Welke garanties eist CD&V voor ze meegaat in Vivaldi? "CD&V wil niet het vijfde wiel aan de wagen zijn"
Dan toch nog geen beslissing bij CD&V over een deelname aan de onderhandelingen over een zogenaamde Vivaldi-coalitie (christendemocraten, socialisten, liberalen en groenen). De partij wil eerst garanties van Koninklijk Opdrachthouder Egbert Lachaert (Open VLD). Maar kan die die ook geven? En welke eisen heeft CD&V dan? Wetstraatjournalist Johny Vansevenant legt het uit.
1. Eerst was er wel een partijbestuur van CD&V, dan toch weer niet en dan bleken de partijtoppers toch nog te hebben samengezeten. Waarom dan toch?
Die vergadering diende in elk geval nog niet om een knoop door te hakken over een deelname aan de onderhandelingen over een Vivaldi-coalitie (christendemocraten, socialisten, liberalen en groenen). Wel om een gesprek tussen CD&V-voorzitter Joachim Coens en Koninklijk Opdrachthouder Egbert Lachaert (Open VLD) voor te bereiden.
CD&V wil daar enkele eisen op tafel leggen, weet Johny Vansevenant. "Coens had het achteraf over 'bezorgdheden'. Het is duidelijk dat CD&V zijn vel zo duur mogelijk wil verkopen nu een coalitie met N-VA er niet in zit, na het mislukken van de poging van de preformateurs De Wever en Magnette. CD&V wil garanties voor ze effectief voor dat zogenoemde Vivaldi-project wil beginnen onderhandelen."
2. Kan CD&V wel zulke garanties krijgen?
"Er is vooral wrevel omdat die garanties er niet komen", zegt Vansevenant. "Er zijn 'nul garanties' en er is 'nul respect', zo hoorde ik van een CD&V-topper. Bij Open VLD hoorde ik dat CD&V dan maar moet komen onderhandelen. Dan kan CD&V aan de onderhandelingstafel zijn eisen op tafel leggen."
"Maar je weet hoe dat gaat. Je zit aan tafel. Je krijgt niet de essentie van wat je wil en als je dan wegloopt dan ben je de slechterik. Hetzelfde hoor ik trouwens bij de socialisten rond bijvoorbeeld dat minimumpensioen van 1.500 euro tegen het einde van de regeerperiode. Daarover krijgen ze ook geen garanties vooraf."
3. Wat wil CD&V dan eigenlijk precies?
De partij wil meer dan de staatshervorming voorbereiden van na de verkiezingen van 2024, ziet Vansevenant. "De richting moet nu al worden aangeven. CD&V wil ook al regionaliseren wat zonder grondwetsherziening kan: gezondheidszorg, de vliegwet, dat zal moeilijk liggen bij MR."
"Er is ook angst dat het federale baas gaat spelen over het Vlaamse klimaatbeleid, want dat zou nadelig kunnen zijn voor de petrochemische industrie in Antwerpen."
Er moeten zichtbare ministerposten komen, vindt CD&V
Het ethische moet ook in de frigo voor CD&V. "Dus niet onmiddellijk versoepelingen van abortus en euthanasie."
En dan is er nog het personeelsbeleid: "Er moeten zichtbare ministerposten komen. CD&V wil niet het vijfde wiel aan de wagen zijn. Ze willen niet gezegd hebben dat zij de premierpost voor Koen Geens eisen."
(Lees verder onder de foto)
4. Zondag was CD&V toch naar die vergadering gegaan met de Vivaldi-partijen, was dat dan geen doorbraak?
"Symbolisch was dat hoe dan ook heel erg belangrijk. Dat geeft toch wel aan dat CD&V overweegt om in Vivaldi te zitten. De Vivaldi-partijen met CD&V zaten bijeen. Maar bij CD&V relativeren ze die symboolwaarde. Voorzitter Coens kon maar moeilijk wegblijven als de Koninklijke Opdrachthouder daar om vraagt. Als hij dat wel zou gedaan hebben, zou dat een incident veroorzaakt hebben."
Ook vinden ze bij CD&V en SP.A dat alles vaag bleef zondagavond. "Al hoorde ik ook van een CD&V’er dat het toch leerrijk was om de mimiek en lichaamstaal te zien, om in te schatten hoeveel kansen bepaalde eisen hadden. We hebben nog tijd tot vrijdag wanneer Opdrachthouder Lachaert weer naar de koning moet. Het worden dus spannende dagen."
5. Intussen verschijnt Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) vandaag voor de Kamercommissie Binnenlandse Zaken over de zaak-Chovanec: wat als hij hier slecht uit komt? Is de keuze voor Vivaldi dan makkelijker voor CD&V?
Vansevenant verwacht in die commissie vooral een welles-nietesspel tussen Jambon en de parlementsleden van oppositie en Open VLD. Maar hij vermoedt inderdaad dat dat "welgekomen collateral damage" is voor CD&V.
Het is natuurlijk voor CD&V mooi meegenomen dat N-VA reputatieschade lijdt. Dan los je die partij makkelijker
Niet dat die partij doelbewust een beschadigingsoperatie op poten heeft gezet. "Het initiatief om die beelden vrij te geven kwam van de verdediging van het slachtoffer. Huidig CD&V-minister van Binnenlandse Zaken Pieter De Crem kon ook niet anders dan zeggen dat er een ontmoeting was geweest met de Slovaakse ambassadeur, want dat stond in een verslag van een directeur van Buitenlandse Zaken. Maar het is natuurlijk mooi meegenomen dat N-VA reputatieschade lijdt. Dan los je die partij makkelijker."
Maar zoals steeds is in de Belgische politiek alles met elkaar verbonden. "N-VA, CD&V en Open VLD zitten wel samen in de Vlaamse regering. Die moeten daar nog wel zoete broodjes bakken, anders is ook die regering de komende jaren geblokkeerd."
Beluister hier de analyse van Johny Vansevenant in "De ochtend" op Radio 1:
Partijbestuur CD&V kwam dan tóch niet samen gisterenavond: "CD&V wil garanties over Vivaldi"
Bekijk hieronder het verslag uit "Het Journaal":
