Brits Europarlementslid Ellie Chowns over nakende brexit: "Droevig dat ik moet vertrekken"
De 73 Britse Europarlementsleden gaan dezer dagen terug naar hun land. Overmorgen stapt het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. De leden van de Brexitpartij vinden dat een feest. Voor de pro-Europese politici is het een teleurstelling. Maar Ellie Chowns van de Green Party wil de schouders niet laten hangen en politieke lessen meenemen naar de overkant. Een afscheidsinterview.
Beluister hier de radioreportage uit "De ochtend" of lees verder
Ellie Chowns komt vanuit het immense Altiero Spinelli-gebouw met zijn statige trappen naar de grote Esplanade. Ze is hier niet lang geweest, zeven maanden geleden raakte ze verkozen als Europarlementslid van de Green Party voor de West Midlands. Maar het was een mooie tijd, zegt ze, waarin ze samen met de andere Groene fracties én met de andere Britse pro-Europese Europarlementsleden goed heeft kunnen samenwerken. De Europese Green Deal, bijvoorbeeld, zou nooit zijn gelukt vanuit één lidstaat. Daarom is Chowns nu teleurgesteld dat ze terug moet.
Politiek draait niet om individuen, het is een collectief gebeuren
Er is teleurstelling om de vele medewerkers en collega’s die ze moet achterlaten, maar ook om de Brexit zelf. “Het Verenigd Koninkrijk heeft niet alleen gekozen voor een scenario dat slechte economische en sociale gevolgen zal hebben voor ons land, maar we keren ook het positivisme de rug toe en dat is arrogant.” Ellie Chowns betreurt dat de Britse Conservatieve regering een ‘race to the bottom’ verkiest boven een geleidelijke weg naar de top.
Toch gaat Chowns niet met een depressief gevoel terug naar de overkant van het Kanaal. Ze heeft nog werk te doen. Ze gaat opnieuw les geven aan de universiteit van Birmingham en in haar eigen kieskring, Herefordshire, tegen de grens met Wales, wil ze zich als verkozen raadslid inzetten voor onder meer klimaatmaatregelen en de bewustmaking daarrond. Maar ze wil ook op nationaal vlak werken aan de verandering van het Britse kiessysteem, dat in haar ogen ondemocratisch is.
“Het is cynisch dat de Brexiteers in het Europees Parlement zeggen dat Europa ondemocratisch is, terwijl eigenlijk alles in het VK ondemocratisch is.” Ze noemt een paar aspecten op: de opschorting van het parlement door premier Johnson, "louter en alleen om zijn Brexitplan erdoor te krijgen", het Hogerhuis, met niet verkozen Lords en een regering die verkozen is door een minderheid van de kiezers omdat de winnaar alles binnenrijft. (lees voort onder foto Europees Parlement)
Wat er fout liep bij het referendum
In juni 2016 stond Ellie Chowns op de straat te waarschuwen tegen de uitstap uit de Europese Unie. Maar de kiezers overtuigen was niet gemakkelijk. “De anti-Europese stemmen profiteerden van het feit dat je een negatieve boodschap beter verkocht krijgt dan een voorzichtig positief verhaal, zeker wanneer je de kiezers via louche financiële middelen en haatberichten op sociale media benadert. Europa was de zondebok én de campagnevoerders speelden handig in op het thema identiteit.”
Maar goed, de realiteit is dat de beslissing is gevallen en dat de Britten overmorgen uit de Europese Unie stappen. Dan begint het brexitverhaal pas echt. Ellie Chowns van de Green Party is ervan overtuigd dat de Britse regering tegen eind dit jaar geen handelsakkoord met de Europese Unie rond krijgt. Ze verwacht een soort van salami-politiek door de regering-Johnson, of een politieke brij die ondoorzichtig blijft voor het publiek. Dat wil niet zeggen dat ze de schouders laat hangen. “We mogen niet opgeven, ook al hangen we ogenschijnlijk in de touwen. We moeten blijven vechten om zoveel mogelijk kwaliteitsnormen en sociale bescherming in ons land te behouden en internationale afspraken te maken die onze fundamentele waarden nastreven.”
Lessen in Europese politiek
Wanneer dit artikel verschijnt, is Ellie Chowns al met de Eurostar vertrokken naar de overkant van het Kanaal. Ze neemt een aantal lessen mee. Vooral de manier van politiek voeren in het Europees Parlement wil ze als een troefkaart uitspelen: “geen machogedoe zoals vaak bij ons gebeurt, maar een politiek van praten en zoeken naar een compromis. Dat neem ik mee en ga ik met passie proberen toe te passen wanneer ik ginder opnieuw aan het werk ga.”
Als ik vraag hoelang het zal duren voor ze al haar revolutionaire plannen zal kunnen waarmaken, glimlacht Ellie Chowns. Ze maakte er grapjes over met haar 70-jarige collega Margrete en zei dat ze als veertiger misschien dan ook nog 30 jaar zou moeten wachten. “Maar ach, er is al veel veranderd in de Britse politiek de laatste 15 jaar en ik heb dus hoop dat het met veel wilskracht en samenwerking over de grenzen heen wel goed komt. “