Kan corona zich via minuscule deeltjes in lucht verspreiden? "Ik zou niet vliegen", zegt professor bouwfysica Blocken
Kan het coronavirus via de lucht verspreid worden of niet? De wetenschap heeft daar nog geen eenduidig antwoord op. In "Terzake" pleitte professor bouwfysica Bert Blocken alleszins voor ventilatie en luchtfiltering. "In het verleden zijn aerosolen bij andere virussen ook belangrijk gebleken", vertelt hij.
Dat het coronavirus overgedragen wordt door dikke druppels die we verspreiden, dat weten we. Maar volgens sommige wetenschappers zijn ook de kleine druppeltjes die we uitademen en die als een wolk door de lucht bewegen - de zogenaamde aerosolen - besmettelijk. Het onderzoek daarnaar loopt nog volop.
Professor bouwfysica aan de KU Leuven en TU Eindhoven Bert Blocken is gespecialiseerd in ventilatie. "Er gaan al geruime tijd stemmen op dat aerosolen ook een belangrijke rol zouden kunnen spelen. Die produceren we voortdurend bij het uitademen en zijn onzichtbaar. Die kunnen zich in de ruimte ophopen. Er wordt beweerd dat we een aantal massabesmettingen zo zouden kunnen verklaren, Ischl, de koren, misschien ook de slachthuizen. En dat is een plausibele bewering."
"Het zou er misschien mee te maken kunnen hebben dat er zich aerosolen in de ruimte opgehoopt hebben door een gebrekkige ventilatie. Als je dan op een bepaald moment een bepaalde concentratie bereikt, een drempelwaarde, zou er daarna mogelijk een massabesmetting kunnen plaatsvinden. Als je dus zowel de tijd van de blootstelling als een bepaalde dosis hebt."
Bekijk de reportage uit "Terzake" over aerosolen
"Dit onderzoek kan ook nuttig zijn bij toekomstige pandemie"
Eensgezindheid over de eventuele rol van aerosolen is er nog niet, maar Blocken onderzoekt wel hoe de concentraties aerosolen in een ruimte beperkt kunnen worden. En dat kan door ventilatie. "Wat wij verstaan onder ventilatie is lucht van binnen, rijk aan aerosolen, verplaatsen naar buiten, en gezonde lucht van buiten naar binnen brengen. Ventilatie is geen airconditioning of een ventilator op tafel, dan ben je lucht aan het mengen, dat haalt niets uit. Ventilatie met buitenlucht is wel een goede optie. Ramen opendoen bijvoorbeeld. En dat is nu in de zomer makkelijk haalbaar, maar wat als het virus er in de winter nog is? Daarom zoeken wij naar manieren om de lucht binnen te reinigen met filters of apparaten die de aerosolen opzuigen."
"Je ziet dat er toch veel virologen zich bij deze theorie aansluiten, want in het verleden zijn aerosolen ook belangrijk gebleken bij de verspreiding van andere virussen. En stel dat ze toch geen rol spelen, dan kan het onderzoek nog nuttig zijn bij een toekomstige pandemie."
Overweegt professor Blocken deze zomer te vliegen? "Neen. Ik zou het wel doen als alle maatregelen die ik heb zien passeren, toegepast worden. Dus ook met plexiglas tussen passagiers. Mondmaskers zijn niet voldoende." Er wordt wel beweerd dat de lucht in vliegtuigen op de meest ontwikkelde manier geventileerd wordt. "Dat klopt niet. In een operatiezaal is de lucht veel zuiverder, gelukkig maar. Ze proberen daar lucht ofwel van boven ofwel van beneden als een front te verplaatsen, de lucht rijk aan aerosolen weg te duwen. In een vliegtuig kan je dat niet doen. De lucht komt er binnen via de bagagevakken van onder naar boven en er wordt veel lucht gemengd. Je kan onmogelijk zeggen: op deze plek zijn de aerosolen verwijderd. Ze worden verdund, maar de concentratie wordt nooit nul."
Bekijk het gesprek met professor Bert Blocken uit "Terzake":
