Verenigingen voor huurders en verhuurders pleiten voor tijdelijke toelage: "De achterstallige huur is problematisch"

Dat het woelige tijden zijn op de private huurmarkt, is algemeen geweten.  Het Vlaams Huurdersplatform kreeg de voorbije weken al honderden oproepen binnen van bezorgde huurders die niet weten wat te doen. "Al voor de crisis gaf de helft van de huurders aan dat ze financiële problemen hadden", vertelt woordvoerder Joy Verstichele. "Door de quarantainemaatregelen en het beperkte inkomen van heel wat huurders wordt dat probleem alleen maar erger."

Maar ook de verhuurders kampen met de nodige problemen.  De beperkte inkomsten van een hoop huurders geeft achterstallige huur, waardoor ook verhuurders minder verdienen. Daarom pleiten het Vlaams Huurdersplaform en de Verenigde Eigenaars (de verenigingen voor huurders en verhuurders, red.) voor een gezamelijke oplossing: een tijdelijke coronahuurtoelage.

Volgens Katelijne D'Hauwers zou een tijdelijke huurtoelage van de overheid het probleem op de private huurmarkt grotendeels oplossen. "We zien zelfs dat de huurders die steeds op tijd betalen vroeg of laat met financiële problemen te maken krijgen. Vanaf juli zijn wellicht de meeste mensen weer aan het werk, waardoor ze de huur opnieuw kunnen betalen. Maar als ze dan met opgestapelde schulden zitten, wordt het een stuk moeilijker."

Bovendien verwacht D'Hauwers nog een hoop bijkomstige problemen als de achterstallige huur niet betaald wordt. "We vrezen dat het inkomensverlies voor veel verhuurders de druppel zal zijn die de emmer doet overlopen. Mogelijk volgen er dan ook heel wat procedures voor de vrederechter, wat dan weer leidt tot uithuiszettingen. Op dat menselijk leed zit niemand te wachten."

De maandelijke toelage die de huurdersbonden en de Verenigde Eigenaars vragen zou voldoen aan de inkomens -en bezitsvoorwaarde voor een sociale huur. "Dat betekent dat mensen met een eigendom niet in aanmerking komen voor de toelage", gaat Verstichele verder. "Ook mag je maar een maximaal inkomen hebben. We vragen dat huurders die aan de voorwaarden voldoen een bedrag krijgen dat gelijk is aan dat van de huurpremie zolang de beschermde crisismaatregelen duren."

Daarmee zouden zo'n 240.000 huishoudens (van de 550.000 private huurders in totaal, red.) in aanmerking komen voor een tijdelijke toelage. "Voor die mensen moeten we een oplossing vinden", zegt Verstichele. "We hebben momenteel al een aantal maatregelen waarbij een twintigduizendtal mensen voor een stuk ondersteund wordt. Maar de rest laten we op dit moment nog in de kou staan."

Toch zijn het niet alleen financiële problemen die opduiken op de private huurmarkt. Heel wat huurders zitten met de handen in het haar omdat hun contract afloopt. En dat is problematisch, want het is tegenwoordig erg moeilijk om een nieuw plekje te vinden. "De markt ligt bijna volledig stil", vult Verstichele aan, "en nieuwe woningen bezichtigen mag eigenlijk ook niet. Er zijn natuurlijk creatieve oplossingen zoals videorondleidingen, maar dat is niet helemaal hetzelfde."

Toch is er een oplossing voor mensen die hun woning niet meteen kunnen verlaten: uitstel vragen. Maar daarvoor moeten zowel huurder als verhuurder akkoord zijn, en dat blijkt niet altijd even makkelijk. “Je kan uitstel of verlenging aanvragen wegens buitengewone omstandigheden,  maar de verhuurder moet daarmee instemmen. Anders bega je een contractuele fout. Bovendien verstoort de huurder die zijn woning niet kan verlaten de huurketen, omdat de volgende huurder dan niet kan intrekken, enzovoort."

Het Vlaams Huurdersplatform raadt daarom alle huurders en verhuurders aan om samen naar een oplossing te zoeken. "Als je geen alternatief hebt, kan je beter in je woning blijven", zegt Verstichele. "Bovendien is er momenteel een uitzettingsverbod van kracht, wat betekent dat je niet uit je huis gezet kan worden tot 17 juli. Toch bega je nog steeds een contractuele fout, waarvoor je later vervolgd kan worden en de nodige kosten zal moeten betalen."

Verder rekent de huurdersbond ook op de Vlaamse overheid om dat probleem mee op te lossen. Volgens hen zou een gereguleerde verlenging of uitstel van een paar maanden de huurders meer tijd geven om naar een oplossing te zoeken. 

“Maar de suggestie om aflopende huurcontracten automatisch te verlengen zou net voor meer probleemgevallen kunnen zorgen”, reageert Vlaams minister van Wonen Matthias Diependaele (N-VA). 

Minister Diependaele zegt dat de overheid al veel gedaan heeft om te voorkomen dat huurders en verhuurders door de coronacrisis in de problemen zouden geraken. Zo haalt hij aan dat de overheid ervoor gezorgd heeft dat de mensen nog een voldoende hoog inkomen behouden, door de tijdelijke werkloosheid. 

Daarnaast herinnert Diependaele eraan dat de overheid ervoor gezorgd heeft dat huurders op dit moment niet uit hun huis kunnen gezet worden omwille van huurdersconflicten.  En sinds kort is er ook een fonds dat uithuiszettingen moeten tegengaan. Uit dit fonds kan geput worden als huurders die in de problemen zitten bij het OCMW kan aankloppen om achterstallige huurgelden te betalen. Diependaele denkt dat “meest precaire gevallen zo ondervangen zijn”.

Hier nog een premie aan toevoegen, zoals de huurders en verhuurders vragen, dat ziet Diependaele niet meteen zitten. “We vrezen dat dit dubbelop zou zijn, en dat kan ook niet de bedoeling zijn.” Diependaele zegt dat zijn deur evenwel openstaat voor overleg. “Overleg is nooit een probleem.”

Beluister hier de volledige reactie van minister Diependaele in "De ochtend" op Radio 1: