Professor Sauer over executie Djalali: "Hij kan pasmunt zijn voor terreurzaak tegen vier Iraniërs in ons land"

Vandaag start in Antwerpen een belangrijk proces tegen vier Iraniërs die beschuldigd worden van een verijdelde terreuraanslag. In juni 2018 konden de Belgische veiligheidsdiensten een Belgisch-Iraans koppel onderscheppen toen het op weg was naar een "Free Iran Rally" in Parijs. Die rally is een jaarlijkse massabijeenkomst van de Iraanse oppostie en daarom een doelwit voor het Iraanse regime. Enkele dagen later kon in Frankfurt een Iraans geheim agent opgepakt worden die het koppel had geholpen met de voorbereidingen. Iran zou dus rechtstreeks achter deze mislukte aanslag zitten. In het dossier is ook een vierde Belgische man aangehouden, die zich voordeed als aanhanger van de Iraanse oppositie en aanwezig was in de zaal van de rally. 

Met het oog op dat proces roept de timing van het recente bericht over de mogelijke executie van de Iraans-Zweedse arts Ahmadreza Djalali vragen op. Dinsdag raakte bekend dat Djalali, die ook als gastdocent verbonden was aan de VUB, dreigt geëxecuteerd te worden in Iran. In 2016 werd Djalali er beschuldigd van spionage en ter dood veroordeeld. De vraag rijst nu of Iran Djalali als pasmunt wil gebruiken naar aanleiding van het proces in Antwerpen. Professor Internationale Politiek aan de Universiteit van Antwerpen, Tom Sauer, acht die kans mogelijk in "De ochtend" op Radio 1.

Beluister hier het interview met professor Tom Sauer in "De ochtend" en lees daarna verder.

"Heel lang is er geen vooruitgang geboekt in de zaak-Djalali en nu komt er plots - in de negatieve zin - schot in de zaak wanneer dat proces tegen vier Iraniërs start in ons land", stelt professor Tom Sauer. "We moeten voorzichtig zijn met dergelijke uitspraken, maar het kan een signaal zijn van Iran voor ons land: "Pas op, wij houden hier iemand gevangen die jullie mogelijk interesseert. We hebben een soort pasmunt, zorg dat jullie onze vier landgenoten niet te hard straffen." 

"We zouden het bericht over Djalali dan kunnen interpreteren als Iran dat druk wil uitoefenen op het Belgische gerecht", gaat Sauer verder. "Het legt ook druk op onze politici die al jaren proberen om Djalali vrij te krijgen maar daar nog niet in slaagden. Stel dat onze theorie klopt, zullen wij iets moeten terugdoen en dat zal dan te maken hebben met het proces in Antwerpen."

Het zou niet de eerste keer zijn dat Iran dergelijke ruil zou voorstellen om eigen landgenoten terug te halen: "Deze week nog werd de Australisch-Britse academica Kylie Moore-Gilbert vrijgelaten voor drie Iraanse gevangenen. Het is niet enkel typisch voor Iran, maar het is dit jaar toch al enkele keren gebeurd."

Dat Iran achter de mislukte aanslag van 2018 zat, verbaast de professor ook enigszins: "In de zomer van 2018 trok Trump zich net terug uit de nucleaire deal met Iran. In mijn ogen had Iran geen reden om in Europa een aanslag te plegen, want het had Europa nodig voor die deal."

Nu Joe Biden in januari als nieuwe Amerikaanse president aantreedt, verandert dat opnieuw de geopolitieke scène. Terwijl Trump de druk op Iran maximaal probeerde op te drijven de afgelopen jaren, vermoedt Sauer dat Biden het anders zal aanpakken. "Trump heeft Iran onder druk proberen te zetten door zich terug te trekken uit die deal, maar hij is bijvoorbeeld ook verantwoordelijk voor de aanslag op Soleimani begin dit jaar", vertelt Sauer. "De nieuwe president zal het waarschijnlijk over een andere boeg gooien en de diplomatieke kaart trekken."