VIB-UGent zet in labo stap vooruit in zoektocht naar geneesmiddel coronavirus
Eerder dit jaar heeft het lab van professor Xavier Saelens (VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie) de vondst aangekondigd van een unieke antistof die in staat is om een cruciaal eiwit uit te schakelen van het SARS-CoV-2 virus, het coronavirus dat de ziekte COVID-19 veroorzaakt. Het virus heeft dat eiwit, dat op zijn oppervlak zit, nodig om een menselijke cel binnen te kunnen dringen en dus een infectie te veroorzaken. Het team heeft nu belangrijke vorderingen gemaakt in het ontwikkelen van een potentieel middel tegen het coronavirus op basis van deze antistof.
Sinds de uitbraak van coronavirus (COVID-19), werkt het laboratorium van professor Saelens hard aan een potentiële behandeling voor de virale infectie. Eerder werk van de wetenschappers had een antistof geïdentificeerd die in staat is om de binding te verhinderen tussen een belangrijk viraal eiwit en menselijke cellen. Dit eiwit is aanwezig op het virusoppervlak en het virus heeft het nodig om menselijke cellen binnen te kunnen dringen.
Nieuwe bevindingen van verschillende teams van het VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie, in samenwerking met de laboratoria van Jason McLellan (University of Texas at Austin, VS) en Markus Hoffmann en Stefan Pöhlmann (Deutsches Primatencenter – Leibniz Institute for Primate Research, Göttingen, Duitsland), tonen nu aan dat de antistof in het labo, in een proefbuis dus, een variant van het virus onschadelijk kan maken. Dat is een belangrijke stap vooruit in het onderzoekstraject, zeggen de onderzoekers.
Op weg naar bescherming
Deze laboproeven bieden een eerste bewijs dat de antistof bescherming kan bieden tegen het nieuwe coronavirus. Het middel kan immers verhinderen dat het virus menselijke cellen infecteert.
Een voordeel is ook dat de antistof geproduceerd kan worden via processen die in de biofarmaceutische industrie gangbaar zijn en die productie op grote schaal mogelijk maken.
In tegenstelling tot vaccins biedt zo’n antistof onmiddellijke – weliswaar maar kortstondige – bescherming.
Het voordeel is dat de patiënt geen eigen antistoffen aan moet maken. Zeker de meest kwetsbare personen, zoals ouderen, reageren vaak minder sterk op vaccins en maken minder antistoffen aan, waardoor de bescherming vaak niet volledig is.
Ook gezondheidswerkers of mensen die mogelijk blootgesteld werden aan het virus, kunnen zo onmiddellijk beschermd worden tegen het virus. Dit type geneesmiddel kan dus een belangrijk hulpmiddel zijn bij het bestrijden van de huidige pandemie.
Volgende stappen
Toch is het belangrijk op te merken dat een bevestiging van deze resultaten met het ziekteverwekkend virus zelf - en niet met een variant - nog nodig is. Deze proeven zijn momenteel gaande.
De ontwikkeling van deze antistof moet nog meerdere fases doorlopen. Dit houdt onder meer in dat de veiligheid en werkzaamheid in proefdieren en patiënten moet getest worden. Hiervoor verkent VIB momenteel verschillende partnerschappen met industriespelers.
Prof. Saelens benadrukt toch dat het resultaat belangrijk is. "Dit is een belangrijke stap voorwaarts in de strijd tegen COVID-19, het resultaat van fantastisch teamwerk van leden in mijn onderzoeksgroep en die van professor Nico Callewaert (VIB-UGent Centrum voor Medische Biotechnologie)."
"Goed teamwerk is cruciaal. We kunnen rekenen op de expertise in het onderzoekscentrum, de collega’s van VIB Discovery Sciences en het VIB Innovation & Business team. We zullen blijven samenwerken, ook met academische experten buiten de VIB-muren. Het voelde dan ook als een collectieve overwinning toen we de virusonderdrukking konden vaststellen in deze experimenten", zo beaamt dokter Bert Schepens, stafwetenschapper in het team van Saelens.
En ook Hilde Crevits (CD&V), Vlaams minister van Wetenschap en Innovatie reageert enthousiast: "In tijden van crisis is het belangrijk om het hoofd koel te houden. Dat is exact wat deze topwetenschappers van VIB en de UGent gedaan hebben. Door hun jarenlange biomedisch onderzoek naar het SARS virus konden ze relatief snel gelijkenissen opmerken met het huidige coronavirus. Dit stelde hen in staat om deze eerste belangrijke doorbraak te realiseren. Uiteraard is verder onderzoek en ontwikkeling nog nodig, en zijn we er nog niet. Maar als minister van Wetenschap en Innovatie ben ik verheugd om te zien dat Vlaanderen mee aan de top staat in de biotechnologische strijd tegen corona."
Dit artikel is gebaseerd op een persbericht van VIB-UGent (Vlaams Instituut voor Biotechnologie - Universiteit Gent).