Marc Van Ranst over verbod binnenactiviteiten in Knokke-Heist: "Waterbedeffect, zulke maatregelen beter op hoger niveau"
Viroloog Marc Van Ranst ziet geen heil in de maatregel van Knokke-Heist om georganiseerde binnenactiviteiten te verbieden. "Zo ga je alleen maar verschuivingen zien, mensen die naar andere gemeenten gaan", zegt hij. "Zulke maatregelen worden beter geregeld op een hoger niveau." Hij hamert vooral op het blijven inzetten op vaccinatie. "Zonder vaccins zat je nu gegarandeerd in een nieuwe lockdown."
Knokke-Heist verbiedt vanaf vandaag tot en met het einde van de maand alle georganiseerde binnenactiviteiten. Het gaat om alle cultuur-, sport- en jeugdactiviteiten (boven de 13 jaar) die binnen plaatsvinden. Burgemeester Piet De Groote (Gemeentebelangen) neemt deze maatregel omdat het aantal nieuwe coronabesmettingen sterk gestegen is. De afdeling intensieve zorg in het plaatselijke ziekenhuis AZ Zeno ligt vol. De gemeente Houthulst sluit dan weer de gemeentelijke kinderopvang voor een week en alle evenementen deze maand worden afgelast.
Viroloog Marc Van Ranst begrijpt het nut van de maatregelen in Knokke-Heist niet. "Op die manier ga je gewoon verschuivingen zien, mensen die elders gaan fuiven of evenementen in andere gemeenten bezoeken. Je krijgt een waterbedeffect", zegt hij hieronder in "Het Journaal" en "De ochtend" op Radio 1. "Zulke maatregelen worden beter op een hoger niveau geregeld, op provinciaal vlak, gewestelijk of gewoon federaal"
In het AZ Zeno beschikt de dienst intensieve zorg over 9 bedden, 7 daarvan zijn ingenomen door niet-covidpatiënten, de 2 overige door covidpatiënten. Mensen vragen zich af hoe 2 bedden in een ziekenhuis voor zo'n omslag kunnen zorgen. "Als je kijkt naar West-Vlaanderen, Knokke-Heist is bij de 12 beste gemeenten in de provincie. In heel België zijn er 511 gemeenten die het minder goed doen. Dan hoop je dat er geen opbod van maatregelen komt door een burgemeester die het een en ander in de hand neemt", zegt Van Ranst.
Lokaal ingrijpen is soms ook wenselijk en nodig. "Een burgemeester die gemeentelijke activiteiten verbiedt, dat is uiteraard zijn bevoegdheid. Maar als je maatregelen neemt die betrekking hebben op meerdere sectoren, moet je toch heel goed nadenken."
Knokke-Heist en Houthulst schrappen activiteiten. "Verschuiving van het probleem" reageert Marc Van Ranst
VVSG: "Burgemeesters mogen strenger optreden"
De evenementensector vreest alvast voor de gevolgen van een dergelijke maatregel. Volgens #SoundofSilence, de campagne die de sector ondersteunt, is het aantal boekingen aan het dalen nu de coronacijfers aan het stijgen zijn. "Het is nergens voor nodig, blijf ons ondersteunen, laat ons niet opnieuw in de steek", klonk het in een persbericht gisteren.
"De sector is goed geregeld, dat zijn de professionelen. Voorstellingen verlopen rustig, er is ventilatie in de zalen. Ik zie liever zulke structurele ingrepen", reageert Van Ranst. "Een burgemeester die beslist dat er in de woonzorgcentra in zijn gemeente CO2-meters moeten komen, dat is een maatregel die goed werkt en die geen negatieve gevolgen heeft."
Knokke-Heist en Houthulst gaan verder dan de maatregelen die eind vorige maand op het Overlegcomité zijn beslist. En dat kan, zegt woordvoerder Nathalie Debast van de Vlaamse Vereniging van Steden en Gemeenten (VVSG). "Een burgemeester heeft de opdracht om toe te zien op welzijn en gezondheid in zijn gemeente, en dan kan hij strengere maatregelen nemen dan degene die in het algemeen kader opgenomen zijn. Dat is wettelijk, een burgemeester kan dat doen na overleg met de gouverneur."
We hebben dat al eerder in deze crisis gezien, zegt Debast. "Burgemeesters capteren lokaal heel vaak signalen voor ze in Brussel doorsijpelen en daar willen ze op inspelen."
Burgemeesters nemen het heft in eigen handen: "Lokaal ziet men zaken heel vaak eerder dan op federaal niveau"
Terug naar een lockdown? "Niet opnieuw algemeen invoeren"
Het gemeentebestuur van Knokke-Heist heeft niet de bevoegdheid om privé-activiteiten te verbieden, maar de burgemeester doet wel een oproep om die voorlopig uit te stellen en contacten te beperken. Zoiets kan moeilijk opnieuw algemeen ingevoerd worden, zoals bij eerdere coronagolven, zegt Van Ranst.
"Dat is bijzonder onpopulair, veel moeilijker te doen dan de vorige keren. Als je nu gaat zeggen tegen mensen dat ze weer naar een bubbel van 5 moeten, dat wordt niet eenvoudig. We mogen nu toch ook rekenen op de vaccinatiegraad die we hebben, waarmee we toch het een en ander onder controle kunnen houden."
"Ik begrijp dat het woord lockdown weer valt, beleidsmakers worden met die vragen geconfronteerd, want het interesseert de mensen. Maar dat heeft een enorme maatschappelijke en economische kost. Wanneer we nog meer mensen ervan kunnen overtuigen om zich te laten vaccineren, dan gaat dat nooit nodig zijn."
"Content zijn dat we de vaccins hebben"
Meer mensen stellen zich ook vragen of vaccinatie wel de heilige graal is, want in de ziekenhuizen worden ook gevaccineerde patiënten opgenomen. "Wel, je moet eens proberen zonder vaccin. Wanneer we deze golf met zo'n hoge besmettelijkheid te lijf moeten gaan zonder vaccins, dan had je gegarandeerd wel een lockdown. Zonder enige twijfel. En dan was deze golf zonder twijfel veel erger dan de eerste golf. Laten we dus maar content zijn dat we die vaccins hebben."
"Het zijn nu vooral jongere mensen die op intensieve verblijven, en het zijn de meeste niet-gevaccineerde jongere mensen die zorgen voor een overbezetting of een langdurige bezetting van bedden op intensieve. Als die zich laten vaccineren, voorkom je dit probleem."
Wanneer we deze golf te lijf moeten gaan zonder vaccins, dan had je gegarandeerd wel een lockdown. En dan was deze golf zonder twijfel veel erger dan de eerste golf.
Er is niet één maatregel waarmee je greep op de situatie kan krijgen, zegt Van Ranst, je hebt een pakket nodig. "We kennen ze allemaal, het is aan de politiek om uit te kiezen wat werkt. Er zijn een aantal maatregelen genomen, maar het is nog te kort dag om in te schatten of ze al aan het werken zijn."
Mensen hebben het gevoel dat ze in een eeuwige loop zitten, met opflakkeringen en afzwakkingen, verstrengingen en versoepelingen. "Normaal gezien gaan die verschillende golven steeds kleiner worden, ook met impact op ziekenhuis- en sterftecijfers. Als dat meer en meer onder controle komt, evolueert het van een pandemie of epidemie naar een situatie als de griep, waar elk jaar ook mensen aan overlijden. Maar in die situatie zitten we nog niet."