Oppositie wint verkiezing in Istanbul, nederlaag voor AKP van Erdogan: "Kiezer trekt streep voor neus president" 

Istanbul is opnieuw naar de stembus getrokken. Voor de tweede keer dit jaar, want de stembusgang moest overgedaan worden nadat de regeringspartij AKP van president Recep Tayyip Erdogan een klacht ingediend had. In maart moest Binali Yildrim van de AKP in Istanbul nog het onderspit delven tegen Ekrem Imamoglu van de centrumlinkse partij CHP. Dat Erdogan uitgerekend in Istanbul verloor, was een klap voor de president. Enkele weken na de verkiezingen diende hij dan ook een klacht in bij de kiescommissie. Volgens hem waren de verkiezingen onwettig verlopen. 

Lees verder onder de afbeelding

Volgens de hertelling was Imamoglu wel degelijk de winnaar. Maar de klacht dat niet alle medewerkers van de stembureaus staatsambtenaar waren, werd toch aanvaard. En dat betekende dat de kiezers in Istanbul opnieuw naar de stembus moesten. 

Bij die (her)verkiezing lijkt het erop dat de partij van Erdogan afstevent op een (historische) nederlaag. Met ruim 95 procent van de stemmen geteld, haalt Imamoglu goed 53,7 procent van de stemmen, de AKP-kandidaat Binali Yildirim 45,4 procent. Een groter verschil dan bij de verkiezingen in maart, toen er maar 0,16 procentpunten verschil was tussen de twee. Dat het verschil nu veel groter is, wijst er volgens analisten op dat de inwoners van Istanboel zich zorgen maken over de economie en het afbrokkelen van de Turkse democratie

De AKP-kandidaat heeft zijn nederlaag al toegegeven: "Verkiezingen zijn de ruggengraat van democratieën", aldus Yildirim in een tv-interview. "Volgens de resultaten leidt mijn tegenstander Ekrem Imamoglu in de race. Ik feliciteer hem en wens hem succes."

De uitslag in Istanboel in maart betekende een klap voor Erdogan. De handelsmetropool werd 25 jaar door een islamitisch-conservatieve burgemeester bestuurd. Erdogan is er zelf ook nog burgemeester geweest. Erdogan zelf heeft op Twitter ook al felicitaties geuit: "De nationale wil is gemanifesteerd. Ik feliciteer Ekrem Imamoglu die de verkiezingen won op basis van niet-officiële resultaten."

Naar alle waarschijnlijkheid wordt de 49-jarige Ekrem Imamoglu nu de nieuwe burgemeester.

Ook hij heeft al gereageerd. Hij verwacht dat zijn overwinning een "nieuw begin voor Turkije betekent". "Deze verkiezing betekent een nieuw hoofdstuk. Het is een nieuw begin", zei hij tegen de pers. Hij reikte ook meteen de hand naar Erdogan. "Meneer de president, ik ben klaar om in harmonie samen te werken."

Onze correspondent in Istanbul benadrukt dat de overwinningsmarge van acht procent die Imamoglu haalde echt wel een verrassing is. "Dit is een gigantische overwinning. Dat was belangrijk, want er heerste heel wat spanning over de vraag of er een overwinningsmarge zou behaald worden waar de AKP en de kiesraad echt niet omheen kan. En dat gebeurde, de uitslag werd erkend. Er is nu een bevrijdingsfeest aan de gang."

"Dit is historisch voor de oppositie", vervolgt hij. "De afgelopen jaren werd de oppositie steeds verder gecriminaliseerd, er zitten oppositieleden in de gevangenis en scherpe kritiek geven op Erdogan is echt wel link geworden. Nu breekt de oppositie door dat cordon en neemt de politieke ruimte echt wel weer in beslag, in Istanbul, maar eigenlijk in het hele land."

Toch nuanceert hij ook: "Erdogan is en blijft aan de macht, hij is president tot 2023. Er worden nu ook wetten door het parlement geloodst die de macht van burgemeesters moet inperken, hij trekt de macht uit handen. Dus Imamoglu zal het de komende jaren moeilijk hebben om te leveren aan de kiezer. Maar tegelijk trekt de kiezer ook wel een streep voor de neus van de president en zegt: "Luister, je kan de democratie langzaam afbreken, maar van de stembus blijf je af"."

Bekijk hier de uitleg van onze correspondent

Bekijk het verslag over de verkiezingen in Istanbul uit "Het Journaal" hier: