Watersnood zet zich stroomafwaarts door in Nederland: duizenden mensen geëvacueerd in Venlo en Roermond

De watersnood in Nederland verschuift met het water stroomafwaarts naar het noorden. Zowel het water van de Maas uit ons land als dat van de Rijn uit Duitsland stroomt richting onze noorderburen. Het ergste kan dus nog komen, vrezen ze.

"Op veel plekken langs de kant van de Maas zie je dat mensen uit voorzorg worden geëvacueerd, maar in veel gevallen kunnen ze daarna ook weer zonder problemen naar huis", zegt ingenieur en specialist watermanagement Piet Dircke in Terzake. "Met de watergolf, trekt er nu ook een soort van evacuatiegolf van zuid naar noord. Mensen die in Maastricht geëvacueerd waren, zijn allemaal al weer thuis. Nu zijn er mensen in Venlo geëvacueerd."

Bekijk op deze kaart hoe het water van België en Duitsland richting Nederland stroomt:

In en rond Roermond zijn meer dan 550 gezinnen uit hun huis geëvacueerd. In de loop van de avond worden daar nog erg hoge waterstanden verwacht, zowel in de Maas als in de Roer. In de loop van de namiddag zijn ook een deel van een bedrijventerrein in Roermond en enkele omliggende dorpen ontruimd.

Verder stroomafwaarts in en rond Venlo - in het noorden van Nederlands-Limburg - worden vanavond 10.000 mensen uit hun huis geëvacueerd. Net als de inwoners van Roermond zullen ze de nacht elders moeten doorbrengen. Eerder is men daar begonnen met het ontruimen van het lokale ziekenhuis, maar dat verloopt niet snel omdat een veertigtal patiënten erg kwetsbaar zijn. Daarom worden militairen ingezet om de evacuatie te begeleiden.  

Meer naar het noorden waren er eerder wegen en kades afgesloten langs de Rijn en de Waal in de steden Nijmegen en Arnhem in de provincie Gelderland. Ook daar staat het water erg hoog en wordt gevreesd voor watersnood als het water zich langs die rivieren verplaatst vanuit Duitsland naar Nederland. Verder stroomafwaarts de Rijn, de Waal en de Maas zijn er nog geen problemen, maar daar wordt wel de dijkbewaking versterkt.

Tot nu toe verlopen die momenten van evacuaties goed, maar volgens Dircke kan het spannender worden als het water het Nederlandse rivierengebied bereikt. "Daar zijn plekken waar mensen achter vijf à zes meter hoge dijken wonen. Dat is anders dan in Limburg, waar we eigenlijk van kades en kleine dijken spreken. In dat grote rivierengebied moet je eigenlijk wat voorzichtiger zijn, want als een dijk bezwijkt, kan het daar zomaar gebeuren dat plekken vijf meter onder water staan en dan heb je een levensbedreigende situatie."

Kunnen de Nederlandse rivieren en dijken het water uit België en Duitsland aan? Waterdeskundige Piet Dircke geeft uitleg in Terzake:

Dircke roept dan ook op om mensen op de zwakste plekken in het rivierengebied tijdig te evacueren. "Het is geen schande om mensen te evacueren. Als er niets gebeurt, kan je daarna gewoon weer naar huis." 

Dircke hoopt ook dat Nederland, in tegenstelling tot ons land en Duitsland, geen slachtoffers zal moeten betreuren. “Dat komt omdat Nederland sinds de grote overstromingen midden jaren ’90 zeer grote werken heeft uitgevoerd. Voor de Maas was dat het grote project de Maaswerken. Voor het rivierengebied was dat het miljardenproject Ruimte voor de Rivier. We gaan nu zien hoe goed dat werkt. Maar ik ben zeker dat het veel schade kan voorkomen en misschien zelfs mensenlevens redden."

Vanmiddag was er een tijdlang een gat van een meter op een meter in een dijk van het Julianakanaal in Voulwames. Dat kanaal loopt evenwijdig met de Maas waar het water erg hoog staat en die overigens met het kanaal verbonden is. (Zie regiokaart onderaan het artikel).

De overheid vroeg de inwoners van de omliggende gemeenten Voulwames, Bunde, Brommelen en een deel van Geulle eerst om zich naar een hogere verdieping in huis te begeven en ramen en deuren te sluiten. Er zou geen tijd meer zijn om de woning te verlaten. 

Al vrij snel werd dat advies echter ingetrokken toen bleek dat er een groot gat geslagen was in de dijk en het hele omliggende gebied onder water dreigde te komen staan. Enkele duizenden mensen zouden hun woning verlaten hebben. 

In de loop van de namiddag is het gat in de dijk van het Julianakanaal gedicht met zandzakken. Toch is nog niet duidelijk of daarmee het gevaar geweken is en of de zandzakkenwal het gaat houden. Er sijpelt immers nog altijd water door het gat. Voorlopig blijft de evacuatie van het gebied dus van kracht en mogen de geëvacueerde inwoners vannacht waarschijnlijk niet naar huis, aldus de Nederlandse omroep NOS.  In de buurt ligt ook de luchthaven Maastricht-Aken, maar die zou voorlopig nog niet bedreigd zijn.

Vanochtend was er dan goed nieuws vanuit Maastricht. Iets voor vier uur bereikte de Maas daar het hoogste peil. Dat lag echter lager dan was gevreesd en dus werd een doemscenario vermeden. Een aantal mensen dat geëvacueerd was in het zuiden van de provincie mochten nadien terugkeren naar hun huis.

In "De ochtend" op Radio 1 stak Annemarie Penn-te Strake, de burgemeester van Maastricht, haar opluchting niet onder stoelen of banken. Toch is de schade aanzienlijk, maar de Nederlandse regering heeft de overstroming als ramp erkend en dat maakt het vergoeden van de schade gemakkelijker, aldus de burgemeester. 

In Maastricht waren ruim 10.000 mensen geëvacueerd. De meesten vonden onderdak bij familie of vrienden, anderen werden opgevangen in sporthallen. Ook in andere gemeenten in het zuiden van Limburg mogen de mensen terug naar huis.