Cédric Blanpain (ULB) en Bart Loeys (UA) winnen "Belgische Nobelprijzen" voor hun onderzoek naar kanker en genetische ziekten
De Belgische Francqui-Stichting wijst dit jaar voor het eerst twee prijzen toe in de biologische en medische wetenschappen. De ene prijs gaat naar Cédric Blanpain (ULB), voor zijn fundamenteel onderzoek naar kanker en stamcellen. De andere naar Bart Loeys (UA), voor zijn klinisch onderzoek naar genetische ziekten van de bloedvaten.
De Francqui-Prijs - die ook wel de "Belgische Nobelprijs" wordt genoemd - bekroont elk jaar een Belgische wetenschapper. Dankzij een schenking van prof. Désiré baron Collen, zelf laureaat van de prijs in 1984, kon de Stichting dit jaar twee prijzen toekennen. Ze werden omgedoopt tot Francqui-Collen-Prijzen.
Kanker en stamcellen
Cédric Blanpain van de Université Libre de Bruxelles (ULB) krijgt de prijs voor fundamenteel onderzoek. Aan zijn universiteit heeft hij sinds 2006 een eigen laboratorium waar hij de rol van stamcellen bestudeert in de ontwikkeling van huid- en borstkanker, alsook hun vermogen om schade aan organen te herstellen. Als eerste gebruikte hij de techniek van celtracering waarmee het mogelijk is de exacte oorsprong van kankers te achterhalen. De kennis is nuttig om nieuwe kankerbehandelingen te ontwikkelen en therapieën die schade aan de huid en het hart herstellen.
Genetische ziekten van bloedvaten
Bart Loeys van de Universiteit Antwerpen (UA) ontvangt de Francqui-Collen-Prijs voor klinisch onderzoek. Loeys legt zich toe op cardiogenetica en verricht onderzoek naar de genetische oorzaken van zogenoemde aorta aneurysma's.
De aorta, of slagader, is het belangrijkste bloedvat in ons lichaam en loopt vanuit het hart door het lichaam. Als de aorta te wijd wordt kan een scheur of dissectie ontstaan (een aneurysma). Deze aandoening treft vaak jonge mensen tussen 30 en 50 jaar oud. Ruim de helft van de patiënten sterft.
Loeys heeft ontdekt dat genetische veranderingen aan de basis liggen van aneurysma's. Samen met een Amerikaanse collega heeft hij een nieuwe vorm van aorta aneurysma ontdekt die nu hun naam draagt: het Loeys-Dietz syndroom.
Blanpain en Loeys krijgen hun prijs (250.000 euro) op 16 december in het Paleis der Academiën in Brussel uit handen van koning Filip.