Stop de subsidies voor auto's op aardgas

In België, en zeker in Vlaanderen, moet het klimaatverschil in de eerste plaats gemaakt worden in de huizen en in het verkeer. De afgelopen dagen en weken was er dan ook veel te doen over het schrappen van de premie voor de aankoop van elektrische wagens en over de grote verschillen tussen de gewesten als het gaat over de inschrijvingstaks (BIV) en de jaarlijkse verkeersbelasting.

Zo betaal je in Brussel momenteel duizenden euro’s extra taksen voor zware wagens met veel pk's, ondanks een goede milieuscore. In Vlaanderen betaal je dan weer nul euro belastingen voor een milieuvriendelijke wagen, ongeacht het vermogen (pk). Hoera voor Vlaanderen dus. Of toch niet?

Wel, je moet je ten eerste afvragen waarom de Vlaamse overheid het steevast over "milieu"vriendelijke voertuigen heeft, en niet over "klimaat"vriendelijke voertuigen. Want dat is lang niet altijd hetzelfde. Wat goed is voor het milieu, is namelijk niet noodzakelijk goed voor het klimaat en vice versa. 

Auto’s op aardgas (CNG of LNG) zijn bijvoorbeeld minder schadelijk voor onze gezondheid en het milieu omdat ze minder fijn stof en stikstofoxiden uitstoten. Maar voor het klimaat blijven auto’s op aardgas per definitie een slechte zaak. Hun CO₂-uitstoot is, over de hele levenscyclus bekeken, zelfs vergelijkbaar met die van dieselwagens.

Niet verwonderlijk. Aardgas is en blijft een op en top fossiele brandstof waar we op relatief korte termijn vanaf moeten. Want als Europa in 2050 klimaatneutraal wil draaien, mogen er vanaf 2035 (en liefst al vanaf 2030) geen nieuwe fossiele wagens meer verkocht worden, inclusief deze die rijden op aardgas. Desondanks subsidieert de Vlaamse overheid nog volop auto’s op aardgas. Je betaalt er noch BIV, noch verkeersbelasting voor. Want de Vlaamse overheid beschouwt ze als ‘milieu’vriendelijke auto’s.

Maar misschien doet de Vlaamse overheid dit omdat personenwagens op aardgas voorlopig de beste keuze zijn voor milieu en klimaat? Onzin natuurlijk. Er bestaat al langer een beter alternatief. Een alternatief dat niet alleen beter is voor onze gezondheid, maar ook voor het klimaat: de elektrische wagen. Zelfs over de hele levenscyclus bekeken, stoot een elektrische wagen in België - met zijn koolstofarme elektriciteitsmix - 66 tot 80 procent minder CO₂ uit ten opzichte van een vergelijkbaar fossiel exemplaar. En in de toekomst zal dat verschil uiteindelijk alleen maar groter worden. 

Daarnaast zorgen elektrische wagens ook voor een significante verbetering van de luchtkwaliteit, en dus onze gezondheid (en gezondheidskosten). Op well-to-wheel-basis (Bij het 'well-to-wheel'-principe wordt niet alleen rekening gehouden met de uitstoot van auto's tijdens het rijden, maar met de uitstoot van de auto tijdens de gehele levenscyclus, red) stoten elektrische voertuigen gemiddeld vier keer minder fijn stof en twintig keer minder stikstofoxiden uit in vergelijking met diesel- of benzinewagens.

Maatschappelijk gezien is elektrisch rijden, naast meer en beter openbaar vervoer, dus een enorme kans en een must voor elke overheid. Elke vorm van subsidie voor auto’s zou dan ook ingezet moeten worden voor elektrische voertuigen.

Meer zelfs, volop en exclusief de "klimaat"vriendelijke kaart trekken, is ook de enige optie om tijdig onze klimaatdoelstellingen te halen. Wie wel personenwagens op gas subsidieert maar tekortschiet bij elektrische auto’s, snijdt op die manier twee keer in de portemonnee van de hardwerkende Vlaming. 

Je geeft niet alleen geld uit aan een nutteloze aardgassubsidie. Je krijgt er op termijn ook de Europese Commissie mee op je dak. Want de kans is reëel dat België voor het Europees Hof van Justitie gedaagd wordt omdat het de klimaatdoelstellingen niet haalt. Dat zijn lange procedures, maar aan het eind hangen er wel zware geldboetes aan vast.

En dan is er nog het sociale aspect. De huidige Vlaamse vrijstelling van BIV en verkeersbelasting is vooral voordelig voor wie zich een hele dure auto kan veroorloven. Een voorbeeld. Wie meer dan 100.000 euro op tafel kan leggen voor een Porsche kan kiezen tussen de elektrische Taycan en de fossiele Panamera.

Voor de Panamera GTS betaal je eenmalig ongeveer 6500 euro BIV en daarna jaarlijks ongeveer 2500 euro verkeersbelasting. Voor de Taycan betaal je niets. De keuze voor een bescheiden elektrische Renault Zoë in plaats van een Clio brengt daarentegen veel minder op. Het is niet rechtvaardig dat dure elektrische wagens die meestal ook het meeste energie verbruiken de grootste steun krijgen.

De Vlaamse aankooppremie trok deze onrechtvaardigheid nog enigszins recht. Goedkopere elektrische wagens kregen namelijk een hogere premie en omgekeerd. Maar net die gaat dus op de schop. Jammer. Het kon nochtans anders: Stop ten eerste met de subsidiëring van aardgasauto’s en stimuleer in de eerste plaats zuinige elektrische auto’s, die vaak ook de goedkoopste zijn. Bouw die overheidssteun vervolgens af in de tijd, naarmate elektrische wagens goedkoper worden.

De verwachting is namelijk dat rond 2025 elektrische wagens nog weinig subsidies nodig zullen hebben. Zo voorkom je een eindeloze subsidieput, help je meer mensen de juiste keuze te maken, verhoog je het draagvlak, versnel je de energietransitie, verminder je de gezondheidskosten én verklein je de kans op zware boetes van Europa. Wat voor overheid zou hier niet voor kiezen?