N-VA moet openlijk zeggen dat ze geen sluipmoord op België wil plegen

Minister van staat Mark Eyskens vindt dat de N-VA openlijk moet zeggen dat ze België wil hervormen zonder het land te ontbinden: "Meteen zou een groot zwaard van Damocles boven het Belgische politieke landschap worden verwijderd". 

opinie
Mark Eyskens
Mark Eyskens is ex-premier en minister van staat. Hij was jarenlang een boegbeeld van CD&V en schrijft regelmatig opinieteksten voor vrtnws.be.

Volgens Perikles heeft het bestuur van de polis - zeg maar de Staat - essentieel te maken met het behartigen van het algemeen belang van de burgers. Deze waarheid, reeds 2.500 jaren geleden uitgesproken, is zo evident dat ze oogverblindend is en door vele politici en hun partijen niet wordt ingezien. Of althans luidt de waarheid dat politieke naijver en darwinistische concurrentie - struggle for life and survival of the fittest - het onmogelijk maken deze waarheid in te zien. 

De welvaarts- en welzijnsproblemen van de bevolking zijn de belangrijkste, maar medeburgers worden zich hiervan slechts prioritair bewust zodra het slecht begint te gaan. Er stapelen zich thans economische onweerswolken, zoals de brexit en toenemend protectionisme, op boven Europa en boven België, dat specifieke kwetsbaarheden vertoont: trage economische groei, trage stijging van de productiviteit, toenemende uitgaven in de sociale zekerheid, de te hoge armoedegraad voor een beschaafd land, gebrekkige infrastructuur in veel domeinen, te weinig digitale innovatie, met daarbovenop de formidabele uitdaging van het klimaatbeleid … 

De economisch kwetsbare positie van België wordt verergerd door het toenemend begrotingstekort

En al deze tekortkomingen en problemen worden verergerd door een deficitaire budgettaire situatie die België op het strafbankje van de Europese Commissie dreigt te brengen na 15 oktober aanstaande.

De hoogdringendheid van een slagkrachtige regering

Het is de waarheid dat dringend een omvattend overheidsbeleid moet worden uitgerold en toegepast. De te nemen opties hebben weinig te maken met de ideologische kleur van de politici en hun partijen en hun partijpolitieke vlaggengewapper. Wel met hun gezond verstand, verantwoordelijkheids­besef, moed en toekomstgerichtheid.

Want het is de waarheid dat veel van onze problemen zouden worden opgelost door zich maximaal te concentreren op een essentiële prioriteit: meer inwoners van het land tewerkstellen.

De tewerkstellingsgraad in België is immers bijzonder laag: slechts 70% van de mensen tussen 20 en 65 jaar zijn aan de slag. In absolute cijfers blijft de werkloosheid in België aanzienlijk - meer dan 346.000 veroorzaakt door gebrek aan geschikte arbeidsplaatsen, werkonbekwaamheid en werkonwilligheid. Terwijl er tegelijkertijd ongeveer 150.000 vacatures in de arbeidsmarkt openstaan, niet alleen in de privésector maar ook in onder meer de verpleegkunde en het onderwijs. 

Zowel defederalisering als herfederalisering van bepaalde bevoegdheden moet kunnen worden overwogen

Het is dus de hoogste prioriteit om daar wat aan te doen. Talrijke beleidsaspecten zoals omscholing, aanmoediging, begeleiding, bevordering van de geografische en professionele mobiliteit, integratie van allochtonen moeten worden aangepakt. De bevoegde arbeidsdiensten moeten de openstaande vacatures ook in het buitenland bekendmaken, zodat gekwalificeerde werkwilligen van Europa en van daarbuiten kunnen bijdragen aan het verhogen van het binnenlands bruto nationaal product. 

Efficiënte samenwerking - niet alleen op het vlak van het optrekken van de tewerkstellingsgraad - tussen de federale en regionale overheden moet tot stand worden gebracht, waarbij zowel defederalisering als herfederalisering van bepaalde bevoegdheden moeten kunnen worden overwogen in naam van meer doelmatigheid. 

Omgevormde Senaat moet belangenconflicten beslechten

En het is de waarheid dat in een land als België dan steeds onvermijdelijk communautaire spanningen ontstaan en belangenconflicten tussen de diverse beleidsniveaus. Het is absoluut nodig en dringend dat een procedure wordt uitgewerkt om deze conflicten te beslechten. Hiervoor kan een beroep worden gedaan op een omgevormde Senaat - zoals in Duitsland - met naast regionale vertegenwoordigers ook federale parlementairen wellicht voor een deel verkozen in een federale kieskring.

Vlaanderen kan niet zomaar onafhankelijk worden door een eenzijdige uitroeping door het Vlaams Parlement

Het is een oogverblindende waarheid dat een institutionele hervorming in België – met het oog op meer efficiënt bestuur voor alle burgers - aanzienlijk zou worden vergemakkelijkt, indien de leiders van de potentieel belangrijkste bestuurspartij in België, namelijk N-VA, duidelijk zouden stellen dat zij België willen hervormen zonder België te ontbinden. Meteen zou een groot zwaard van Damocles boven het Belgische politieke landschap worden verwijderd en zou een klimaat van herwonnen objectiviteit heersen, ontdaan van elke verdachtmaking van een sluipmoord op het vaderland. 

Het zou dan mogelijk worden voor politici met oog voor het algemeen welzijn en met gezond verstand te onderhandelen over de inrichting in België van een moderne, toekomstgerichte, doelmatige federale staat, die overigens al vandaag confederale kenmerken vertoont. Het onderscheid tussen federalisme of confederalisme op zijn Belgisch wordt dan een semantisch filologische aangelegenheid. "What is in a word?", zei reeds Shakespeare. 

Vlaanderen kan niet zomaar onafhankelijk worden

Het is de waarheid dat het separatisme een bevestiging is van het wiskundige “theorema van de onmogelijkheid”. Men moet de moed hebben dit aan de burgers uit te leggen. Vlaanderen kan niet zomaar onafhankelijk worden door een eenzijdige uitroeping door het Vlaams Parlement. In wezen zal het moeten gaan om een eenzijdige, dus ongrondwettelijke afscheiding van België. Dat België zou, ondanks de moeilijkheden, blijven bestaan, samengesteld uit Brussel en Wallonië. 

Het is meer dan waarschijnlijk dat de in grote mate verfranste Vlaamse randgemeenten ten zuiden van Brussel - vandaag met faciliteiten - zullen weigeren toe te treden tot een Vlaamse republiek en hun aanhechting zullen opeisen bij het overblijvende Franstalige België. Zowel de Raad van Europa als het Europees gerechtshof zullen deze stelling goedkeuren. Vlaanderen zal dus elke invloed en politieke aanwezigheid in Brussel, de hoofdstad van Europa en wellicht de belangrijkste diplomatieke hoofdstad in de wereld, kwijtspelen. Men kan dit moeilijk beschouwen als een zegevierende bekroning van 150 jaar Vlaamse beweging. 

Bovendien zal een republiek Vlaanderen meteen uit de Europese Unie donderen en verplicht worden een procedure te openen met het oog op haar lidmaatschap van de EU. Nieuwe lidstaten worden maar toegelaten dankzij eenparige goedkeuring van alle lidstaten. Het is weinig waarschijnlijk dat “Le royaume de Belgique”, de voortzetting van België, deze toetreding van Vlaanderen zal goedkeuren.

Het kwijtspelen van Brussel kan men moeilijk als een zegevierende bekroning van 150 jaar Vlaamse beweging beschouwen

Ook andere Europese lidstaten, die vandaag in eigen schoot moeilijkheden ervaren met separatistische bewegingen, zullen niet zo makkelijk bereid zijn de afgescheiden republiek Vlaanderen als lidstaat op te nemen. De nieuwe Vlaamse republiek zou ook grote moeite ondervinden om internationaal te worden erkend. Denken we maar aan het huidige Kosovo.

Wat blijft er dan over van de beroemde oproep van August Vermeylen: “wij moeten Vlamingen zijn om Europees te worden”?

Inmiddels zullen zich de economische en financiële problemen voor de republiek Vlaanderen opstapelen: paniek op de financiële markten, totale ontwaarding van de Belgische staatsobligaties, zware destabilisering van de banken in Vlaanderen, kapitaalvlucht, grote ongerustheid bij de multinationale ondernemingen maar ook bij alle Vlaamse ondernemingen, die exporteren of ook filialen hebben in Franstalig België. Om te zwijgen van het probleem van de splitsing van de openbare schuld, met als klap op de vuurpijl dat het onafhankelijke Vlaanderen geen lid zou zijn van de monetaire unie en dat de euro zou moeten worden vervangen door een Vlaamse frank, die door de wisselmarkten zal worden geschuwd.

Het is de waarheid dat een zeer grote meerderheid van de Vlaamse bevolking niet bereid is om te treden in een heilloos separatistisch avontuur

Dit verhaal lijkt op politieke fictie, maar het is meer dan waarschijnlijk dat het bewaarheid wordt ingeval van Vlaamse afscheiding. De Vlaamse separatistische politieke leiders zullen enkel worden gesteund door de zielige Catalaanse secessionisten die vanuit Waterloo, dus België, dus het buitenland, aan Vlaanderen hun sympathie zullen betuigen.

Het is de waarheid dat de Vlaamse bevolking veel gezond verstand aan de dag legt en dat een zeer grote meerderheid niet bereid is om te treden in een dergelijk heilloos separatistisch avontuur. De haren rijzen natuurlijk helemaal ten berge als wordt uitgelegd dat de Vlaamse afscheiding ook het einde betekent van de glorievolle, wereldveroverende Rode Duivels.

Het is de waarheid dat het de hoogste tijd is om realistisch te worden en politiek verstand te gebruiken om van België en zijn deelstaten een moderne, toekomstgerichte, welvarende en internationaal gewaardeerde Europese lidstaat te maken.

Nicolas Maeterlinck

VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.

Meest gelezen