Trump bood Oekraïense president Zelenski hulp aan in onderzoek naar Biden, blijkt uit openbaar gemaakte telefoongesprek
De Amerikaanse president Donald Trump heeft zijn Oekraïense collega Volodimir Zelenski tijdens een telefoongesprek wel degelijk gevraagd om een onderzoek te openen naar Joe Biden en zijn zoon Hunter. Trump heeft Zelenski ook Amerikaanse hulp beloofd in dat onderzoek. Dat blijkt uit de uitgeschreven tekst van het bewuste telefoongesprek die het Witte Huis openbaar heeft gemaakt. Intussen zegt Zelenski dat niemand hem onder druk heeft gezet.
Donald Trump had op 25 juli een telefoongesprek met zijn Oekraïense collega Volodimir Zelenski. In dat gesprek vroeg Trump wel degelijk aan Zelenski om een onderzoek op te starten tegen de Democratische presidentskandidaat Joe Biden en zijn zoon Hunter Biden.
Trump werd daar de voorbije dagen door de Amerikaanse pers en de Democraten van beschuldigd, nadat een klokkenluider binnen de inlichtingendiensten zijn overste op het "problematische" gesprek had gewezen en het verhaal zo in de pers verscheen. Nanci Pelosi, voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, maakte gisteravond ook bekend dat de Democraten een afzettingsprocedure tegen Trump zullen opstarten, omdat hij een buitenlands staatshoofd gevraagd heeft hem te helpen bij de verkiezingen.
Er wordt veel gepraat over Bidens zoon, veel mensen willen daar meer over weten, dus als u dat kan bekijken
Onder die druk maakte het Witte Huis een samenvatting van de uitgeschreven tekst van het telefoongesprek openbaar. Daaruit blijkt dat Trump op een bepaald moment aan Zelenski voorstelt om samen met de Amerikaanse minister van Justitie te onderzoeken of Joe Biden er bij Oekraïne in 2016 op aangedrongen heeft om de procureur te ontslaan die een corruptieonderzoek naar het bedrijf van zijn zoon Hunter leidde.
"Wat het ook is dat je kan doen met de minister, het zou fantastisch zijn", zegt Trump tegen Zelenski. "Er wordt veel gepraat over Bidens zoon, ..., veel mensen willen daar meer over weten. Het klinkt vreselijk (wat Biden gedaan heeft), dus als u dat kan bekijken."
Uit de vrijgegeven tekst van het telefoongesprek moet ook blijken dat Zelenski akkoord gaat met zo'n onderzoek, "specifiek over het bedrijf dat u noemt" (Burisma Holdings, een Oekraïens energiebedrijf waarvoor Hunter Biden in 2016 in de raad van bestuur zat, red.). Zelenski vraagt Trump ook om extra informatie te verschaffen, "het zou ons heel erg kunnen helpen in het onderzoek".
In het gesprek noemt Trump de ontslagen procureur overigens "een zeer eerlijke procureur". Een meerderheid in het Oekraïense parlement stemde in maart 2016 voor het ontslag van de procureur, omdat hij te weinig actie ondernam tegen de corruptie in het land en zelf ook verdacht werd van corruptie. De Verenigde Staten (toen nog onder president Obama), andere westerse landen en het IMF hadden in de maanden voor die stemming al meermaals hun bezorgdheid over de man geuit.
Trump belooft Zelenski ook enkele keren dat hij zijn minister van Justitie en ook zijn persoonlijke advocaat Rudy Giuliani zal vragen Zelenski op te bellen, zodat ze de hele zaak kunnen bespreken.
Geen onderzoek in ruil voor geld
In de vrijgegeven tekst van het telefoongesprek is er nergens sprake van het geblokkeerde geld voor Oekraïne. Enkele dagen voor het gesprek gaf Trump de opdracht om bijna 400 miljoen dollar aan militaire steun aan Oekraïne te blokkeren.
Volgens de Democraten zou hij dat mogelijk gedaan hebben om Zelenski onder druk te zetten om een onderzoek te openen en in ruil daarvoor het geld weer vrij te maken. Dat blijkt echter niet uit de vrijgegeven samenvatting van het gesprek.
Lees hier de vrijgegeven tekst van het telefoongesprek tussen Trump en Zelenski.
Genoeg voor een afzettingsprocedure?
De vraag is nu of bovenstaande feiten genoeg zijn om de afzettingsprocedure die de Democraten inmiddels tegen Trump hebben opgestart, tot een goed einde te brengen.
"Het is duidelijk dat Trump geprobeerd heeft om zo'n onderzoek op te starten, op een vriendelijke manier, maar de grote smoking gun waarover gisteren sprake was, is er niet", zegt VS-correspondent Björn Soenens in "De wereld vandaag". "Gisteren was er sprake van dat Trump aan Zelenski gezegd zou hebben dat 400 miljoen dollar aan hulp aan Oekraïne er misschien niet zou komen als Oekraïne niet meehelpt met dat onderzoek. Wel, daar is geen sprake van in dit gesprek."
De vrijgegeven tekst is niet de letterlijke weergave van het gesprek. Dergelijke gesprekken tussen een Amerikaanse president en een buitenlandse leider worden als sinds de jaren 70 niet meer opgenomen, duidt Soenens. Het is meer een samenvatting van wat de aanwezigen tijdens dat gesprek genoteerd hebben. Het kan zijn dat het gedeelte over het geld uit de transcriptie is gehaald, zegt Soenens, maar zeker weten we dat niet. "We weten alleen dat die hulp is bevroren voor het gesprek gevoerd werd, maar hij heeft Zelenski daar niet mee onder druk gezet."
"Eigenlijk weten we niet veel meer dan wat we al vermoedden", besluit Soenens.
Intussen heeft Zelenski gereageerd. "Niemand zette me onder druk", zei de Oekraïense president op een persmoment met Trump in de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in New York. "Het spijt me, maar ik wil niet betrokken zijn bij democratische open ... verkiezingen van de Verenigde Staten", voegde de president toe. Ook Trump herhaalde opnieuw dat er "geen druk" aan te pas kwam bij het gesprek.
Saillant detail: Zelenski wist niet dat zijn deel van het gesprek wereldkundig gemaakt zou worden. "Ik dacht dat ze alleen hun deel zouden publiceren", zei Zelenski tijdens een persconferentie in New York. "Ik denk persoonlijk dat zulke gesprekken tussen presidenten van onafhankelijke staten niet gepubliceerd zouden moeten worden."