Belgische ouders zijn uitgeput: 1 op de 12 lijdt aan een "ouderlijke burn-out"
Een op de twaalf ouders lijdt aan een "ouderlijke burn-out". Dat blijkt uit internationaal onderzoek. Ze zijn uitgeput door de zorg voor de kinderen en zien het ouderschap meer als een last dan een geneugte. Opvallend: Belgische ouders horen bij de koplopers voor een ouderlijke burn-out.
Ouders die moe zijn. Het is niets nieuws. Maar wat als je meer bent dan enkel moe? Als je enkel nog de praktische dingen regelt voor je kind, maar geen zin of energie meer hebt om samen te spelen of emotioneel te investeren in je kind? Dan heb je misschien een "ouderlijke burn-out".
Het mechanisme is hetzelfde als een klassiek burn-out: iemand brandt volledig op omdat het evenwicht tussen wat energie vergt en wat energie geeft zoek is geraakt. Bij de "klassieke" burn-out , heeft dat te maken met de balans tussen werk en privé. Bij ouderlijke burn-out speelt de uitputting niet op het werk, maar in de zorg voor de kinderen.
Uitgeput, prikkelbaar en geen plezier meer vinden in de opvoeding: enkele symptomen
Er zijn een aantal symptomen waaraan je een ouderlijke burn-out kan herkennen. "Het belangrijkste symptoom is dat je uitgeput bent. Je krijgt ook het gevoel dat je niet de ouder bent die je vroeger was en daarover voel je je schuldig. Anderzijds doe je enkel nog het hoogstnodige, praktische met je kinderen, maar heb je geen energie meer om emotioneel te investeren in je kinderen", zegt Bart Soenens, professor aan de Ugent en onderzoeker.
En dat heeft uiteraard gevolgen voor de kinderen. In het begin gaat het over lichte verwaarlozing, zoals huiswerk niet opvolgen, geen regels meer afdwingen of niet meer koken. Maar het kan ook gevaarlijker zijn: doordat mensen met een burn-out meer stresshormoon aanmaken (cortisol) kunnen ze hun agressie minder goed intomen met fysiek en/of verbaal geweld als gevolg.
Opvallend ook : twee derde van de ouders met een ouderlijke burn-out zijn moeders. Moeders nemen nog altijd zo'n 65 tot 70 procent van de gezinstaken op zich en dat verklaart die verdeling grotendeels. Anderzijds zijn vaders vaak minder goed op de ouderrol voorbereid, waardoor het hen meer energie kost.
"Er is een dorp nodig om een kind op te voeden"
Onderzoekers onderzochten ouderlijke burn-out in 42 landen bij meer dan 17.000 ouders aan de hand van vragenlijsten. Daarbij werd geteld welke burn-out symptomen minstens wekelijks ervaard werden door ouders. Opvallend daarbij was dat Westerse landen met een sterk individualistisch cultuur veel gevoeliger zijn aan een ouderlijke burn-out.
Bart Soenens, professor psychologie aan de Ugent: "Het idee daarachter is dat in individualistische landen opvoeden een meer persoonlijke taak is voor ouders en als het dan minder goed gaat op dat gebied, dan wordt dat misschien gemakkelijker als een persoonlijk falen ervaren."
Wij zien opvoeden als een taak voor de ouders alleen. Als het minder goed gaat, voelt dat als een persoonlijk falen
Moira Mikolajczak, onderzoeker UCLouvain: "In niet-westerse landen hebben ouders veel meer steun van allerlei mensen in de omgeving aan wie ze de kinderen vaak doorgeven. Dat is daar gewoon en beschermt sterk tegen ouderlijke burn-out."
Het aantal kinderen, de leeftijd van de kinderen, de financiële situatie en andere voor de hand liggende factoren spelen allemaal veel minder mee dan de culturele context.
Aandacht voor het onderwerp is nodig
Het onderwerp blijft taboe. Toegeven dat het ouderschap je niet gelukkig maakt is nog steeds "not done". Toch is het belangrijk om snel te handelen, want hoe sneller iemand de diagnose krijgt hoe beter het probleem aangepakt kan worden. In België zijn daar momenteel een zeshondertal therapeuten speciaal voor opgeleid. De behandeling duurt zo'n achttal weken.
Wil je zelf testen of je een "ouderlijke burn-out" hebt? Dat kan via de zelftest op www.burnoutparental.com.