VS-veiligheidsadviseur John Bolton legt schuld voor tankeraanvallen in de Golf bij Iran

Op 12 mei raakten vier schepen beschadigd voor de kust van al-Fujairah, een van de zeven Verenigde Arabische Emiraten. Het ging om twee Saudische tankers, een tanker uit Noorwegen en een vrachtschip uit de Emiraten. 

Wat er precies gebeurd is, is niet duidelijk, maar mogelijk werden de schepen beschadigd door mijnen of geramd door een duikboot. Het incident vond plaats vlak bij de ingang van de olierijke Perzische Golf op een ogenblik dat de spanningen tussen Iran en de Arabische staten, gesteund door de VS, opnieuw oplopen.

Tijdens een bezoek aan de Emiraten, liet John Bolton, de nationale veiligheidsadviseur van president Donald Trump, er weinig twijfel over bestaan over wie er achter de aanvallen zit. "Washington heeft geen enkele twijfel over wie verantwoordelijk is voor de aanvallen", luidt het. "Wie zou het anders gedaan hebben, denkt u? Iemand uit Nepal?", ging Bolton ironisch verder.

Bovendien maakt Bolton melding van een verijdelde aanval enkele dagen tevoren op Yanbu, een belangrijke Saudische haven aan de Rode Zee en eindpunt van een oliepijpleiding uit de Perzische Golf. Die pijpleiding werd op 14 mei overigens twee keer aangevallen door drones van de sjiitische Houthi's in Jemen. 

Al voor die aanvallen in de Golf en in Saudi-Arabië hadden de VS hun militaire capaciteit in de regio al fors opgevoerd. Zo is een vloot met het vliegdekschip USS Abraham Lincoln onderweg, werden B-52-langeafstandsbommenwerpers gestationeerd in Qatar, Patriot-antiraketbatterijen ontplooid en werden er 1.500 extra Amerikaanse militairen naar het Midden-Oosten gestuurd. (Lees verder onder de foto).

Het is intussen weer wat rustiger geworden in die streek, maar de spanning tussen Iran enerzijds en Saudi-Arabië, de Emiraten en de Verenigde Staten anderzijds blijft sterk aanwezig. Inzet blijft nog altijd het nucleair akkoord dat Iran in 2015 met de internationale gemeenschap gesloten heeft. De VS hebben zich een jaar geleden uit dat akkoord teruggetrokken en nu heeft ook Iran aangekondigd dat het zich niet langer aan een aantal bepalingen gebonden acht als Europa de sancties tegen Iran niet laat varen. 

In Iran zelf zijn er grote spanningen tussen de radicale islamisten rond ayatollah Ali Khamenei en de Revolutionaire Wachten aan de ene kant en de relatief gematigde politici rond president Hassan Rouhani. Die laatste lijkt verzwakt nu hij het verwijt krijgt dat zijn toegevingen in het nucleaire akkoord tot niets hebben geleid. Als Iran echter opnieuw het kernprogramma zou opstarten, kan dat tot een crisis leiden met de VS en zouden andere landen zoals Saudi-Arabië wellicht ook een eigen programma voor kernwapens kunnen opstarten.

• Geel: Iran en bondgenoten
• Groen: bondgenoten VS
• Blauw: Amerikaanse bases en troepen 
• Rood: aanvallen op tankers en pijpleidingen (12 en 14 mei)