Raymond van het Groenewoud wordt 70: een portret van het podiumbeest dat onderweg geen enkele fan heeft verloren

Met klassiekers als "Meisjes", "Vlaanderen boven" of "Chachacha" zorgde Raymond van het Groenewoud eigenhandig voor een uitgebreid hoofdstuk in de grote Vlaamse muziekencyclopedie. "Hij is een talentvolle liedjesschrijver en vooral een podiumbeest in hart en nieren", verklaart muzikant Jean Blaute, die ooit in zijn band speelde.

"Raymond is een atypische ster, qua looks en stem", gaat Blaute verder. "Hij is onvoorspelbaar. Een muzikant die zich kan uitleven in huppeldepup-liedjes, maar naadloos kan overgaan in mistige poëzie zoals in "Twee meisjes" of "Bierfeesten", mijn favoriet. Zijn succes is langzaam gegroeid, maar hij is onderweg geen enkele fan verloren."

Het is haast ondenkbaar dat zo'n levende legende zoveel teleurstellingen meemaakte aan het begin van zijn carrière. Hoe werd van het Groenewoud uiteindelijk de grote Raymond?

Raymond van het Groenewoud wordt geboren op Valentijnsdag in 1950 en woont de eerste jaren van zijn leven in Anderlecht. Zijn beste vriend als kleine jongen is z'n teddybeer Winnie de Poeh. Op z'n zevende verhuist hij voor twee jaar naar Amsterdam met z'n moeder en stiefvader. In 1959 keert hij terug naar België, naar Deurne.

Zijn vader Joseph van het Groenewoud, zelf ook muzikant, ziet hij weinig. Die gaat sinds 1946 trouwens door het leven als Nico Ooms, in dat jaar dook Ooms/van het Groenewoud onder om aan de Nederlandse dienstplicht in Indonesië te ontkomen. Nog liever wordt hij aangesproken als Nico Gomez: hij brengt vooral liedjes met Latijns-Amerikaanse chachacha-en mambotinten. Muziek die Raymond van het Groenewoud later zelf ook oppikt.

The Beatles zijn de grote idolen van de jonge van het Groenewoud. Ook The Animals en The Who, en later Leonard Cohen en Bob Dylan bepalen zijn muzikale smaak. Op de muziekschool kiest hij piano, en hij leert ook gitaarspelen. 

Op school gaat het minder goed. "Waarom op school mijn broek afslijten? Het topje van mijn bic afbijten?", zingt van het Groenewoud daar zelf over in "In de gracht". Hij voetbalt en musiceert liever. Na acht jaar aan het Atheneum van Berchem behaalt hij zijn middelbaar diploma uiteindelijk toch niet, en hij trekt de schoolpoort voorgoed achter zich dicht.

Dromen over muziek is één, in de muziekwereld belanden is iets anders. Raymond van het Groenewoud kan gelukkig tijdelijk aan de slag als bassist bij papa Nico Gomez. Na een tijdje komt hij ook in de band terecht van (de dan opkomende) zanger Johan Verminnen.

"Ik voelde meteen hoeveel talent hij had", vertelt Verminnen. "Bij mij moest hij sidekick spelen, maar dat kon hij niet. Hij viel zodanig op dat mensen minstens evenveel naar hem keken als naar mij. Het was duidelijk: hij moest zijn eigen eieren gaan leggen."

In 1972 start van het Groenewoud met gitarist Erik Van Neygen (van Erik en Sanne!) een eigen band op met de naam "Louisette".

Ze treden dat jaar op in de Brusselse Beursschouwburg, voor het eerst met eigen liedjes. "Maria, Maria, ik hou van jou" is nu een klassieker, maar krijgt begin jaren zeventig lauwe kritieken, net als het optreden zelf. Een domper. "Toen begon de strijd", vertelt van het Groenewoud in de documentaire die u vanavond op Eén kunt zien.

In 1973 flopt ook zijn eerste langspeelplaat "Je moest eens weten hoe gelukkig ik was". In 1975 gebeurt hetzelfde met zijn tweede plaat. Gelukkig merkt de BRT zijn talent op en mag hij optreden in een programma voor opkomend muzikaal talent, met zijn nieuwe sidekick Jean-Marie Aerts. De band "Louisette" sneuvelt, "Bien servi" wordt geboren.

De samenwerking met Aerts loopt spaak, en ook het eerste huwelijk van Raymond van het Groenewoud sneuvelt in 1977. Toch is er licht aan het einde van de tunnel: eindelijk breekt hij door met "Meisjes", geen moment te vroeg. "Een garantie om te overleven", noemt van het Groenewoud het zelf.

Bekijk hieronder een liveversie van "Meisjes" uit 2017, met zijn zoon Leander als gitarist:

De titel van dat nummer, "Meisjes", geeft ook meteen aan waar Raymond van het Groenewoud zijn inspiratie haalt voor veel van zijn nummers. Heel wat vrouwen mogen zich muze van de zanger noemen.

Het vertrouwen van producer en bandlid Jean Blaute is cruciaal voor de uiteindelijke doorbraak, bassist Mich Verbeelen en drummer Stoy Stoffelen vervolledigen de begeleidingsband "De Centimeters". Hun plaat "Nooit meer drinken" behaalt goud, en de platenfirma is enthousiast.

Eind jaren 70 zijn van het Groenewoud en zijn band constant onderweg, van optreden naar optreden. Dat heeft zo z'n gevolgen. "Het olé olé-gevoel ebde weg bij de band", zegt Jean Blaute. Van het Groenewoud zondert zich meer en meer af.

In 1980 geven ze nog een legendarisch optreden op Pinkpop, waar van het Groenewoud zo'n 50.000 festivalgangers voor zich wint met "Je veux de l'amour", een cover van de Canadese zanger Robert Charlebois.

Bekijk hieronder beelden van "Je veux de l'amour" op Pinkpop 1980, ook te zien in de documentairereeks op Eén:

In de periode na Pinkpop neemt van het Groenewoud met z'n band nog "Chachacha" op, een knipoog naar de muzikale voorkeur van papa Nico Gomez, en dat nummer wordt een hit in Nederland. Op z'n 31e neemt van het Groenewoud een sabbatjaar, dat uiteindelijk zo'n drié jaar zal duren.

Die jaren spendeert hij in Brugge met zijn nieuwe liefde Mie, en in 1984 wordt zijn eerste zoon geboren. Hij schrijft in tussentijd filmmuziek en speelt zelfs de hoofdrol in de Vlaamse film "Na de liefde" van Jaak Boon.

In 1985 voelt van het Groenewoud zich klaar voor een comeback, maar die verloopt moeizaam. Zijn nieuwe album "Habba" doet het niet zo goed, en ook de twee volgende platen zijn geen commerciële hoogvliegers. Ook privé beleeft hij een eerder woelige periode.

1990 is wél een goed jaar: zijn best of-album scoort heel goed en "Liefde voor muziek", het enige nieuwe liedje op de plaat, wordt ook in Nederland een nummer 1-hit. Van het Groenewoud is helemaal terug van weggeweest, en dat leidt tot het album "Ik ben God niet", met de instantklassieker "Twee meisjes".

Bekijk hieronder een liveversie van "Twee meisjes":

"Bij een eerste beluistering klonk dat nummer indertijd niet als een hit", herinnert Jean Blaute zich. "Dat is het nooit écht geweest. Het is een evergreen geworden, publiek domein, gerijpt met de tijd. Het is vooral een hypnotisch instrumentaal nummer met een klein flardje tekst dat de luisteraar veel ruimte voor verbeelding laat."

"Twee meisjes" staat verschillende jaren op de eerste plaats in de top 100 van Radio 1 als beste Belgische lied, want het nummer blijft na al die jaren nog altijd aanspreken.

Vanaf 2002 regent het bekroningen voor Raymond van het Groenewoud.  "Chachacha" wordt dat jaar opgenomen in de eregalerij van de Vlaamse klassiekers van Radio 2. In 2004 krijgt hij een ZAMU award, een muziekprijs voor z'n volledige carrière.

In 2007 kent de Vlaamse regering hem de erepenning toe voor het genre kleinkunst, vijf jaar later prijkt hij in de eregalerij van Radio 2 voor een leven vol muziek. In 2017 wint hij de Lifetime Achievement Award van de MIA's, de Vlaamse prijzen van de muziekindustrie.

Raymond van het Groenewoud blijft lustig optreden, en ook bij jongere muzikanten is hij populair. Vooral Antwerpse rappers lijken een zwak te hebben voor van het Groenewoud: hij zingt "Wat je doet met mij" in duet met Slongs Dievanongs, en hij neemt het refrein van het populaire nummer "Spiegel" van Tourist LeMC voor z'n rekening.

Afgelopen zondag stelde hij in Westende z'n nieuwe album "Speel" voor, vrijdagavond speelt hij een verjaardagsconcert in Antwerpen, en zaterdag staat hij in de Brusselse AB. We moeten er geen tekeningetje bij maken: Raymond van het Groenewoud, de man die Vlaanderen leerde rocken, is nog láng niet uitgezongen.

Bekijk hieronder de reportage uit "Het Journaal", waarin Raymond van het Groenewoud zijn nieuwe album voorstelt: