Oosterweelwerken op kruissnelheid: opritten Antwerpse ring in Merksem dicht, je moet er 10 jaar lang omrijden

De komende tien jaar ondergaat Antwerpen een metamorfose: het verkeer in de stad moet vlotter en veiliger verlopen én de stad wordt leefbaarder gemaakt. Daarvoor worden werven opgestart en die veroorzaken hinder, ook al worden er maatregelen genomen om die hinder te beperken. 

Wie richting Nederland wil vanuit Merksem, kan vanaf vandaag de Antwerpse ring niet meer op. Er is een omleiding voorzien via het op- en afrittencomplex in Ekeren want de twee opritten op de Groenendaallaan gaan dicht en dat zal maar liefst 10 jaar duren. In die periode moet het viaduct van Merksem afgebroken worden en vervangen door een deels overkapte sleuf. Het is één van de drukste stukken van de Antwerpse ring waar dagelijks 160.000 voertuigen over rijden.

Om de afbraak mogelijk te maken en de verkeershinder ondertussen te beperken komt er een zogenoemde bypass, een tijdelijke snelweg naast de huidige ring. De snelweg komt aan de kant van het Sportpaleis op gelijke hoogte met de ring en heeft 7 rijvakken. Zo wordt sluipverkeer in de omliggende wijken vermeden en is er een veilige verkeerssituatie tijdens de werken. 

Begin december en begin 2022 gaan er langs de stadsrand drie park-and-rides open die weggebruikers de mogelijkheid geven om over te stappen op openbaar vervoer of (deel)fietsen om de laatste kilometers naar het stadscentrum vlot af te leggen. Het streefdoel is om tegen 2030 de helft van alle verplaatsingen in Antwerpen op een andere manier dan met de auto af te leggen. 

Intussen schieten de werkzaamheden op Linkeroever en in Zwijndrecht goed op. Zo goed zelfs dat ze een half jaar eerder dan voorzien zullen afgerond zijn: in de tweede helft van 2024 in plaats van voorjaar 2025. Dat is opmerkelijk omdat de werken aan de snelweginfrastructuur in 2018 begonnen en de zogenoemde leefbaarheidsprojecten zoals extra fietspaden, geluidsschermen en verhoogde bermen pas een jaar later opgestart zijn. 

Door corona en een planning die helemaal herzien is, is men erin geslaagd om verschillende onderdelen samen uit te voeren wat een grote tijdswinst oplevert. Eind deze maand is het vernieuwde wegdek van de E17 in beide richtingen klaar en wordt een tweede reeks van geluidsschermen langs de snelweg geplaatst. 

In september werd het nieuwe op- en afrittencomplex in Waaslandhaven-Oost opgeleverd. 

Tijdens de werkzaamheden op Linkeroever heeft men in de buurt van de Palingbeek  een PFOS-vervuiling in de  bodem aangetroffen. Die is afkomstig van het chemische bedrijf 3M in Zwijndrecht dat de moeilijk afbreekbare stof tot 2001 produceerde. De vervuilde grond is gedeeltelijk verwerkt in de nieuwe kluifrotonde op het knooppunt Waaslandhaven-Oost. 

De zwaarst vervuilde grond zal waarschijnlijk terechtkomen in de veiligheidsberm die op het terrein van 3M zal worden aangelegd.  Maar daarover loopt een rechtszaak die is aangespannen door burgercollectief Grondrecht en Greenpeace. Zij vinden dat Lantis niet zorgvuldig omgaat met de vervuilde grond.

De verlaging van de PFOS-norm tot 3 microgram per kilogram droge stof heeft ook een impact op het grondverzet bij andere onderdelen van het grote Oosterweelproject. Zo is de opstart van de werken aan de Scheldetunnel met drie maanden vertraagd, van september naar december. En ook de aanleg van het Oosterweelknooppunt (op rechteroever) heeft vertraging door de PFOS-problematiek. Hoeveel precies is nog niet duidelijk. Daarvoor moeten eerst bijkomende studies en onderzoek worden afgerond. 

Het Oosterweelknooppunt ligt tussen de haven en de wijk het Eilandje vlakbij het Noordkasteel. Het verbindt de nieuwe Scheldetunnel met de Kanaaltunnels onder het Albertkanaal, die aansluiten op de Antwerpse ring.

 Hier wordt veel verkeer verwacht, maar je zal er op de begane grond niet zoveel van merken omdat de rijstroken voor het snelwegverkeer tot wel 29 meter onder het gezichtsveld liggen. Het knooppunt wordt ook gedeeltelijk overkapt.  Op de bijgemaakte ruimte komt een park. 

Het scheepvaartverkeer tussen de haven en het Albertkanaal zal ook sneller gaan. Daarvoor wordt de Royerssluis gerenoveerd en uitgebreid. Binnenschepen krijgen zo een betere toegang tot de haven en het Albertkanaal.