleden niet alleen worden verklaard, maar ook worden voorspeld.
Vooral die voorspellingskracht maakt dit onderzoek maatschappelijk belangrijk. Het laat toe om de invloed van beleidsmaatregelen op gezinnen beter te evalueren. Het laat ook toe om armoede en ongelijkheid binnen een gezin preciezer te meten. "Studies rond consumentengedrag gaan ervan uit dat het gezin als een monolitisch blok beslissingen neemt", zegt Laurens Cherchye. "Wij houden rekening met het feit dat een gezin bestaat uit meerdere beslissingnemers, ouders en kinderen, elk met hun eigen voorkeuren en behoeften. De beslissingen die binnen het gezin worden genomen , zijn het resultaat van onderhandelingen, van complexe interacties van gezinsleden met verschillende onderhandelingsposities."
Standaardtechnieken om armoede te meten, doen dat op het niveau van het gezin. Daarbij wordt geen rekening gehouden met het feit dat de middelen binnen dat gezin heel ongelijk verdeeld kunnen zijn. "Zo kan het heel goed zijn dat een gezin in zijn geheel niet arm lijkt, maar dat de moeder of de kinderen afzonderlijk wel onder de armoedegrens terecht komen. Zo zie je dat in ontwikkelingslanden de armoede dikwijls veel hoger is bij vrouwen dan bij het gezin als geheel.
De Francquiprijs - ook wel de Belgische Nobelprijs genoemd - is goed voor 250.000 euro. Hij wordt beurtelings uitgereikt aan een wetenschapper uit de exacte wetenschappen, de humane wetenschappen en de biologische en medische wetenschappen . De plechtige uitreiking vindt plaats op 6 juni.