Vaarwel, Columbus: Vikingen staken 1.000 jaar geleden al de Atlantische Oceaan over
De Noord-Europese Vikingen hebben 1.000 jaar geleden, in het jaar 1021, voet aan wal gezet in wat vandaag Canada is, toont onderzoek van wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen aan. Dat is ruim 400 jaar eerder dan ontdekkingsreiziger Christoffel Columbus, die in 1492 aankwam op het continent. Door een archeologische vindplaats in Newfoundland nauwgezet te bestuderen, kwamen ze tot deze vaststelling.
Lang voordat Columbus de Atlantische Oceaan overstak, hadden de Vikingen al voet aan wal gezet op de Nieuwe Wereld. Ze stichtten een nederzetting, die nu de naam L'Anse aux Meadows draagt. De archeologische vindplaats bood plaats aan ongeveer 100 man en bestond uit huisjes boven een veenmoeras en een beek in het noordelijke puntje van Newfoundland, een eiland in het huidige Canada. De archeologische vindplaats is al langer bekend, maar wanneer de Vikingen precies de nederzetting stichtten, bleef altijd onduidelijk - tot nu.
Schattingen over de periode waarin de Vikingen in Noord-Amerika verbleven, waren tot nu toe voornamelijk gebaseerd op IJslandse volksverhalen en sagen. Wetenschappers aan de Rijksuniversiteit Groningen hebben nu een manier gevonden om een preciezere datum te kunnen vinden, met succes.
Nieuwe ontdekkingen
De onderzoekers wisten het exacte jaar te bepalen door stukken hout bij hun nederzetting in Canada, L'Anse aux Meadows, te analyseren. Dit deden ze, volgens de Nederlandse omroep NOS, op 3 manieren:
- Kijken naar het materiaal dat gebruikt werd bij het houthakken: het gaat om hout met duidelijke sporen van het kappen en snijden met bladen van ijzer, een materiaal dat de inheemse bevolking toen nog niet gebruikte.
- Radioactiveit meten: aan de hand van de hoeveelheid radioactiviteit in het gebied kan nauwkeuriger bepaald worden wanneer de Vikingen op het continent waren. In de jaren 775 en 993 waren er in het huidige Canada zonnestormen, waardoor er veel meer koolstof-14, een radioactieve stof, in de atmosfeer hing. In het hout werd de piek aan radioactiviteit uit 993 gemeten.
- Jaarringen tellen: nadat de piek aan radioactiviteit gemeten is, moet je alleen nog maar jaarringen tellen richting de buitenkant van het hout. Dat zegt onderzoeker Kuitems tegen NOS. "Je kan dan precies vaststellen in welk jaar het hout is gekapt."
Op deze plaats in Newfoundland, Canada vestigden de Vikingen zich:
Het is nog onduidelijk hoeveel expedities de Vikingen hebben ondernomen naar het Amerikaanse continent, en hoe lang ze er bleven. Volgens de onderzoekers heeft hun aanwezigheid in elk geval niet lang geduurd.
Het onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift "Nature".