"Jours de gloire": bekende acteurs en muzikanten brengen "essentiële teksten" over Frankrijk

De tekst van het Franse volkslied La Marseillaise, een brief van schrijfster George Sand of van de vermoorde socialistische leider Jean Jaurès: het zijn historische woorden die iets vertellen over Frankrijk, over het belang van onderwijs of van de "laïcité", de scheiding van religie en staat. Zo’n 20 artiesten lezen ze voor op de cd "Jours de gloire", met pianomuziek van Sébastien Boudria, een muziekleraar uit de buurt van Parijs. 

Kijk en luister hier naar de voorstelling van het project:

Muziekleraar Sébastien Boudria kreeg het idee al zes jaar geleden, in de klas, toen een leerling slam poetry maakte van "Aux armes et caetera" van Serge Gainsbourg. De muziekleraar slaagde erin om zonder connecties in de cultuurwereld verschillende sterren te betrekken bij zijn project. Zo liep hij rapper Abd al Malik toevallig tegen het lijf op de metro. "Ik ving eerst bot bij allerlei ministeries. Dit album is een collectief project waar ik heel fier op ben," zegt Boudria. 

De cd "Jours de gloire" - de titel komt uit het Franse volkslied - ligt nu in de winkel, op een niet-gepland maar toepasselijk ogenblik, enkele weken na de moord op geschiedenisleraar Samuel Paty. Hij werd om het leven gebracht door een jonge moslimterrorist, omdat hij Mohammedcartoons had getoond in zijn klas. Een van de "nummers" op de cd is de brief van Jean Jaurès, "Lettre aux instituteurs et instritutrices", die in alle klassen van Frankrijk werd voorgelezen op de eerste schooldag na de terreurdaad. 

Luister hier naar de reportage van onze Frankrijk-correspondent Frank Renout:

Abd al Malik, Franse rapper met wortels in Congo, brengt het Franse volkslied La Marseillaise. "Er zijn er die de tekst gewelddadig vinden, maar we moeten ons er wel rond scharen. Als symbool. Ik vind symbolen heel belangrijk." Abd al Malik heeft het over de republikeinse waarden. Wat zijn dat, eigenlijk? "Dat is niet enkel samen leven, maar ook samen doen. Voor mij gaat het over het vertellen van een inclusieve geschiedenis. Het is geen concept, het is een manier van zijn. Verantwoordelijk zijn en een voorbeeldfunctie vervullen. Burger ben je niet enkel op het moment dat je je stem uitbrengt."   

Luister hier naar "La Marseillaise" door Abd al Malik:

Abd al Malik brengt dus de Marseillaise en de brief van Jean Jaurès is spek voor de bek van een andere Franse rapper, Oxmo Puccino. Andere teksten zijn "Le droit du peuple" van schrijfster George Sand, gebracht door actrice Muriel Robin. Haar collega Sophie Marceau leest "Femme, réveille-toi" van Olympe de Gouges. Actrice en zangeres Jane Birkin kruipt in de huid van de zwarte danseres, zangeres en actrice Joséphine Baker. De ontroerende "Lettre à Monsieur Germain" van Albert Camus is er ook bij, geschreven nadat hij de Nobelprijs literatuur had ontvangen en gericht aan zijn eerste onderwijzer. Meer informatie over het project vindt u hier.

De cd "Jours de gloire" met een selectie van "essentiële Franse teksten" doet wat denken aan een canon, een lijst van belangrijke historische boeken, kunstwerken, beelden of gebeurtenissen die een gedeelde cultuur of religie bepalen. In Nederland is recent zo'n vernieuwe canon voorgesteld, met "vensters" over cruciale thema's. In Vlaanderen wordt er aan gewerkt. Er is daarnaast ook een vernieuwde canon van de Nederlandstalige literatuur. Het verschil is wel dat het in Frankrijk een persoonlijk initiatief van een leerkracht betreft en niet uitgaat van de overheid of van een organisatie.