Wereld zonder vleesindustrie of zonder geld: vijf Vlaamse schrijvers blikken 50 jaar vooruit met klimaatverhalen  

Op de internationale klimaatconferentie in Glasgow ligt niet minder dan de toekomst van de mensheid op deze blauwe planeet op tafel. De strijd tegen de opwarming van de aarde is, zoals de Britse koningin Elizabeth zei, niet “voor onszelf, maar voor onze kinderen, de kinderen van onze kinderen en degenen die in hun voetsporen zullen treden".

In de toekomst kijken, dat vergt verbeelding en inlevingsvermogen. Een kolfje naar de hand van schrijvers en schrijfsters. Canvas vroeg daarom aan vijf Vlaamse auteurs om een “flitsverhaal” te schrijven over het leven in 2050. Het zijn Saskia de Coster, Aya Sabi, Fikry El Azzouzi, Wanne Synnave - ook bekend als radiomaker bij MNM - en Carolina Maciel de França. De verhalen zijn een aanvulling op de vijfdelige Canvas-klimaatreeks "Wat houdt ons tegen?" waarin Jill Peeters met wetenschappers en beleidsexperten praat.

Over de toekomst schrijven, dat levert vaak "pessimistische, dystopische verhalen" op over "een post-apocalyptische verkoolde planeet", stelt Saskia de Coster vast. "Fictie heeft de neiging om donkerder gevoelens of doemscenario’s uit te werken. Het positieve verzinnen is niet simpel." De Coster (°1976), bekend van haar romans "Wij en ik" of "Nachtouders" schreef voor Canvas een "seksverhaal, omdat dat onze essentie is". Volgens haar moeten we "de vuiligheid en de viezigheid meer vieren. Onze connectie met het eigen lichaam en met de natuur." Haar verhaal is een tocht naar natuurgebieden met wilde varkens. Saskia de Coster doet een oproep: “Laten we weer beest worden en in de modder rollen.”

Lees en bekijk het verhaal van Saskia de Coster via VRT NU.

Aya Sabi (°1995) schrijft columns in De Morgen, publiceerde de verhalenbundel “Verkruimeld land” en komt binnenkort met de roman “Half leven”. Geld is het grootste struikelblok, vindt ze. "Als we die pilaren weghalen, stort alles in en misschien moet dat ook gebeuren." Iedereen moet zijn steentje bijdragen, erkent ze, met bijvoorbeeld een eigen moestuin, maar “het systeem verandert niet en we zitten er in vast”. 

Aya Sabi: "Het is absurd waarvoor we allemaal betalen, zoals begraven worden of een stoel of parasol op het strand. “De Grote Stilstand” komt er wanneer we zeggen: nu is het genoeg." Burgerlijke ongehoorzaamheid, ja, want “ik denk dat we er niet gaan komen als we de regeltjes volgen”. Dat wordt wel een "vreedzame, liefdevolle revolutie", voorspelt de schrijfster.  

Lees en bekijk het verhaal van Aya Sabi via VRT NU.

 Fikry El Azzouzi (°1978) schrijft theater “(Reizen Jihad” of “Malcolm X”) en romans (“Het schapenfeest” of “Drarrie in de nacht”). Hij werd eerder dit jaar bekroond met een Ultima, de Vlaamse Cultuurprijs voor de Letteren.  In zijn ideale samenleving gebeurt alles veel trager, is het “materialisme veel minder belangrijk” en werken we weer nauwer samen met de natuur. 

De vleesindustrie is helemaal overkop gegaan In El Azzouzi’s toekomstverhaal. “Die heeft een enorme impact op de klimaatcrisis en daar moet echt iets aan gebeuren. Ik denk dat men bang is dat er een crisis komt omdat alles min of meer met elkaar verbonden is: vleesindustrie, water, landbouw, graan… “  In het absurde verhaal adopteert Leyla een sprekende en rokende kip nadat ze jarenlang verslaafd was aan het éten van kip. Fikry El Azzouzi: “Ik vind het belangrijk om ook eens naar de dieren te luisteren, dat we ons empathischer opstellen tegenover dieren en ze niet gewoon opvreten."

Lees en beluister het verhaal van Fikry El Azzouzi via VRT NU.

Carolina Maciel de França (°1986) is theaterauteur, adviseur en gastdocent aan KASK Drama. "Veel van mijn teksten gaan over de inhoud van woorden en de waarden erachter," zegt ze. De klimaatcrisis noemt ze een probleem van enkelen, met grote effecten voor velen. Van de ideale toekomst heeft ze een helder beeld: "Mijn vooruitgang is vooruitgang met andere mensen en de aarde indachtig. Waarin eerlijk wordt gedeeld. Anders is het geen vooruitgang, maar moet je het woord winst gebruiken.” Veel problemen draaien rond die drie waarden: de zorg voor mensen, voor de aarde en het eerlijk delen. "Identiteit is niet belangrijk, hoor, als wij ten onder gaan," zegt  Carolina Maciel de França.

Lees en bekijk het verhaal van Carolina Maciel de França via VRT NU.

Wanne Synnave (°1996) is ochtendradiopresentator bij MNM en acteur en bracht vorig jaar zijn debuutroman "Hou me niet vast" uit. Hij is erg bezig met het klimaat en vindt energie ons grootste vraagstuk. "Als we dat kunnen oplossen zitten we al ver". Synnave stelt zich een reusachtige muur voor, buiten de stad, de "Grote Bron" met duizenden windturbines, machinekamers en zonnecellen.  Er zijn enkel nog elektrische wagens en niemand heeft nog een eigen auto.  Steden zijn groen en liggen ook ingebed in het groen. "Het beeld dat ik heb is dat je uitkijkt over een stad die er compleet anders uitziet dan nu. Het is mooi! Het kan heel mooi zijn in 2050," zegt Wanne Synnave enthousiast. 

Lees en bekijk het verhaal van Wanne Synnave via VRT NU.

Canvas brengt naar aanleiding van de internationale klimaatconferentie in Glasgow ook een reeks documentaires met Jill Peeters: "Wat houdt ons tegen?" Die kun je (her)bekijken via VRT NU.