Nederlandse gynaecoloog verwekte "minstens 47 kinderen, en mogelijk meer" met eigen sperma
De Nederlandse gynaecoloog Jan Wildschut van het voormalige Sophia Ziekenhuis in Zwolle heeft minstens 47 kinderen verwekt met zijn eigen sperma in plaats van dat van donoren. Dat is een pak meer dan eerst werd gedacht, en het werkelijke aantal kan nóg hoger liggen. Dat is de conclusie van een extern onderzoek van een commissie, in opdracht van het Isala ziekenhuis, de opvolger van het Sophia Ziekenhuis.
Gynaecoloog Jan Wildschut werkte van 1981 tot en met 1993 voor het fertiliteitscentrum van voormalige Sophiaziekenhuis in Zwolle, dat is opgegaan in het huidige Isalaziekenhuis. Hij voerde er vruchtbaarheidsbehandelingen uit, zowel kunstmatige inseminaties met donorsperma als met eigen sperma van de partner van een koppel. Op dat moment stonden die procedures in het ziekenhuis in Zwolle nog in de kinderschoenen.
Een jaar geleden kwamen verhalen van meerdere vrouwen aan het licht, die in die bewuste periode door dr. Wildschut waren behandeld. Daarom liet het Isala ziekenhuis een onderzoek uitvoeren, ook al is Wildschut in 2009 overleden. Omdat het om dossiers van 40 jaar geleden gaat, was het opzoekingswerk allesbehalve evident. In totaal zouden er meer dan 14.000 dossiers gelinkt zijn aan dr. Wildschut.
Uit dat onderzoek van een externe commissie, in opdracht van het ziekenhuis in Zwolle, blijkt nu dat er minstens 47 kinderen verwekt zijn met het sperma van Wildschut. Dat is een pak meer dan eerst was gebleken. Bij veertig van die kinderen had de dokter het sperma van een donor moeten gebruiken, bij de andere zeven het sperma van de partner van de moeder.
Uit het onderzoek kwamen ook de verhalen van twee andere kinderen naar voren, waarbij Wildschut het sperma van een opvoedvader had moeten gebruiken, maar hij dat niet deed, en ook niet zijn eigen sperma gebruikte. Bij één kind kwam het sperma van een donor. Het is zelfs niet bekend wie de biologische vader van het andere kind is.
"Verhaal groter dan we konden denken"
De onderzoekers noemen de manier waarop Wildschut werkte "moreel verwerpelijk". Ze zeggen dat hij niet uit was op geld of status, maar dat hij dacht "goed te doen, in de verwachting dat dit nooit aan het licht zou komen". Wat er is gebeurd, was zijn verantwoordelijkheid, maar de onderzoekers concluderen dat het ziekenhuis "ook niet geheel vrij van blaam is". Wildschut kon enkel sjoemelen met de spermastalen omdat er weinig controle was op het gebruik van (donor-)zaad.
"Het onderzoek laat heel duidelijk zien hoeveel leed kinderen, ouders en andere betrokkenen is aangedaan door de handelwijze van Jan Wildschut. En dat de omvang nog groter is dan we ooit hadden kunnen bedenken. Wij bieden onze excuses aan als Isala", reageert bestuurslid Ina Kuper op dit onderzoek.
Op de vraag wat dr. Wildschut hiertoe bewogen heeft, heeft de onderzoekcommissie uiteraard geen antwoord. Maar deze zaak doet denken aan die van de omstreden Nederlandse vruchtbaarheidsarts Jan Karbaat. Die verwekte met eigen sperma tientallen donorkinderen. Over dat onwaarschijnlijke verhaal, en zijn tientallen nakomelingen is de docu "Het zaad van Karbaat" gemaakt.