5 jaar geleden: "Wat kan een mooi poppetje uit Canada nu bijdragen tot het debat over mensenrechten in China?"
Er waren maar weinigen die erom maalden dat midden december 2015 een Spaanse tot nieuwe Miss World gekroond werd. De weken voordien ging immers alle aandacht van de wereldpers naar de Canadese deelneemster aan de schoonheidswedstrijd, Anastasia Lin. Haar werd eind november de toegang geweigerd tot China waar de 65e editie van Miss World plaatsvond. Haar kritische uitlatingen over de mensenrechten in China werden haar niet in dank afgenomen en Lin raakte niet verder dan de luchthaven van Hongkong. Het versterkte haar nog meer om de schendingen in haar geboorteland aan de kaak te stellen, zo blijkt 5 jaar later.
De hetze rond de Miss World-verkiezing leverde de toen 25-jarige Lin al snel de titel van "The Badass Beauty Queen" op. Samen met haar moeder verhuisde Lin op haar 13e van China - ze omschrijft zich tot dan als "voorbeeldig communistisch kind" - naar Canada. De Chinese overheid bleek het immers erg moeilijk te hebben met het feit dat het gezin Lin aanhangers waren van Falun Gong, een beweging die in 1999 verboden werd. Op de (Canadese) middelbare school leerde ze vervolgens over de grootschalige vervolgingen van de Falun Gong-aanhangers en het bloedbad op het Tiananmenplein in Peking, en besloot ze "op te komen voor degenen die dat zelf niet kunnen".
Door deel te nemen aan schoonheidswedstrijden hoopte Lin dat haar aanklachten tegen de schending van mensenrechten in China meer respons zouden uitlokken. Nadat ze tot Miss Canada verkozen was, moest de deelname aan Miss World in de Chinese stad Sanya het hoogtepunt worden. Maar dat liep dus niet zoals verwacht, want Lin kreeg geen visum voor China en raakte bijgevolg niet verder dan de luchthaven van Hongkong.
Anastasia Lin: "Het was pas toen ik naar Canada verhuisd ben dat ik besefte hoe erg ik gebrainwasht ben geweest. Want ook ik heb, toen ik nog in China woonde, medeleerlingen onder druk gezet om te denken zoals de regering wilde dat we dachten. Dat ik zelf een mening kon hebben, die gedachte was verkeerd. Maar nu weet ik dat dat niet zo is." (Marie Claire, februari 2016)
Men luistert graag naar mooie vrouwen in een baljurk
"Nadat ik concrete verhalen gehoord had van de schending van mensenrechten in China, ben ik flyers beginnen uitdelen om dit probleem aan de kaak te stellen. Maar veel respons kreeg ik niet. Daarom ben ik volop voor het Miss-verhaal gegaan. Alleen maar om beter gehoord te worden. Want wat blijkt? Men luistert graag naar mooie vrouwen in een baljurk." (Fashion Magazine, december 2016)
"Toen ik Miss Canada won, vond ik dat minder opwindend dan ik verwacht had. Alsof alles even zwart voor mijn ogen werd. Ik voelde vooral een enorme verantwoordelijkheid op mijn schouders vallen. Mijn eerste gedachte was dan ook: "Hoe kan ik dit platform nu het beste gebruiken, om er zoveel mogelijk uit te halen?" Winnen was één ding, nu moest ik er nog iets mee doen ook." (Maclean’s, augustus 2015)
"Ik heb vaak de reactie gekregen van: "Wat kan een mooi poppetje nu bijdragen tot het debat over mensenrechten in China?" Maar het ligt dan aan mij om het cliché te doorbreken en mensen te verrassen. Hen duidelijk te maken dat ze je onderschat hebben. Ik bereid me dus heel goed voor en ga voor 100 procent voor hetgeen waarin ik geloof." (Marie Claire)
"Iedereen denkt dat Missen oppervlakkig zijn en dat alles alleen maar rond glamour draait. Dat ze allemaal hetzelfde willen: weelderige haren, lange nagels en een opvallende jurk. Ik heb misschien die ideeën ook wel gehad, maar door zelf deel te nemen zijn die veranderd. Ik zie nu vooral erg dappere vrouwen. Want je moet het maar doen: je op een podium blootgeven zodat anderen over jou een oordeel kunnen vellen." (Maclean’s)
"Ik weiger om een toontje lager te zingen. En ik zal het Miss-wereldje, een platform waar ik me goed voel, blijven gebruiken om de problematiek van de mensenrechten in China onder de aandacht te brengen." (Marie Claire)
"Dankzij Miss World heb ik een platform gekregen om gehoord te worden. Ook al had de organisatie van Miss World, die altijd ontkend heeft dat er druk vanuit China was, het allemaal anders kunnen aanpakken. Maar ik begrijp dat men ook daar op de tippen van zijn tenen moest lopen, omdat iedere misstap kan afgestraft worden. China is nu eenmaal, en dan vooral economisch, overal aanwezig." (CNN, januari 2010)
Was ik dan iemand voor wie zij zo bang waren?
"Volgens de Chinese regering bestond ik zelfs niet. Men liet me gewoon weten: "Je komt het land niet in!"" (Independent, december 2015)
"Natuurlijk was ik bang en ontsteld toen men me China niet binnenliet. Was ik dan iemand voor wie zij zo bang waren? Ik, een schoonheidskoningin? Maar, ook al betekende die beslissing een enorme klap voor mij als fotomodel - uiteindelijk is die carrière zelfs op een sisser afgelopen -, toch maakt het me sterker als spreekbuis verder te werken." (Fashion Magazine)
"Ik heb nu eenmaal het karakter om openlijk te zeggen wat er op mijn lever ligt." (CNN) En dat bleef Lin doen, "de luis in de pels van het Chinese regime zijn". Zo hield ze lezingen op mensenrechten-evenementen in Washington en Oxford, op de VN-'Human Rights Summit'’ in Genève, op het 'Freedom Forum' in Oslo, en sprak ze Amerikaanse, Britse en Taiwanese politici toe in diverse parlementen. Ook werkt ze nauw samen met Canadese politici om die "luis" te blijven en is ze ambassadrice van de plaatselijke denktank "The Macdonald-Laurier Institute", dat politieke kwesties voortdurend kritisch in vraag stelt.
Intussen blijft ze ook aan een acteercarrière werken. Zo was ze recent te zien in de tv-serie "Rising suns" (zie foto beneden). Haar werk als fotomodel neemt ze nog sporadisch op. Lin, die momenteel in New York woont, is getrouwd met de 54-jarige James Taranto, journalist bij The Wall Street Journal.