Europa stelt Green Deal voor: klimaatwet moet CO2-regels vastleggen, 1 miljoen laadpalen en meer renovatie 

Al van in het begin maakte de nieuwe voorzitster van de Europese Commissie Ursula von der Leyen hard dat de strijd tegen de klimaatverandering hét centraal project zou worden van de nieuwe commissie.

Amper tien dagen na haar aantreden, heeft de Europese Commissie vanmorgen de Europese "Green Deal" goedgekeurd. Dat is het klimaatplan tot 2050 van de commissie, zeg maar de regering van Europa.

Met een knipoog naar het economische herstelplan "New Deal" van de Amerikaanse president Roosevelt legt de commissie uit hoe ze Europa tegen 2050 klimaatneutraal wil maken.

Dat betekent dat Europa geen broeikasgassen meer mag uitstoten, tenzij ze ervoor zorgt dat bijvoorbeeld bossen die CO2 terug opnemen. Er mag met andere woorden geen netto-uitstoot meer zijn. Momenteel is Europa maar op weg om 60 procent van de uitstoot te verminderen tegen 2050. 

De lidstaten zullen zich morgen en overmorgen uitspreken over die doelstelling tijdens een Europese top, die wordt geleid door Charles Michel, de voormalige premier van België. Polen, Tsjechië en Hongarije slepen nog met hun voeten. In maart wil de commissie een "klimaatwet" goedkeuren om de doelstelling vast te leggen in de wet. 

België sprak in mei vorig jaar, op de top in Sibiu, zijn steun al uit voor klimaatneutraliteit tegen 2050, maar Vlaanderen protesteerde daar toen tegen. 

De Europese Green Deal bevat ook een "roadmap" met voorstellen om de doelstellingen waar te maken. "50 acties tegen 2050, zou je kunnen zeggen", aldus von der Leyen.

Een opvallend voorstel is dat Europa 1 miljoen laadpalen wil plaatsen tegen 2025. Zo moet de aankoop van elektrische wagens worden aangemoedigd. Nu zijn er nog 140.000 laadpunten in Europa. 

De Commissie vindt ook dat de renovatie van gebouwen in de Europese Unie veel te traag gaat: de snelheid moet verdubbelen, om voor een “renovatie-golf” te zorgen. Daarbij wil de commissie in de eerste plaats inzetten op sociale woningen, omdat de renovatie daarvan gezinnen kan helpen die hun energiefactuur niet kunnen betalen. 

Bekijk hier de reportage van "Het Journaal" en lees verder onder de video:

Wat nog een grote impact zal hebben, is het voorstel om het Europese systeem voor emissiehandel uit te breiden. Het zogenoemde ETS-systeem zorgt ervoor dat zware industrie en energiebedrijven een vergunning nodig hebben per ton CO2 dat ze uitstoten.

Door telkens minder vergunningen op de markt te brengen (wat de prijs opdrijft), stimuleert Europa hen om minder uit te stoten. De commissie stelt nu voor om dat systeem uit te breiden, mogelijk naar de uitstoot van de transportsector, de scheepvaart en de uitstoot van gebouwen.

"Als bedrijven investeren in propere technologie, als ze onze omgeving respecteren, kan het niet zijn dat ze oneerlijk beconcurreerd worden door zware vervuilers. Dan zullen we een koolstofheffing invoeren aan de grens, die overeenkomt met de regels van de Wereldhandelsorganisatie", zegt von der Leyen.

Ook als er nieuwe handelsverdragen worden afgesloten, zal rekening worden gehouden met de houding van de betrokken landen in de klimaatdiscussie. 

Uiteraard kosten al die maatregelen een smak geld. De Commissie berekende dat er jaarlijks 260 miljard euro éxtra nodig is om de huidige doelstellingen (van 40 procent CO2-reductie) tegen 2030 te realiseren. 

Begin 2020 wil Europa daarvoor een investeringsplan voorstellen. Nu is al duidelijk dat de Europese Investeringsbank daarin een centrale rol zal spelen. Die moet praktisch een "klimaatbank" worden. 

Niet elk land of elke regio heeft het even gemakkelijk om de klimaatdoelstellingen te halen. Polen, bijvoorbeeld, rekent nog sterk op steenkool. Daarvoor werkt de Commissie tegen januari een "mechanisme voor rechtvaardige transitie" uit: 100 miljard euro wordt voorzien in de meerjarenbegroting (tot 2027) om landen en regio's te helpen die het moeilijk  hebben. 

"Dat wordt de springplank voor regio's die een tandje moeten bijsteken", zegt von der Leyen. Mogelijk kan dat geld dienen om Polen, Tsjechië en Hongarije over de streep te trekken om de klimaatneutraliteit tegen 2050 te ondersteunen. 

Wie interesse heeft, kan hier alle details lezen over de plannen in de Green Deal, op vlak van schone energie, duurzame industrie, bouwen en renoveren, duurzame mobiliteit, biodiversiteit, verontreining en voedselbeleid.