Situatie aan Poolse grens dreigt te escaleren: migranten groeperen zich om grens over te steken

Sinds vanochtend circuleren op sociale media foto's en video's van honderden migranten die in groep onderweg zijn naar de grensovergang van Bruzgi-Kuznica. Volgens de Poolse regering worden ze begeleid door gewapende Wit-Russische eenheden en zijn ze intussen al met 3.000 tot 4.000 

"Het zoveelste voorbeeld van een vijandige actie tegen Polen", zo omschrijft woordvoerder van de Poolse geheime dienst Stanislaw Zaryn de situatie. 

De migranten, meestal afkomstig uit het Midden-Oosten, worden door het regime van de Wit-Russische president Aleksandr Loekasjenko al maandenlang doelbewust met het vliegtuig naar Wit-Rusland gehaald, waar ze op weg worden gezet naar de grenzen met de Europese Unie. 

Aanvankelijk naar Litouwen, ook een buurland van zowel Polen als Wit-Rusland, maar de voorbije maanden vooral naar Polen. Het regime in Minsk zet zo de Europese grenzen onder druk, als een vergeldingsactie tegen de EU, dat sancties heeft ingesteld tegen Wit-Rusland. 

Sinds augustus al proberen duizenden migranten om de 400 kilometer lange dichtbeboste grens tussen Wit-Rusland en Polen over te steken. Steevast worden ze teruggestuurd, waardoor velen zijn komen vast te zitten in het onherbergzame gebied.

"Dat de Wit-Russische leider Loekasjenko migranten als pionnen op een schaakbord inzet is misdadig", reageerde staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) op de toestand in het grensgebied. "Die mensen zitten nu te verhongeren in de Wit-Russische bossen"

De crisis is dus al geruime tijd aan de gang, maar dreigt nu uit de hand te lopen nu grotere groepen tegelijk zijn samengekomen aan de grens. 

"Tot nu toe probeerden de migranten in kleine groepjes de grens over te steken, maar nu zijn ze van tactiek veranderd. Ze groeperen zich om het met honderden tegelijk te proberen", zegt correspondent Marc Peirs in Polen. 

Volgens Peirs is een eerste poging, waarbij omgehakte bomen als stormram zouden zijn gebruikt, tegengehouden door de grenspolitie. "Maar het is natuurlijk een acuut gevaarlijke situatie."

Op beelden die onder meer het Poolse ministerie van Defensie verspreidde, is te zien hoe er pogingen zijn geweest om -met takken, stammen of knipmessen- gaten te maken in de grensversperring. Bij een groter gat is de grenspolitie massaal aanwezig. Ze gebruikt ook pepperspray. 

De Poolse regering heeft een crisisteam aangesteld dat de toestand nauw opvolgt. Ze heeft opnieuw 2.000 extra militairen naar de grens gestuurd. Daar waren nu al 10.000 soldaten aanwezig, en nu dus 12.000.   

In een verklaring roept Commissievoorzitter Ursula von der Leyen de EU-lidstaten op om eindelijk nieuwe sancties tegen Wit-Rusland goed te keuren. Die zijn voorbereid tegen de verantwoordelijken van wat een "hybride aanval op de EU genoemd" wordt. "Migranten inzetten voor politieke doeleinden is onaanvaardbaar", zegt Von der Leyen. Naast sancties tegen Wit-Rusland wil ze ook bekijken hoe de EU de vliegmaatschappijen kan bestraffen die de migranten vanuit het Midden-Oosten laten overkomen.

Von der Leyen pleegde al overleg met de Poolse eerste minister Mateusz Morawiecki en zijn collega's uit Litouwen en Letland, de twee andere EU-landen die een grens met Wit-Rusland delen.

Ook staatssecretaris Sammy Mahdi drukt zijn steun aan Polen uit en zegt dat de EU zal reageren door de buitengrenzen nog meer te versterken. "We moeten dergelijke degoutante praktijken meteen een halt toeroepen."

Op de Europese top van twee weken geleden bespraken de staatshoofden en regeringsleiders de situatie. Er werd toen niet ingegaan op de vraag van twaalf lidstaten - waaronder Polen, Letland en Litouwen - om de bouw van fysieke barrières die irreguliere migratie moeten tegenhouden, zoals hekken en prikkeldraad, met EU-geld te financieren.