Begrip, maar ook woede op buurtoverleg rond Kortrijks detentiehuis

Het Kortrijkse detentiehuis start in februari 2022 op de site van het vroegere woonzorgcentrum Lichtendal in de Sint-Denijseweg. Tussen een aantal onderwijsinstellingen en dicht bij een residentiële wijk. De petitie die ondertekend werd door 800 buurtbewoners tegen de komst van het detentiehuis kreeg het meest applaus tijdens het buurtoverleg in Vives. Ook al gaat het om een nieuw concept waar goede resultaten mee worden gehaald in het buitenland voor de gedetineerden én de buurt waar het detentiehuis wordt ingeplant, de manier waarop het in Kortrijk gebeurt zorgt voor veel ergernis. 

Het detentiehuis zal na vijf jaar verhuizen naar een andere locatie in de stad, toch zijn sommige buurtbewoners boos. “Jullie zetten ons voor een voldongen feit, er was geen overleg met ons. En dat voor een stad die inspraak en participatie zogezegd hoog in het vaandel voert”, reageerden heel wat omwonenden scherp. “Uit onze petitie blijkt dat bijna 100 procent tegen de komst van het detentiehuis is. Maar toch zetten jullie door. De kloof tussen de politiek en het volk is nog nooit zo groot geweest.” 

Ruth Vandenberghe (Team Burgemeester), de burgemeester van Kortrijk en de Kortrijkse minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) gaven toe dat ze in snelheid waren gepakt want ze hadden wel degelijk de buurt als eerste willen informeren.

 “Maar het nieuws werd gelekt (door de lokale CD&V-afdeling, nvdr) wat een streep was door onze rekening”, aldus Vandenberghe. “Ik begrijp de vragen en de ergernis, zelfs mijn eigen echtgenote begrijpt het niet zo goed en vraagt zich af of dit wel de goede manier is”, vulde Van Quickenborne aan. “Maar als politicus moet je soms beslissingen doorzetten, ook al is er veel tegenstand. We zetten door, omdat we overtuigd zijn van de slaagkansen van het project. Voor de gedetineerden maar ook voor de buurt.”

“Ik vrees dat het detentiehuis een drugskot zal worden, in de buurt van scholen waar onze kinderen naar toe gaan”, luidde de bezorgdheid van een buurtbewoner. De schrik zit er duidelijk in bij heel wat mensen uit de buurt. 

Ook al kwam burgemeester van Mechelen Bart Somers (Open VLD) getuigen over de situatie in zijn stad. “Twintig jaar geleden was Mechelen getraumatiseerd door onveiligheid en criminaliteit, nu is de situatie genormaliseerd. De jonge criminelen die onze stad teisterden werden opgevangen in een nieuwe gesloten jeugdinstelling vlak naast een sociale woonwijk. In 2019 werd een transitiehuis opgericht waar zware criminelen de laatste maanden van hun detentie uitzitten. Dat kwam pal in het centrum van de stad. In die twee jaar is er één klacht geweest rond het transitiehuis. En die kwam van het transitiehuis zelf over nachtlawaai van de buren.” Somers is met Mechelen overigens ook kandidaat om een detentiehuis in te voeren. 

Petra Colpaert en Els Deloof werden tijdens het buurtoverleg voorgesteld als de twee directeurs die het detentiehuis zullen leiden.

 “Samen hebben we meer dan 30 jaar ervaring als directeurs van West-Vlaamse gevangenissen. Wij zijn enthousiast over het project en willen er een succesvolle werking van maken”, zegt Els Deloof. Maar er is enkel kans op slagen als er een goede samenwerking is met de buurt.

 “Gedetineerden worden op voorhand grondig gescreend, er komt niemand binnen die een risico vormt voor de buurt. Gedetineerden die zich niet aan de regels houden, vliegen onverbiddelijk naar een klassieke gevangenis”, benadrukt Petra Colpaert. “Er is plaats voor 55 gedetineerden die sterk worden omkaderd: 2 directeurs, 4 administratieve medewerkers, 37 begeleiders en nog eens 3 tot 5 psychologen en wetenschappelijke medewerkers.”

De campus van hogeschool VIVES ligt op een steenworp van het nieuwe detentiehuis en daar zitten heel wat mensen die erin geloven.

 “We waren eerst ook verrast over de komst, maar na verloop van tijd keerde het idee over het detentiehuis”, zegt Veerle Dekocker, directeur van Vives. “Onze agogen en sociologen prediken in de aula dat een straf enkel zin heeft als er iets wordt uit geleerd. Zij kennen het verhaal en de mens achter de plegers van delicten en weten welke schade een gevangenis kan aanrichten. Het is een goed initiatief, onze studenten staan te trappelen om mee te werken aan het project. We vragen ons wel af of het niet te snel gaat. De buurt moet echt wel mee, er moeten samenwerkingsverbanden ontstaan die de re-integratie van de gedetineerden moeten bevorderen.”

Eén buurtbewoner wou mee in het verhaal en vroeg zich af of gedetineerden niet konden ingezet worden in de strijd tegen het zwerfvuil in de wijk. Het idee werd op hoongelach onthaald in de zaal.

 “Ik begrijp dat er veel ongeloof heerst in de buurt, het is aan ons om door overlegmomenten en gesprekken met de buurt iedereen over de streep te trekken. Vanavond hoorde ik vooral gemengde reacties, naast de woede in sommige hoeken kwamen er ook mensen polsen of ze zouden kunnen meewerken”, zegt Petra Colpaert.“ In Kortrijk komt het eerste van 15 nieuwe detentiehuizen in ons land en we zijn vastberaden om er een succescvolle werking van te maken. We hebben nog een paar maanden, het detentiehuis opent in februari. Maar we moeten de buurt echt meekrijgen in het verhaal. Bij vragen kan iedereen ons contacteren!”