Gentse sekswerkers willen duidelijkheid over voortbestaan: "Gebruik corona om hypocrisie de wereld uit te helpen"
De Gentse sekssector vraagt duidelijkheid over de heropening én over het statuut van de sekswerkers. “Het overlegcomité vermeldt ons niet eens, alsof we niet bestaan. Voor veel meisjes is dit een gitzwarte periode", klinkt het.
Het water staat veel Gentse sekswerkers aan de lippen. Het ‘oudste beroep ter wereld’, over heel het land goed voor meer dan 1 miljard euro omzet per jaar, zit in een legale schemerzone. Sekswerk is in ons land niet strafbaar, de economische uitbating ervan wel. In Gent wordt raamprostitutie gedoogd op bepaalde plekken, zoals in ‘het Glazen Straatje’ aan de Zuidbuurt en langs de Kortrijksesteenweg. Gedwongen prostitutie en tippelen zijn strafbaar.
"Massagesalons" en "overige persoonlijke diensten"
“Sekswerk wordt in België niet erkend als een officieel beroep", getuigt Nathalie*. "Ik sta ingeschreven als "massagesalon" en als zelfstandige in "overige persoonlijke diensten". Nathalie is (34), mama van twee, sociologe van opleiding en sinds 2 jaar voltijds aan de slag als erotische masseuse. “Ik geef natuurlijk niet enkel massages. Kan ik nu ook terug aan de slag, of niet? De gewone salons mogen dat, dus ik dreig mijn overheidssteun kwijt te raken. De job die ik echt uitoefen, is niet opgenomen in het ministerieel besluit.
We zijn met 30.000 en krijgen geen erkenning. Het overlegcomité rept met geen woord over sekswerker.
"België telt zo'n 30.000 sekswerkers en toch krijgen we geen erkenning. Het is alsof we niet bestaan. Dat komt hard aan, heel hard. We leveren een dienst en worden daarvoor betaald zoals elke andere dienstverlener. Anno 2021 mag die hypocrisie toch eens ophouden. Het wordt dringend tijd dat de overheid ons nu officieel erkent.”
Volgens Nathalie* zorgt het gebrek aan erkenning voor een onnodig taboe rond sekswerk en kiezen net daarom veel escortes en prostituees voor zwartwerk. “Ze hadden schrik om zich officieel te laten registreren en zitten momenteel zonder inkomen. Dat zijn schrijnende verhalen. Ze leven van voedselpakketten omdat ze nergens anders terecht kunnen.”
Sommige meisjes zien zwarte sneeuw, ze leven op voedselpakketten
Gevaarlijke situatie voor wie wel nog werkt
Utsopi, de belangenvereniging van sekswerkers, startte tijdens de eerste lockdown met een crowdfunding om de zwaarst getroffenen te ondersteunen. “We haalden ongeveer 35.000 euro op, goed om zo'n 300 personen te ondersteunen en 12.000 maaltijden te doneren. Het noodfonds is momenteel leeg”, zegt Daan Bauwens van Utsopi. “Veel sekswerkers raken dieper in de schulden. We vrezen dat sommigen nu illegaal het werk gaan hervatten. Dat is gevaarlijk: voor wie nu bestolen of aangerand wordt, is de drempel om klacht in te dienen te hoog. Want wat ze doen is op dit moment verboden.”
Verder werken uit noodzaak
Véronique* (52) is zo’n Gentse sekswerkster die aan de slag is gebleven. Ze ging in 1998 in de sector werken om haar schulden af te betalen én heeft op de dag van vandaag voldoende vaste klanten om alsnog rond te komen. “Waarom ik zo'n risico neem? Omdat ik het geld nodig heb en gewoon niet anders kan”, vertelt ze.
We zijn meer dan sekswerkers, we hebben bijvoorbeeld ook klanten met een beperking. Zij kunnen nu nergens terecht
“Ik weet dat het tegen alle regels ingaat en ik had het ook liever anders gezien. Wat mensen nog over het hoofd zien, is dat wij ook mensen bedienen met een zeer specifieke achtergrond. Ik heb klanten met een fysieke of mentale beperking die sociaal geïsoleerd leven. Natuurlijk zijn we in de eerste plaats sekswerkers, maar daarnaast zijn we voor hen zoveel meer. Ze hebben nood aan menselijk contact en aan seksueel contact. Dat is voor hen momenteel niet mogelijk op een legale manier.”
Buitenlandse en jonge sekswerkers extra kwetsbaar
“Voor veel meisjes is dit een gitzwarte periode. Zeker voor de jongere, buitenlandse sekswerkers”, gaat Véronique verder. Ze hebben vaak niet de nodige papieren of talenkennis om in België aan de slag te kunnen. Ik hoor verhalen over mensen die het niet meer zagen zitten en uit het leven zijn gestapt. Dat is schrijnend. Dat raakt mij als mens en als sekswerker. Je werkt en betaalt je raam, je infrastructuur, … maar op papier heb je niets. Je hebt letterlijk niets.”
Ook Julie*, een jonge twintiger die als escorte haar studies bekostigt, geeft aan dat ze de eindjes maar moeilijk aan elkaar kan knopen. “Het gaat heel slecht. Ik huur een appartementen heb hoge vaste kosten. Een jaar terug had ik geld genoeg, nu kom ik amper rond. Gelukkig had ik al wat geld bijeen gespaard. In het begin van de pandemie had ik nooit gedacht dat het zo lang zou duren waardoor ik mijn levensstijl te laat heb aangepast. Gelukkig heb ik nog steeds mijn vaste klanten. Als er iets is, staan zij paraat voor mij.”
Raamprostitutie
Hoewel sekswerk vooral in de huiskamers gebeurt - naar schatting werkt meer dan de helft in de privé-ontvangst of als escort - is het vooral de raamprostitutie die tot de verbeelding spreekt. Gent telt zo'n 100 ramen, officieel stuk voor stuk horecazaken. “Het is chaotisch en onduidelijk”, besluit Bauwens. “Elke stad met raamprostitutie heeft eigen regels. Zelfs als een bevoegde minister plots met een protocol voor de dag zou komen, dan nog zal ‘het Glazen Straatje’ moeten wachten tot de heropening van de horeca. De chaos is totaal: mocht er een erkenning zijn van de sector op federaal niveau, dan zaten we nu niet met zoveel onduidelijkheden. We zouden daarom heel graag in overleg gaan met een bevoegde minister, wie dat ook moge zijn."
*De getuigen in dit artikel wilden anoniem blijven, ze kregen valse namen om die anonimiteit te garanderen.
