Onrust in VS na dood van George Floyd breidt zich uit: avondklokken houden betogers niet tegen, rellen met politie
In meer dan 30 Amerikaanse steden hebben er opnieuw anti-racistische betogingen plaatsgevonden naar aanleiding van de dood van George Floyd. Door het geweld dat daar de afgelopen dagen regelmatig mee gepaard ging, hebben zo'n 25 steden een avondklok ingesteld, maar dat heeft de betogers niet tegengehouden om ook vannacht massaal op straat te komen. In wel 9 staten is de National Guard ingezet om de politiekrachten bij te staan.
George Floyd is ongewapend wanneer vier agenten hem maandag tegenhouden in de Amerikaanse stad Minneapolis. Ze verdenken hem ervan bankbriefjes vervalst te hebben. Op videobeelden van bewakingscamera's en omstaanders is te zien hoe de politie ongemeen hard optreedt tegen Floyd: een van de agenten houdt zijn nek minutenlang met zijn knie tegen de grond. Dat loopt fataal af voor Floyd: na herhaaldelijk aan te geven dat hij niet kan ademen, verliest hij zijn bewustzijn. Hij overlijdt even later in het ziekenhuis.
Floyd is een zoveelste slachtoffer van disproportioneel politiegeweld tegen zwarte Amerikanen, en zijn dood zette een golf van anti-racistische protesten in gang. Al vijf dagen lang komen mensen op straat om te betogen tegen politiebrutaliteit, elke dag in alsmaar meer Amerikaanse steden.
De concrete eis van de betogers is een rechtvaardige straf voor de agenten: niet alleen voor de agent die zijn knie tegen Floyds nek hield - hij is intussen in verdenking gesteld van moord en kan tot 25 jaar cel krijgen - maar ook voor de andere drie agenten die niet ingrepen toen hun collega over de schreef ging. Maar de protesten klagen ook een langer onderhuids zeer aan, van een jarenlange strijd voor een gelijkwaardige behandeling van alle burgers, ongeacht hun huidskleur.
Ook op Staten Island, in New York, zijn honderden demonstranten op straat gekomen tegen het politiegeweld dat gepleegd wordt door blanke agenten tegen zwarten. Bekijk de reportage van Björn Soenens en lees verder onder de video:
Blijf in uw kot
Hoewel veel van die protesten vreedzaam zijn, gaat er in sommige gevallen ook geweld mee gepaard: betogers steken auto's in brand, hier en daar wordt er geplunderd of vernield, er vinden heftige confrontaties plaats tussen burgers en politie. Tijdens de nacht van vrijdag op zaterdag escaleerde de situatie na dagen van protest nog heviger, en burgemeesters en gouverneurs wilden erger voorkomen.
Daarom hebben zo'n 25 steden in wel 16 verschillende staten, waaronder Chicago, Philadelphia, Atlanta en Denver, een avondklok ingesteld afgelopen nacht. Wie er buitenkwam na 20 uur riskeerde een fikse boete of een aanhouding. Alleen werd die avondklok vrijwel nergens gerespecteerd: in onder andere Philadelphia, Los Angeles en Minneapolis vielen er vannacht opnieuw gewonden tijdens gevechten tussen politie en betogers, werd er brandgesticht en vernield. In Detroit is tijdens de protesten opnieuw een dodelijk slachtoffer gevallen, net als in Indianapolis.
Minneapolis, de stad waar de protesten begonnen, en tweelingstad St. Paul gingen zelfs even in "lockdown": de toegangswegen naar de steden werden afgesloten, want volgens lokale autoriteiten komt zo'n 80 procent van de betogers van buiten de stad om te protesteren. "En staatsgrenzen overschrijden om aan te zetten tot geweld is een misdaad", voegt president Donald Trump daaraan toe.
Gewelddadige confrontaties
In Brooklyn, een stadsdeel van New York, kwam het tot een heftige confrontatie tussen twee politieauto's en een tiental betogers. Op onderstaande beelden is te zien hoe enkele betogers de wagens met stenen bekogelen, anderen versperren de weg met een dranghek. Daarop rijden de twee politiewagens vooruit om de betogers naar achter te dwingen, en een deel van hen wordt daarbij omvergereden. Iedereen bleef uiteindelijk ongedeerd, maar de beelden gaan intussen viraal.
Burgemeester van New York Bill De Blasio noemt de beelden "schokkend", maar wil de agenten niet de schuld geven van de situatie. "Ze kregen met een vrijwel onmogelijke situatie te maken", vindt hij. Volgens De Blasio zijn het in de eerste plaats de betogers die verkeerd handelden. Zijn reactie stoot op heel wat kritiek op sociale media.
Bekijk hieronder nog meer beelden van de protesten:
National Guard ingezet, leger binnenkort ook?
Om het geweld in de kiem te smoren, doen verschillende staten nu ook beroep op extra strijdkrachten ter versterking van de politie. In 9 staten is de National Guard ingeschakeld, reservestrijdkrachten die de staat beschermen waarin ze gestationeerd zijn. Minnesota heeft vannacht 4.100 extra gardisten ingezet bovenop de 700 van vrijdag, de grootste inzet van de National Guard ooit daar.
President Donald Trump roept de gouverneurs en burgemeesters van de staten op om harder te durven optreden bij de betogingen. "Anders zal de federale overheid ingrijpen en doen wat ze moet doen: de eindeloze kracht van ons leger inzetten met veel arrestaties als gevolg", zegt hij.
Trump zei tijdens zijn speech naar aanleiding van de raketlancering van SpaceX in Florida gisterenavond nog dat hij het geweld afkeurt, en hij wees met beschuldigende vinger naar "Antifa (een antifascistische, militante organisatie, red.) en extreemlinks". Volgens hem zitten zij achter de hevige protesten. De president heeft zich nog niet uitgesproken over hoe hij het aanhoudende politiegeweld tegen zwarte Amerikanen wil tegengaan.
Herbekijk: "Oh, Baltimore!"
Ook in Baltimore in Maryland gaat het er heftig aan toe. Het is een van de meest gesegregeerde steden van Amerika, waar zwarte Amerikanen elke dag moeten scharrelen om rond te komen. VRT NWS-correspondent Björn Soenens trok er in 2018 heen. Die reportage kunt u hieronder (her)bekijken.
Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":
