Hoe De Wever met zijn nota toch aan het gedumpte Vlaams Belang tegemoet wil komen

Minder dan een half uur nadat Bart De Wever zijn startnota publiek had gemaakt, kwam er een vlammende mededeling van het Vlaams Belang. Hoe ontgoochelend de tekst wel is. Dat er een "coalitie van verliezers" in de maak is. Dat er een historische kans is gemist. Dat het "oorverdovende" signaal van de kiezer niet gehoord wordt. Dat de ministerposten primeren. 

Dat neemt niet weg dat De Wever er zorg voor droeg om met deze tekst aan een aantal wensen van het Vlaams Belang tegemoet te komen. Het luik inburgering en identiteit is behoorlijk stevig, cruciaal daarin is de term "zelfredzaamheid". Nieuwkomers moeten zélf hun plaatsje afdwingen in de Vlaamse samenleving en zullen minder voordelen krijgen.

Met een aantal van zijn voorstellen mikt De Wever rechtstreeks op de achterban van het Vlaams Belang, kwestie van duidelijk te maken dat hij het signaal van de kiezer alvast wél gehoord heeft. Vlaams Belang mag er dan niet bij zijn, hun geest is wel aanwezig in De Wevers tekst. Al moet daar meteen aan toegevoegd worden dat De Wevers voorstellen ook in de lijn liggen van wat N-VA zelf altijd vertelde. 

Een en ander betekent dat er een verplichte burgerschapstest komt, dat sociale woningen eerst worden toegewezen aan mensen die al het langst op de wachtlijst staan, of dat elke nieuwkomer zich verplicht moet inschrijven bij de VDAB. En zo gaat dat nog wel even door. Wie wil genieten van een aantal voordelen die Vlaanderen biedt, moet eerst vijf jaar wettig in dit land verblijven. 

Het programma is fiks en zal wellicht nog problemen veroorzaken bij de mogelijke coalitiepartners. Mensen binnen CD&V verwachten dat de discussies in de partij ongemeen fel worden. Wellicht zullen de mogelijke partners van De Wever zich ook nog roeren, want niemand wil de indruk wekken dat ze toetreden tot een regering waarvan het programma door De Wever met het Vlaams Belang is onderhandeld. 

Want dat De Wever bereid is om ver te gaan blijkt ook uit het voorstel in verband met kinderbijslag voor kinderen die in het buitenland wonen. N-VA stelt voor om die te koppelen aan de levensduurte in het land waar ze verblijven, wat vaak zal neerkomen op een verlaging van het bedrag. Toen Oostenrijk dat probeerde, werd die regel door de Europese Commissie als "discriminerend" weggezet. 

Een hard lijstje, dus, maar tegelijkertijd is het opvallend hoe vaak woorden als "hart", "warm" of "solidariteit" vallen. N-VA focuste op haar eigen manier altijd op armoede, maar doet het nu wat geprononceerder. En de betekenis daarvan is duidelijk: N-VA verloor bij de vorige verkiezingen aan Vlaams Belang, dat niet alleen harder is op migratie- en inburgeringsvlak, maar zich sociaal-economisch ook linkser profileert. Dus ook zo wil N-VA het Vlaams Belang de wind uit de zeilen nemen. 

Maar voor alle duidelijkheid: dit is géén regeerakkoord. Het is een "startnota", waarin elke partij nog een stuk van haar dada's in zal willen slepen of een aantal van haar taboes uit halen. 

En dat gaat niet enkel over inburgering en identiteit. Op het vlak van onderwijs bijvoorbeeld staan er een aantal voorstellen in die voor CD&V compleet onverteerbaar zijn, zoals het de facto afschaffen van de onderwijs­hervorming en stevige aanpassingen van het M-decreet.