Amerika legt (beperkte) sancties op aan NAVO-bondgenoot Turkije na aankoop Russische raketten
De Verenigde Staten gaan sancties opleggen aan vier toplui van het Turkse agentschap voor defensie-aankopen. Dat is een reactie op de aankoop door Turkije van het moderne S-400-luchtafweersysteem in Rusland. Ook de andere NAVO-bondgenoten zijn er niet over te spreken dat Turkije Russisch militair materieel koopt.
Het gaat al bij al om beperkte sancties tegen het Turkse Agentschap voor Defensie-industrie, diens topman Ismail Demir en drie andere toplui van die instelling die de aankopen voor het Turkse leger organiseert. Hun tegoeden binnen bereik van de Amerikaanse jurisdictie worden bevroren en het agentschap kan niet meer rekenen op Amerikaanse exportlicenties. Concreet zullen VS-bedrijven niet langer meer kunnen samenwerken met dat Turkse agentschap en zal dat ook geen leningen uit de VS meer kunnen krijgen.
De sancties hebben de steun van zowel Democraten als Republikeinen in het Congres en de kans is dus klein dat ze door de nieuwe regering van de Democraat Joe Biden zullen worden teruggeschroefd. Eerder had de VS ook al de levering van de nieuwe gevechtsvliegtuigen F-35 aan Turkije opgeschort. (Lees verder onder de foto).
Turkije en Rusland reageren erg boos op de maatregelen. Volgens Ankara heeft de VS geweigerd om in te gaan op overleg. "Dit zal een negatieve impact hebben op onze relaties en Turkije zal terugslaan", zo waarschuwde het Turkse ministerie van Defensie. Zijn de sancties dan beperkt en erg gericht, toch kampt de Turkse economie met de gevolgen van de coronacrisis en een erg hoge inflatie.
Waarom die heisa over luchtdoelraketten?
De beslissing van Turkije om te kiezen voor het erg moderne Russische S-400-luchtafweersysteem heeft de NAVO-bondgenoten erg boos gemaakt. Volgens Ankara is die genomen omdat de VS weigerde om het nieuwste Patriot-afweersysteem te verkopen aan Turkije. Het land wijst er ook op dat NAVO-lidstaat en rivaal Griekenland ook de oudere versie S-300-luchtafweerraketten heeft. De NAVO heeft daar minder problemen mee omdat Athene die niet direct in Rusland gekocht heeft.
Toch is het opvallend dat een NAVO-lidstaat militair tuig in Rusland -de traditionele rivaal- koopt. Dat heeft zeker te maken met de goede relaties die de Turkse president Recep Tayyip Erdogan ontwikkeld heeft met zijn Russische collega Vladimir Poetin. Die dooi kwam er toen Rusland erg snel de mislukte staatsgreep tegen Erdogan in Turkije veroordeelde. Erdogan verwijt Europa en de VS dat die daar lang mee talmden. (Lees verder onder de foto).
Sindsdien poogt Poetin om Turkije los te weken van de rest van de NAVO en de alliantie zo te verzwakken. Nochtans steunen Rusland en Turkije tegengestelde kampen in onder meer Libië, Syrië en de Kaukasus. Turkije is een erg belangrijk land voor de NAVO. Het bezit na de Verenigde Staten het tweede leger van de alliantie dat bovendien erg professioneel is en erg modern uitgerust. Bovendien is de geografische ligging van Turkije strategisch erg belangrijk als verbinding tussen Europa en het Midden-Oosten en langs de Bosporus en de Dardanellen, de zeeëngten tussen de Zwarte en de Middellandse Zee.
Het S-400-luchtafweersysteem is een tiental jaar oud en wordt beschouwd als technologisch erg geavanceerd. Het werkt volgens hetzelfde principe als de meer bekende Patriots uit de VS met een radarsysteem dat inkomende vliegtuigen kan opmerken en die gegevens doorstuurt aan een commandovoertuig. Dat kan dan de opdracht geven aan een raketinstallatie op een vrachtwagen dat de raket afvuurt. Die raket kan dan tijdens de vlucht door een ander radarsysteem worden geleid.
Het probleem is dat Turkije voor luchtafweer dan afhankelijk wordt van een potentiële tegenstander van de NAVO en dat de S-400 niet compatibel is met de afweersystemen van de andere lidstaten.