Ze overwon een spraakgebrek, vond een uitlaatklep in poëzie en droomt van het presidentschap: Amanda Gorman
Amanda Gorman is sinds gisteravond op slag wereldberoemd geworden. Terwijl de hele wereld naar haar keek, droeg de 22-jarige dichteres "The hill we climb" voor, hét gedicht van de inauguratie van Joe Biden als 46e president van de Verenigde Staten. Net als Biden heeft Gorman een spraakgebrek moeten overwinnen om gisteravond met verve de hele wereld toe te spreken.
Gormans volledige gedicht kunt u onderaan lezen.
Wie zoals zovelen gisteravond naar de inauguratie van Joe Biden zat te kijken, maakte kennis met Amanda Gorman. Met veel bravoure, een fijn gevoel voor metrum en een naturel die aan Obama doet denken, droeg Gorman haar gedicht "The hill we climb" voor, "De heuvel die we beklimmen".
Dat deed ze op Capitol Hill, waar twee weken geleden nog de bestorming van het Amerikaanse parlementsgebouw plaatsvond. Die ongeziene aanval op de Amerikaanse democratie inspireerde Gorman ook voor haar inaugurele gedicht.
"We hebben krachten gezien die liever onze natie zouden verscheuren eerder dan ze te delen, die ons land zouden vernietigen om de democratie te hinderen en dit was bijna gelukt, maar democratie kan dan wel tijdelijk worden opzijgeduwd, maar nooit blijvend worden verslagen", klonk het.
Nationale Jeugddichteres
Met haar 22 lentes is Gorman de jongste dichteres die ooit de eer kreeg om tijdens de inauguratie van een Amerikaanse president een gedicht te mogen voordragen. Tot gisteren was ze binnen Amerika bekend als de allereerste Nationale Jeugddichteres van de VS.
Maar "ik schrijf al poezië zolang ik me kan herinneren", zei ze in een vooraf-interview met de Amerikaanse publieke radiozender NPR. "Laat ons zeggen van m’n 4 of 5 jaar. Het was helemaal niet goed, maar ik werd er verliefd op."
Gorman werd op de schoolbanken aangemoedigd in haar dichtkunst en op 16-jarige leeftijd werd ze uitgeroepen tot jeugddichteres in haar thuisstad, Los Angeles. In 2015 publiceerde ze haar eerste dichtbundel "The one for whom food Is not enough" en in 2017 werd Gorman de eerste Nationale Jeugddichteres.
First lady
De opdracht om een gedicht te schrijven én het te komen voordragen in Washington kreeg Gorman naar verluidt pas kort geleden. Het was Jill Biden die op Gorman stootte. Nadat de first lady een voordracht had gezien die Gorman had gegeven in de Congresbibliotheek, nam ze contact op met de jonge dichteres.
Bekijk hier de voordracht die Gorman in 2017 gaf in de Congresbibliotheek en lees eronder verder:
Via Zoom kreeg Gorman te horen dat haar de eer te beurt viel om een gedicht te schrijven en dat ze op een vliegtuig naar Washington moest springen. De opdracht die Jill Biden Gorman meegaf? Een gedicht schrijven rond het thema "Verenigd Amerika". Verder waren er naar verluidt geen consignes.
Ter voorbereiding snorde Gorman de gedichten op die geschreven en voorgelezen werden op eerdere inauguraties. Nu zijn dat er niet zoveel, want Joe Biden is slechts de vierde president op wiens inauguratie een gedicht wordt voorgedragen. Eerder gebeurde dat bij de inauguraties van John F. Kennedy, Bill Clinton en Barack Obama.
Nu waren het ook niet de minsten die voor die gelegenheden mochten dichten: Robert Frost droeg een gedicht voor tijdens de inauguratie van John F. Kennedy in 1961 en Maya Angelou mocht dat doen bij de installatie van Bill Clinton.
Spraakgebrek
Net als president Joe Biden, die stiekem stottert, en Maya Angelou die als kind een poos niet kon spreken, heeft Gorman een spraakgebrek waar ze aan gewerkt heeft. Als kind had ze namelijk last om bepaalde letters uit te spreken, vooral de r, die sprak ze lange tijd uit als een w.
"Het heeft echt lang geduurd voor ik die goed kon uitspreken." Zelfs met het woord "poetry" worstelde ze. "Ik denk dat er een geschiedenis is van sprekers die moesten worstelen", zegt Gorman hierover.
Wie gisteren naar de voordracht van Gorman keek en luisterde, heeft hoogstwaarschijnlijk niets meer gemerkt van dat spraakgebrek. Gorman heeft er immers goed op gewerkt. Terwijl ze als kind in het schrijven een uitlaatklep vond, rolde ze gaandeweg toch in het circuit van het voordragen, het spreken. Door veel te oefenen, is ze erin geslaagd om haar uitspraak vlot te krijgen en haar angst weg te werken.
The crown
Om tijdens het schrijven al in de sfeer te komen van gisteravond, luisterde Amanda Gorman naar muziek die haar "in historische en epische" sferen moest brengen, zoals de soundtrack van de Netflix-serie "The crown".
Tijdens het schrijven kreeg de dichteres last van een korte writer's block. Pas toen ze nog eens naar de beelden keek van de bestorming van het Capitool, viel "The hill we climb" in zijn finale plooi.
Zelf president worden
In haar gedicht omschrijft Amanda Gorman zichzelf als "een mager, zwart meisje, afstammend van slaven, en grootgebracht door een alleenstaande moeder". Maar intussen heeft ze toch maar mooi een diploma Sociologie op zak, dat ze behaalde aan de universiteit van Harvard.
"Een meisje dat kan dromen dat ze president kan worden, terwijl ze een gedicht voordraagt voor een president", zo omschreef ze zichzelf verder nog. Maar in een interview met de LA Times steekt Gorman haar ambitie niet onder stoelen of banken: ze heeft plannen om in 2036 zelf een gooi te doen naar het presidentschap.
Het succes van Kamala Harris, die het als eerste gekleurde vrouw tot vicepresident geschopt heeft, geeft Gorman moed. "Eens kleine meisjes het zien, kunnen kleine meisjes het worden."
Bekijk hier nog eens hoe Amanda Gorman gisteravond haar gedicht voordroeg, eronder staat de volledige vertaalde tekst:
De heuvels die we beklimmen
Meneer de president,
doctor Biden,
mevrouw de vicepresident,
meneer Emhoff,
mensen uit Amerika en de wereld.
Als de dag komt,
vragen we ons af:
waar kunnen we licht vinden in deze eindeloze schaduw?
Het verlies dat we meedragen,
de zee die we moeten doorwaden,
we trotseerden de buik van het beest.
We hebben geleerd
dat stilte niet altijd vredig is.
En de normen en ideeën van wat gewoon is,
zijn niet altijd rechtvaardig.
En toch,
het ochtendgloren is van ons,
voor we het wisten.
Op een manier doen we het.
Op een manier hebben we het doorstaan
en waren we getuigen van een natie die niet kapot is,
maar eenvoudigweg onvolledig.
Wij, de opvolgers van een land,
in een tijd waarin een mager, zwart meisje,
afstammend van slaven
en opgevoed door een alleenstaande moeder,
ervan kan dromen om president te worden
enkel doordat ze mag voordragen
voor een president.
En ja, we zijn verre van verfijnd,
verre van ongerept,
maar dat betekent niet
dat we niet vechten voor een perfecte unie.
We strijden om onze unie
met een doel te smeden.
Om een land te vormen
met engagement
voor alle culturen, kleuren, individuen
en menselijke toestanden.
Daarom richten we onze blik
niet op wat er tussen ons in staat,
maar wat er voor ons staat.
We sluiten de breuklijn,
want we weten dat we voor een goeie toekomst
eerst onze verschillen moeten vergeten.
We leggen de wapens neer,
zodat we onze armen kunnen openen voor elkaar.
We willen niemand schaden,
we willen harmonie voor iedereen.
Als de wereld slechts één ding zegt,
laat hem dan zeggen dat dit waar is.
Zelfs als we rouwden, groeiden we.
Zelfs als we pijn hadden, hadden we hoop.
Zelfs als we moe waren, probeerden we.
Dat we voor altijd verbonden zijn, zegevierend.
Niet omdat we nooit meer nederlagen zullen kennen.
Maar omdat we nooit meer zo verdeeld zullen zijn.
De Bijbel vraagt om ons voor te stellen
dat ieder onder zijn eigen wijnrank en vijgenboom zit
en niemand hen bang zal maken.
Als we onze tijd eer willen aandoen,
dan ligt overwinning niet in het zwaard,
maar in alle bruggen die we bouwden.
Dat is het beloofde land,
de heuvel die we beklimmen.
Als we het al durven,
is het omdat Amerikaan zijn
meer is dan een trots die we erven.
Het is ons verleden dat we meenemen
en hoe we het herstellen.
We hebben een kracht gezien
die onze natie wou verdelen,
liever dan ze te delen.
Ze zou ons land vernietigen
als dat de democratie kon belemmeren.
Deze poging slaagde bijna.
Maar hoewel democratie tijdelijk belemmerd kan worden,
kan het nooit permanent verslagen worden.
In deze waarheid en in dit geloof
hebben we vertrouwen,
want terwijl wij naar de toekomst kijken,
kijkt de geschiedenis naar ons.
Dit is het tijdperk van de verlossing.
We waren bang om het te aanvaarden.
We waren niet voorbereid
om de erfgenamen te zijn
van zo'n beangstigende tijd.
Maar we vonden daarin de kracht
om een nieuw hoofdstuk te schrijven,
om onszelf hoop en blijdschap te brengen.
Dus terwijl we vroeger gevraagd hebben
hoe we ooit onheil konden overwinnen,
verklaren we nu: hoe kan onheil ons overwinnen?
We zullen niet teruggaan naar wat er was,
maar ons bewegen naar wat een gehavend land zal zijn,
maar vrijgevend, en toch dapper, vurig en vrij.
We zullen niet bekeerd of onderbroken worden door intimidatie,
want we weten dat onze laksheid de erfenis zal zijn voor de volgende generatie.
Onze mengers worden hun lasten.
Maar één ding is zeker:
als we barmhartigheid verenigen met macht,
en macht met rechtvaardigheid,
dan wordt liefde onze nalatenschap
en verandering het geboorterecht van onze kinderen.
Dus laten we dit land beter achterlaten
dan wij het gekregen hebben.
Met elke adem van mijn bronzen, kloppende borstkas
zullen we deze gewonde wereld verheffen tot een wonderbaarlijke.
We zullen opstaan vanuit de gouden heuvels in het westen
en vanuit het winderige noordoosten,
waar onze voorouders voor het eerst dachten over revolutie.
We zullen opstaan uit de meren en steden van het middenwesten
en uit het zonovergoten zuiden.
We zullen heropbouwen, verzoenen en herstellen.
In elk klein plekje van onze natie
en elke hoek die ons land wordt genoemd
zullen onze verschillende, mooie mensen opstaan,
gehavend maar prachtig.
Als de dag komt,
stappen we uit de schaduw,
vurig en onbevreesd.
Het nieuwe ochtendgloren floreert
wanneer we het bevrijden.
Want er is altijd licht,
als we maar dapper genoeg zijn om het te zien,
als we maar dapper genoeg zijn om het te zijn.