Bye bye voor 73 Britse Europarlementsleden. Wat met de Britse vlag en het Engels als officiële taal?
Vandaag een finale stemming in het Europees Parlement over het brexitakkoord en dan is het vrijdag zover: dan verlaat het Verenigd Koninkrijk officieel de Europese Unie. En op sommige vlakken zal zich dat meteen laten voelen.
Bye bye voor 73 parlementsleden
Door het vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie verliest het land ook de 73 leden in het Europees Parlement waar het als EU-lidstaat recht op had. De voorbije weken zaten er trouwens maar 72 Britten in het Europees Parlement. Op 12 december 2019 werd het Schotse Europarlementslid Alyn Smith verkozen in het Britse House of Commons. Initieel werd hij niet vervangen, maar sinds maandag is er een nieuw parlementslid aangekomen. Voor een week weliswaar, maar die zal vandaag dus ook mee stemmen.
(lees verder onder de foto)
De vertrekkende parlementsleden hebben recht op een vergoeding, die ook wordt uitbetaald aan parlementsleden die niet opnieuw verkozen geraken of wier mandaat gewoon ten einde loopt. Per jaar dat ze parlementslid waren hebben ze recht op een vergoeding van één maand van hun wedde, of 8.757 euro. De minimumvergoeding bedraagt 6 maanden wedde, de maximumvergoeding 24 maanden. Nigel Farage van de Brexit Party was ruim 20 jaar Europarlementslid, en heeft daardoor recht op een vergoeding van 175.000 euro. Farage liet onlangs weten dat hij dat geld niet wil.
De Britse Europarlementsleden verliezen hun job op 31 januari om middernacht, maar ze krijgen nog de tijd tot 7 februari om hun kantoor in Brussel leeg te maken. Ook hun medewerkers, die betaald werden door het Europees Parlement, verliezen hun baan.
De Britse Europarlementsleden krijgen nog tot 7 februari de tijd om hun kantoor in Brussel leeg te maken
27 nieuwe parlementsleden
Twee jaar geleden hebben de 27 andere lidstaten al beslist dat ze een deel van de 73 Britse zetels in het Europees Parlement gaan toewijzen aan landen die, omdat hun bevolkingscijfer gestegen is, te weinig Europarlementsleden hadden. 14 landen krijgen er in totaal 27 zetels bij: Frankrijk en Spanje krijgen er elk 5 bij, Nederland en Italië elk 3. Voor België verandert er niets. Met deze extra zetels is al rekening gehouden, er moeten in de betrokken lidstaten geen extra verkiezingen voor worden georganiseerd.
46 zetels worden dus geschrapt. Het Europees Parlement zal vanaf 1 februari dus uit 705 parlementsleden bestaan, in plaats van 751.
(lees verder onder de foto)
Nieuwe verhoudingen tussen de fracties
De vertrekkende Britten en de komst van nieuwe leden verandert ook de grootte van de politieke fracties, en daardoor ook de machtsverhoudingen in het parlement. De grootste fractie (de Europese Volkspartij) had geen Britse leden maar krijgt er wel 5 leden bij uit andere lidstaten en versterkt daardoor haar positie. De kloof met de fractie van de Europese sociaaldemocraten, de op een na grootste, wordt groter, want die fractie verliest in totaal 6 leden.
De grootste klap is voor de liberale Renew-fractie, die 11 leden verliest, en voor de fractie van de Europese Groenen die 7 leden verliezen. Bij de Europese Conservatieven en Hervormers is het verlies beperkt tot 3 leden, onder meer omdat de Britse Tories zwaar verloren hadden bij de Europese verkiezingen in mei vorig jaar. De grote winnaar van die verkiezingen, de Brexit Party, behoorde in het Europees Parlement tot geen enkele fractie. De uiterst rechtse fractie Identiteit en Democratie krijgt er 3 leden bij, onder andere iemand van de Partij van de Vrijheid van Geert Wilders.
Geen Britse Eurocommissaris meer, geen Britse rechters meer, geen ministers meer aan tafel
Hoewel de Britse regering er juridisch toe verplicht was, heeft ze in november geen kandidaat-eurocommissaris meer aangeduid. Sinds de nieuwe Europese Commissie op 1 december van start ging, bestaat die dus al uit 27 commissarissen. Brexit op 31 januari zal daar geen verandering meer in brengen. Bij het Hof van Justitie in Luxemburg zal er wel nog iets veranderen: twee Britse rechters moeten vertrekken (het mandaat van een derde rechter werd niet ingevuld).
En na 31 januari zullen er geen Britse ministers meer deelnemen aan vergaderingen van Europese ministerraden. Britse diplomaten en ambtenaren zullen ook niet meer aanwezig zijn bij de voorbereidende vergaderingen. Ook de Britse premier zal niet meer deelnemen aan vergaderingen van de Europese Raad (van Europese regeringsleiders en staatshoofden).
(lees verder onder de foto)
Maar Britten blijven (op zijn minst) 11 maanden gebonden aan Europese regels
Ook al beslissen er geen Britse Europarlementsleden of ministers meer mee in Brussel, toch zullen de Britten tijdens de overgangsperiode gebonden blijven door nieuwe regels die worden goedgekeurd door de Europese Unie. Wellicht gaat het om een beperkt aantal regels. Ook de bestaande regels die in het verleden werden goedgekeurd, zullen ze tijdens de overgangsperiode moeten blijven naleven. Of ze dat ook erna zullen blijven doen, hangt af van de uitkomst van de onderhandelingen over de nieuwe handelsrelatie tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk.
Wel nog Britse ambtenaren
Bij de verschillende Europese instellingen in (vooral) Brussel en Luxemburg werken een duizendtal Britten. Ambtenaren met een vast contract kunnen aan de slag blijven, in principe tot aan hun pensionering. Hun kansen op promotie zijn echter beperkt. Wat hun pensioenen betreft: in het terugtrekkingsakkoord heeft de Britse regering beloofd dat zij gaat blijven bijdragen voor de pensioenen. Voor Britten met een tijdelijk contract bij de Europese instellingen is de toekomst onzeker.
Onze Europakenner Rob Heirbaut was in het Europees Parlement en bracht verslag uit in "Het Journaal", herbekijk hieronder zijn analyse (lees verder onder de video):
Wat met het Engels als officiële taal?
De Europese Unie heeft 24 officiële talen, en dat blijft ook zo na de brexit. Het Engels werd een officiële taal toen het Verenigd Koninkrijk in 1973 toetrad tot de EU, samen met Ierland. Ierland vroeg en kreeg in (2007) ook de erkenning van Gaelic als officiële taal. Malta, nog een land waar veel Engels gesproken werd, vroeg en kreeg bij zijn toetreding in 2004 de erkenning van Maltees als officiële taal.
Tot nu toe heeft geen enkel land voorgesteld om Engels af te schaffen
Zowel Ierland als Malta wil dat Engels als officiële taal behouden blijft. Tot nu toe heeft geen enkel ander land voorgesteld om Engels af te schaffen. Indien dat toch zou gebeuren, dan moeten de 27 landen daar unaniem over beslissen, en dat zullen Ierland en Malta niet laten gebeuren.
De vlaggen
Het meest zichtbare gevolg van de brexit is dat er vanaf zaterdag 1 februari geen Britse vlaggen meer zullen hangen in Europese instellingen, of voor het gebouw van het Europees Parlement in Brussel. Wanneer die vlaggen precies zullen worden verwijderd, willen de woordvoerders van de instellingen niet meedelen. Men wil vermijden dat Britse en andere media er een groot spektakel van maken.
(lees verder onder de foto)
De woordvoerster van het Europees Parlement liet wel weten dat één Britse vlag later zal worden overgebracht naar het Huis van de Europese Geschiedenis, een museum in het Leopoldpark in Brussel, als herinnering aan de periode dat het Verenigd Koninkrijk lid was van de EU. De andere Britse vlaggen zullen door de protocoldienst van het parlement worden bijgehouden, om op te hangen wanneer er na 1 februari Britse officials op bezoek komen.
Eén Britse vlag zal naar een museum worden overgebracht, als herinnering