Mysteries ontrafeld: "Ons Heerens Boompje" in Poperinge is een magische plek, en dat is niet om (mee) te lachen.
De kapel “Ons Heerens Boompje” in Poperinge heeft voor veel mensen een bijzondere betekenis. De ene gaat er voor de rust, de andere om genezing te vragen. Dat laatste bij veel bezoekers met succes. Maar ligt dat nu aan de kapel, de meidoornhaag of de kracht van de zwarte populier naast de kapel?
Radio 2 ontrafelt de hele zomer lang mysteries uit Vlaanderen en Brussel. Met de hulp van luisteraars en experten proberen we het antwoord te vinden op geheimzinnige verhalen.
De kapel ligt op een mooie en rustige plek vlak buiten het centrum van Poperinge. Je rijdt er niet toevallig voorbij, je moet er bewust naartoe. Een klein pijltje langs de weg brengt je naar ‘Ons Heerens Boompje’. Buurman Henk ziet elke dag mensen aan de kapel, sinds de coronacrisis zeker 100 per week. Mensen komen er vooral om genezing te vragen en de succesverhalen doen snel de ronde: een man uit Torhout werd plots genezen verklaard en een jongeman uit Moorslede haalde zijn rijbewijs na zijn bezoekje aan de kapel.
(lees voort onder de foto)
Ik kan niet anders dan geloven in de kracht van deze plek, als ik al die verhalen hoor
Mysterieus Christusbeeldje
Het mysterie rond ‘Ons Heerens Boompje’ begint 400 jaar geleden. In een struik in de bossen vinden mensen een klein houten Christusbeeld. Ze brengen het beeldje naar de Sint-Janskerk in Poperinge, maar het keert telkens op mysterieuze wijze terug naar de plek waar het gevonden is. Dat gebeurt tot drie keer toe. Als aandenken aan dat wonder bouwen ze op die plek een kapel.
Radio 2 Mysteries: Henk Menu vertelt de legende van Ons Heerens Boompje
Koorstkapel of “slunsekapelletje”
Rond de kapel staat een meidoornhaag. Die hangt vol met vodden en spullen. Een fietshelm, fopspenen, zakdoeken, foto’s, een tafelpoot, … Op het eerste gezicht wat akelig, maar buurman Henk Menu vertelt dat het al jaren gebeurt: "Het is een koortskapel en mensen geloven dat de koorts verdwijnt als je een kledingstuk van de zieke achterlaat in de haag. Vroeger werd dat vooral gedaan voor zieke kindjes, nu hangt iedereen daar spullen in. En ja, sinds kort zie je ook mondmaskers..."
(lees voort onder de foto)
De zwarte populier bij de kapel is de laatste fetisjboom in West-Vlaanderen
Het mysterie over Ons Heerens boompje in Poperinge: "Ik haalde mijn rijbewijs dankzij de boom"
Is de zeldzame zwarte populier geneeskrachtig?
Vroeger hadden mensen het vooral over de kracht van het beeldje, van de kapel en de haag. Sinds een aantal jaar is er meer aandacht voor de zwarte populier vlak naast de boom. Het is een grote, dikke boom die onderaan al flink wat schors kwijt is. Mensen geloven namelijk dat de schors geneeskrachtig is en leggen een stukje onder hun hoofdkussen of maken er thee van.
De zwarte populier in Poperinge is sowieso een uitzonderlijk zeldzame boom. Vanaf de 18e eeuw werd de zwarte populier verdrongen door de Canadese populier. Die is economisch interessanter omdat hij recht is, groter wordt en sneller groeit. De zwarte populier is een kromme boom, staat vol knobbels en de takken vallen makkelijk af. De zwarte populier is daardoor met uitsterven bedreigd in Vlaanderen.
Of de zwarte populier geneeskrachtig is, is een andere vraag. De schors en de knoppen worden in de volksgeneeskunde vooral gebruikt tegen ontstekingen en voor het verlagen van urinezuur. Daar is echter nog geen klinisch bewijs voor.
(lees voort onder de foto)
Het is niet omdat het niet wetenschappelijk bewezen is, dat het onzin is
De kracht van het (bij)geloof
Hoe het mogelijk is dat mensen beter worden na het knuffelen van de zwarte populier of door een kaarsje te branden in de kapel blijft een raadsel. Maar of het nu de kapel, de haag of de boom is: “Ons Heerens Boompje” blijft een magische plek. En de kracht zit ‘m misschien wel in de kracht van het geloof. Of dat nu in Christus is of in een stukje schors.
“Als mensen daar een houvast in vinden, kan dat mentaal echt wel helpen”, zegt psycholoog Jan Callens uit Wevelgem. “Het kan helpen om angst weg te nemen en op die manier sta je sterker in het leven.” Callens vindt het ook belangrijk om daar begrip voor op te brengen: “Het is niet omdat het niet wetenschappelijk bewezen is, dat het niet waar kan zijn. Je mag dat geen onzin noemen en hoeft niet te getuigen van kortzichtigheid. Het is belangrijk om daar begrip voor op te brengen, ook al willen we alles zo graag begrijpen en verklaren.”
